Hồi ức thế hệ 5X - 8X

Mỗi lần có dịp trở về, được bước trên con đường xưa ấy, bao kỷ niệm và hình ảnh thân thương lại hiện về nguyên vẹn như mới ngày nào.

Ký ức đẹp nhất của siêu đầu bếp Alain Nghĩa chính là chiếc đèn dầu đặt vào lon sữa bò, bà ngoại cầm nấu cơm lúc 4h sáng.

Sau chiến thắng trên mặt trận biên giới Tây Nam, tôi được thưởng nghỉ phép về quê ăn Tết năm 1980. Đó là cái Tết vui nhất trong đời tôi.

Đêm đó và 2 đêm sau, nhà tôi đông vui như hội. Già trẻ, gái trai chăm chú nghe các chương trình của đài đến tận khi phát thanh viên nói: “Buổi phát thanh đến đây là hết. Thân ái chào các bạn”.

Các hộ ở tập thể từng có những năm tháng tìm cách tăng nguồn cung cấp chất đạm của gia đình bằng cách nuôi lợn, nuôi gà. Thế nên mới có chuyện vừa đi toilet lại vừa phải canh chừng gà mổ trên đầu hoặc người phải tắm chung với lợn.

Không hiểu sao ngày đó thiếu ăn, người gầy ốm mà mình xúc tro xỉ và làm gạch hăng thế. Có thể là do mình có cảm nhận người ấy hay nhìn trộm mình từ trên tầng 5 của tòa nhà đối diện...

Tuổi đôi mươi phơi phới thì ước mơ được bay đến cùng trời cuối đất. Tuổi U50, chỉ cầu mong sao ơn trên thương mà cho đặng 2 chữ bình an.

Đến giờ, tôi vẫn không thể quên được cái mùi thơm đặc trưng của đám cúng, đám giỗ ở quê. Thỉnh thoảng đi trong lòng phố thị chiều mưa, tôi nghe được cái mùi thơm chiên, xào từ nhà ai đó bay ra, gợi lên cái ký ức khó phai của tuổi thơ ngày ấy.

Thứ âm thanh quen thuộc có lẽ không ai có thể quên là tiếng còi toe toe phát ra từ quả bóng cao su gắn với tay cầm làm bằng đồng hoặc sắt. Mỗi khi thứ âm thanh đó vang lên từ đầu ngõ là mỗi đứa trẻ mừng vui như mẹ vừa đi chợ về.

Câu nói tôi nghe được khi đang tát nước gần cây đa Cầu Đập là sự khởi đầu cho những tháng năm tuổi trẻ ở khoa Ngữ văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Nơi nào đó trong đám ký ức tuổi thơ của mình vẫn còn những mảnh vui thích khi ngồi sau lưng xe đạp của bố mẹ.

Cũng chỉ hơn ngàn ngày sống ở đó thôi, hơn ngàn ngày là quá ngắn ngủi so với một đời người, nhưng cũng đã đủ dài để tất cả những ký ức đẹp luôn còn mãi ở một góc nhỏ trong tim, mỗi khi có dịp lại cháy bùng lên da diết.

Lại một mùa Vu Lan báo hiếu tới, trong tôi trĩu nặng một nỗi buồn, khi mà tính đến nay đã là lần thứ 10 trên ngực áo tôi phải cài bông hồng màu trắng, bởi không chỉ mất cha, tôi đã không còn cả mẹ nữa rồi.

Trong xã, xưa và nay đều có nhiều người thành danh, nổi tiếng. Xã nằm dọc sông La. Sông La cùng với sông Ngàn Sâu bọc quanh xã.

Khi bầu trời tháng 6 nắng như đổ lửa trên khắp mọi miền quê cũng là khi núi rừng đến mùa sim chín. Màu tím hoa sim tàn lụi, khô quắt nhanh chóng dưới nắng hè, để lại trên cành những chùm quả sai trĩu.

Nhìn lũ cháu đen đúa, gầy nhom vì nắng gió chan chát vùng biển mặn, ngoại xót dạ liền bảo: "Mèn đét ơi, về rồi đó hen. Để bà đổ bánh xèo cho ăn!".

Ngày 23/2/1984, 10 sinh viên đại học Luật chúng tôi, vừa tốt nghiệp, chưa kịp nhận bằng, được lệnh nhập ngũ…

Mấy hôm trước, khi nói chuyện với 2 con, mình bảo: "Nếu có kiếp sau và nếu được chọn, mẹ sẽ chọn được làm con gái của bà ngoại thêm 10 kiếp nữa".

Quê tôi là vùng đồi núi trung du, vào cuối những năm 1980, đầu năm 1990 vẫn chưa có điện lưới. Thời thơ ấu của thế hệ đầu 8X chúng tôi gắn liền với hình ảnh những chiếc đèn dầu le lói trong mỗi gia đình.

Những bộ phim lừng lẫy một thời như: Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên, Tây Du Ký, Hoàn Châu cách cách... được lũ trẻ thế hệ 8X chúng tôi mê mẩn, đều được phát ra từ chiếc tivi đen trắng.

Khi mới đi sơ tán, chúng tôi ở trong nhà của người dân tộc Nùng. Cả lớp tôi ở trong một ngôi nhà sàn nhỏ, dưới sàn là chuồng nuôi trâu bò... Gần sáng, trâu cọ lưng vào cột nhà, rung cả sàn...