Xác định công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, Đảng bộ tỉnh Quảng Nam tập trung xây dựng và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tỉnh đã ban hành các nghị quyết, kế hoạch phù hợp với chỉ đạo của Trung ương và tình hình thực tế của địa phương, đồng thời chỉ đạo các cấp ủy ở cơ sở chú trọng thực hiện, bảo đảm triển khai đạt kết quả.
Những kết quả nổi bật
Quảng Nam là tỉnh nằm trong khu vực duyên hải miền Trung, có diện tích tự nhiên 10.574km2, dân số trên 1,5 triệu người. Toàn tỉnh có 18 huyện, thị xã, thành phố; 241 xã, phường, thị trấn; 1.240 thôn, tổ dân phố. Đảng bộ tỉnh Quảng Nam hiện có 22 đảng bộ trực thuộc, 1.157 tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ), 3.351 chi bộ trực thuộc TCCSĐ với 70.774 đảng viên.
Xác định vai trò quan trọng của TCCSĐ và phát triển đội ngũ đảng viên, thời gian qua, công tác xây dựng TCCSĐ và đội ngũ đảng viên trong toàn Đảng bộ luôn được các cấp ủy, tổ chức đảng đặc biệt coi trọng, triển khai thực hiện toàn diện, đồng bộ, với quyết tâm chính trị cao, chú trọng đổi mới, sáng tạo và đạt được những kết quả nổi bật, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Trước khi có Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16-6-2022, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, về tăng cường củng cố xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới, Tỉnh ủy đã ban hành nhiều nghị quyết, chương trình, kế hoạch hành động quan trọng để lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng TCCSĐ trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới. Trong đó, đáng chú ý là Nghị quyết số 13-NQ/TU, ngày 16-4-2013, về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đây là nghị quyết quan trọng, là nền tảng tạo bước chuyển biến tích cực, rõ nét về công tác xây dựng TCCSĐ và đảng viên của Đảng bộ tỉnh trong thời gian qua. Nghị quyết xác định: “Tập trung xây dựng, củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ, làm cho tổ chức đảng ở cơ sở thật sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị ở cơ sở. Kiện toàn, sắp xếp tổ chức của hệ thống chính trị ở cơ sở đồng bộ, thống nhất. Tập trung củng cố, xây dựng chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể ở cơ sở vững mạnh. Chăm lo xây dựng đội ngũ đảng viên, trước hết là bí thư và cấp ủy viên thật sự tiên phong gương mẫu, có phẩm chất đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”. Sau khi Nghị quyết được ban hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã xây dựng Kế hoạch số 81-KH/TU, ngày 24-4-2013, về triển khai, quán triệt và tổ chức thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU của Tỉnh ủy. Năm 2018, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo tổ chức sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU, từ tỉnh đến cơ sở, ban hành Kết luận số 275-KL/TU, ngày 20-4-2018, về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU; qua đó, đề ra những giải pháp thiết thực để xây dựng TCCSĐ trong sạch, vững mạnh và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, tập trung kiện toàn, củng cố những chi bộ, đảng viên yếu kém. Qua gần 10 năm triển khai thực hiện, nghị quyết đã thật sự đi vào cuộc sống, các tổ chức đảng ở cơ sở ngày càng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị ở cơ sở. Hằng năm, trên 90% TCCSĐ hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, không có TCCSĐ yếu kém, 100% thôn (khối phố) có chi bộ và chi ủy; hơn 98% các chức danh tại thôn (khối phố) là đảng viên.
Nhằm cụ thể hóa quy định của Điều lệ Đảng về chức năng, nhiệm vụ các loại hình tổ chức đảng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã xây dựng và ban hành các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy và mối quan hệ công tác của các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy; ban hành 5 quy định chức năng, nhiệm vụ của các loại hình chi bộ trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn(1)... Qua đó, các TCCSĐ ở xã, phường, thị trấn hầu hết đã nhận thức đúng, thực hiện tốt hơn chức năng là hạt nhân lãnh đạo chính trị ở cơ sở; quán triệt sâu sắc quan điểm “Lãnh đạo phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt”, gắn xây dựng, củng cố tổ chức đảng với đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị, địa phương; xây dựng, thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy, mối quan hệ công tác giữa tổ chức đảng với các tổ chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở. Tập trung chỉ đạo củng cố các TCCSĐ yếu kém; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, tránh chồng chéo với nhiệm vụ của tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị; tháo gỡ khó khăn, lúng túng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy ở cơ quan, đơn vị, địa phương.
Để sinh hoạt chi bộ đi vào chiều sâu và thực chất, tránh hình thức, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy định số 15-QĐi/TU, ngày 14-11-2018, về khung tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng sinh hoạt chi bộ (bao gồm: chi bộ cơ sở, chi bộ trực thuộc đảng bộ bộ phận, đảng bộ cơ sở); trong đó, nêu rõ 5 nhóm tiêu chí để đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ với thang điểm 100(2), qua đó, sử dụng kết quả đánh giá, xếp loại chất lượng sinh hoạt chi bộ hằng tháng làm cơ sở để đánh giá, xếp loại chất lượng chi bộ cuối năm. Trên cơ sở đó, cấp ủy cấp huyện cụ thể hóa thành các tiêu chí chấm điểm các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở phù hợp với từng loại hình tổ chức đảng.
Nhằm tăng cường vai trò, trách nhiệm của các đồng chí Tỉnh ủy viên trong thực hiện nhiệm vụ theo dõi địa bàn, góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch số 279-KH/TU, ngày 2-12-2019, về tham dự sinh hoạt chi bộ thôn, tổ dân phố đối với các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh. Đồng thời, hằng năm, tỉnh đều ban hành văn bản chỉ đạo thực hiện Kế hoạch số 279-KH/TU, phù hợp với yêu cầu triển khai thực hiện nhiệm vụ theo nghị quyết của Tỉnh ủy và tình hình thực tiễn của các cơ quan, đơn vị, địa phương. Phân công cụ thể các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Tỉnh ủy viên dự sinh hoạt chi bộ ở khu dân cư ít nhất 1 lần/năm, sinh hoạt ban chấp hành đảng bộ xã, phường, thị trấn ít nhất 1 lần/năm; ban thường vụ các huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy căn cứ đặc điểm, tình hình thực tiễn của đảng bộ mình, tổ chức triển khai, phân công cấp ủy viên, cán bộ, công chức là đảng viên đang công tác tại các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy dự sinh hoạt với cấp ủy cơ sở, chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. Qua đó, kịp thời nắm bắt tình hình, phản ánh, đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc ở cơ sở; báo cáo và tham mưu cho Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy những giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các TCCSĐ và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Trước yêu cầu thực tiễn của việc sắp xếp lại thôn, tổ dân phố tại tỉnh Quảng Nam, nhiều chi bộ có số lượng đảng viên lớn, khó khăn trong việc tham gia sinh hoạt chi bộ, nhất là địa điểm tổ chức sinh hoạt chi bộ, dẫn đến chất lượng sinh hoạt chi bộ chưa bảo đảm yêu cầu đề ra. Xuất phát từ thực tế trên, để nâng cao chất lượng sinh hoạt của các chi bộ khu dân cư có số lượng đảng viên lớn, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Hướng dẫn số 01-HD/TU, ngày 1-6-2021, về thí điểm sinh hoạt chi bộ ở khu dân cư có số lượng đảng viên lớn (từ 100 đảng viên trở lên) và chia thành nhiều tổ đảng, mỗi tổ đảng có số lượng từ 30 đến 40 đảng viên. Thời gian thực hiện thí điểm 2 năm kể từ ngày ban hành hướng dẫn. Theo đó, quy trình sinh hoạt gồm các bước 1- Họp chi ủy; 2- Sinh hoạt tổ đảng; 3- Họp chi ủy mở rộng; trừ các nội dung sau đây phải tổ chức họp chi bộ (toàn đảng viên của chi bộ) để thực hiện, gồm: thứ nhất, xem xét, ra nghị quyết đề nghị kết nạp đảng viên mới, công nhận đảng viên chính thức, xóa tên đảng viên; thứ hai, xem xét kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên; thứ ba, các cuộc họp chuyên đề sơ kết, tổng kết của chi bộ và hội nghị đánh giá, xếp loại chi bộ, đảng viên cuối năm.
Sau hơn 1 năm triển khai thực hiện mô hình thí điểm sinh hoạt tổ đảng thay cho sinh hoạt chi bộ, các tổ đảng đã duy trì chế độ sinh hoạt định kỳ hằng tháng, tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt đạt trên 85%, đảng viên tham gia phát biểu ý kiến, góp ý xây dựng chi bộ gia tăng; đặc biệt, có nhiều ý kiến, góp ý về các vấn đề mới phát sinh tại các khu dân cư được phản ánh kịp thời để các tổ đảng, chi ủy và chi bộ nắm bắt, trao đổi và chỉ đạo giải quyết. Hơn thế nữa, thông qua sinh hoạt tổ đảng, chất lượng sinh hoạt được nâng lên, nội dung sinh hoạt luôn gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; kịp thời ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ theo Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021, của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Một trong những điểm mới trong nâng cao hiệu quả hoạt động của TCCSĐ, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo in hơn 150.000 cuốn sổ tay đảng viên cấp cho các đảng viên sinh hoạt ở thôn, khối phố từ năm 2010 đến nay. Sổ tay đảng viên gồm nhiều nội dung bổ ích, thiết thực; trong đó, có trích dẫn lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chi bộ, về đảng viên; trích dẫn các nội dung nhận diện những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” theo Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30-10-2016, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII; khung tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng sinh hoạt chi bộ; chức năng, nhiệm vụ của chi bộ thôn, khối phố trực thuộc đảng ủy cấp xã; quy định về những điều đảng viên không được làm; hướng dẫn sinh hoạt chi bộ...; đồng thời, Tỉnh ủy cũng đang xây dựng Sổ tay sinh hoạt đảng viên điện tử. Đây được xem là cuốn cẩm nang quan trọng, giúp mỗi đảng viên nâng cao nhận thức, luôn nắm vững các quy định, hướng dẫn của Đảng về chi bộ, sinh hoạt chi bộ khi tham gia sinh hoạt đảng.
Đối với công tác phát triển đảng viên, trong những năm qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các cấp ủy, tổ chức đảng trên địa bàn tỉnh đã tập trung chỉ đạo công tác bồi dưỡng, kết nạp và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên và là một chỉ tiêu quan trọng trong nghị quyết các kỳ đại hội đảng bộ. Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020 - 2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên trong toàn Đảng bộ. Theo đó, đã chỉ đạo tất cả các tổ chức đảng rà soát nguồn quần chúng hiện có, nguồn quần chúng ưu tú và thực hiện tổng kết đánh giá về kết quả công tác phát triển đảng viên thời gian qua, đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 12-CT/TU, ngày 19-8-2021, về nâng cao chất lượng, công tác phát triển đảng viên giai đoạn 2021 - 2025 và Quyết định giao chỉ tiêu kết nạp đảng viên cho 22 đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy trong từng năm(3). Nhờ đó, kết quả kết nạp đảng viên mới luôn đạt và vượt chỉ tiêu Nghị quyết đề ra(4).
Bên cạnh việc quan tâm phát triển đảng viên về số lượng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng đảng viên. Thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 21-1-2019, của Ban Bí thư, về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng; Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo các huyện ủy, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên được kết nạp. Theo đó, một số đảng bộ huyện đã ban hành quy định về trình độ học vấn của người vào Đảng phải tốt nghiệp trung học phổ thông và tương đương, đối với đồng bào dân tộc thiểu số là tốt nghiệp trung học cơ sở. Qua đó, chất lượng đảng viên mới kết nạp được nâng lên, nhất là trình độ học vấn ngày càng tăng, số đảng viên mới kết nạp là đoàn viên, thanh niên chiếm tỷ lệ lớn, góp phần làm tăng thêm nguồn “sinh lực” và đội ngũ đảng viên trẻ cho Đảng. Việc kết nạp đảng viên và công nhận đảng viên chính thức cơ bản thực hiện bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, nguyên tắc, quy trình, thủ tục theo quy định của Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương.
Một số kinh nghiệm
Từ thực tiễn đổi mới, sáng tạo trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng TCCSĐ và đội ngũ đảng viên trong toàn Đảng bộ những năm qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Nam rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, các cấp ủy, tổ chức đảng cần nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc xây dựng và nâng cao chất lượng TCCSĐ và đảng viên. Từ đó, tập trung đề ra các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, cụ thể để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đạt hiệu quả; thường xuyên quan tâm làm tốt công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên về công tác xây dựng TCCSĐ và đảng viên.
Hai là, các cấp ủy cần quan tâm chăm lo xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ bản lĩnh chính trị, phẩm chất, trí tuệ và năng lực hoạt động thực tiễn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Chú trọng công tác đánh giá cán bộ, đảng viên. Thực hiện đồng bộ các khâu trong công tác cán bộ, coi trọng công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ sở đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Ba là, tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, giám sát thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy; thực hiện nghiêm các nguyên tắc sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, kiểm điểm, đánh giá, phân loại chất lượng TCCSĐ và đảng viên gắn với xây dựng TCCSĐ trong sạch, vững mạnh.
Bốn là, thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ. Xây dựng TCCSĐ phải kết hợp chặt chẽ với việc thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, xây dựng chính quyền, mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể quần chúng ở cơ sở vững mạnh và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Với những cách làm đổi mới, sáng tạo và bám sát thực tiễn mang lại hiệu quả trong công tác xây dựng TCCSĐ và phát triển đội ngũ cán bộ, đảng viên tại tỉnh Quảng Nam trong thời gian qua, cùng với việc tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16-6-2022, của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, về tăng cường củng cố, xây dựng TCCSĐ và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới sẽ góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ và đội ngũ đảng viên, tạo chuyển biến thực chất, mạnh mẽ hơn nữa đối với công tác tổ chức xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Quảng Nam trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 và trong những nhiệm kỳ tiếp theo./.
----------------------
(1) Ngày 22-11-2013, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành 5 quy định, gồm: Quy định số 1431-QĐ/TU, về chức năng, nhiệm vụ của chi bộ thôn trực thuộc đảng ủy xã; Quy định số 1432-QĐ/TU, về chức năng, nhiệm vụ của chi bộ tổ dân phố trực thuộc đảng ủy phường, thị trấn; Quy định số 1433-QĐ/TU, về chức năng, nhiệm vụ của chi bộ cơ quan trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn; Quy định số 1434-QĐ/TU, về chức năng, nhiệm vụ của chi bộ trong các trường học trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn; Quy định số 1435-QĐ/TU, về chức năng, nhiệm vụ của chi bộ quân sự trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn
(2) Về tỷ lệ đảng viên dự sinh hoạt chi bộ: tối đa 10 điểm; về công tác chuẩn bị sinh hoạt chi bộ: tối đa 20 điểm; về tổ chức sinh hoạt chi bộ: tối đa 40 điểm; về thực hiện nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng: tối đa 15 điểm; về kết quả thực hiện nghị quyết, kết luận của chi bộ: tối đa 15 điểm
(3) Năm 2021: Giao chỉ tiêu kết nạp 1.670 đảng viên, vượt 170 đảng viên so với Nghị quyết của Tỉnh ủy đề ra năm 2021; năm 2022: giao chỉ tiêu kết nạp 1.640 đảng viên, vượt 140 đảng viên so với Nghị quyết của Tỉnh ủy năm 2022
(4) Kết quả, năm 2021, kết nạp được 1.724 đảng viên, đạt 114,93% so với chỉ tiêu nghị quyết năm 2021 đề ra; 6 tháng đầu năm 2022, kết nạp được 739 đảng viên, xấp xỉ đạt 50% so với chỉ tiêu nghị quyết năm 2022 đề ra
PHAN VIỆT CƯỜNG, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam
Theo Tạp chí Cộng sản