Phán quyết đã được đưa ra. Lãnh đạo đảng Pheu Thái, bà Yingluck Shinawatra, cuối cùng đã được Ủy ban Bầu cử Thái Lan công nhận chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi đầu tháng.

TIN BÀI LIÊN QUAN:


Sau một tuần của những xáo trộn chính trị với lời đồn thổi về một "cuộc đảo chính của tòa án", bà Yingluck giờ đây chắc chắn sẽ trở thành Thủ tướng. Nhưng sóng gió vừa qua cho thấy những nỗ lực liên tiếp từ kẻ thù của bà, phe chống Thaksin, nhằm khiến cho Yingluck không thể ngồi vào chiếc ghế Thủ tướng. Chiến thắng của Pheu Thái rõ ràng là một đòn giáng lớn vào lực lượng này, và có nhiều cách để họ cản trở Yinguck, hoặc ít nhất cũng đủ lâu để thách thức giới đặc quyền truyền thống.  

Tận dụng các tòa án là một cách - một thuật ngữ mới, "cuộc đảo chính của tòa án", hiện đang là chủ đề bàn tán rộng khắp ở Thái Lan. Trước kia, tòa án đã buộc hai thủ tướng thân Thaksin phải từ chức: ông Samak Sundaravej và ông Somchai Wongsawat. Bà Yingluck đã vượt qua rào cản gần đây, nhưng vẫn còn nhiều trở ngại ở phía trước.

Một trong những trở ngại đó là làm thế nào để hàn gắn sự rạn nứt trong xã hội Thái Lan. Đây sẽ là một nhiệm vụ khó khăn vì Yingluck sẽ không thể thỏa mãn tất cả mọi người trong tiến trình hòa giải. Nhưng nếu Yingluck muốn Thái Lan đạt được tiến bộ, bà sẽ phải xét lại quá khứ gần đây và đưa những quan chức nào vi phạm pháp luật ra trước công lý. 

Trong quá trình đó, theo sử gia Thái Lan Thongchai Winichakul, có một số việc nhất định mà Yingluck sẽ phải làm. Bà cần phải thay đổi khẩn cấp Ủy ban Hòa giải và Sự thật độc lập Thái Lan (ITRCT), được thành lập để điều tra nạn bạo lực hồi tháng 4 và tháng 5 năm ngoái. Mọi thay đổi phải bắt đầu bằng việc trao quyền lực cho Ủy ban này để họ tiếp cận bằng chứng và tài liệu của tất cả các bên - trong đó có quân đội và cảnh sát - nhằm điều tra các thành viên của cảnh sát và quân đội, và có thể triệu tập tất cả để lấy bằng chứng. 

Các cuộc điều tra phải được tiến hành một cách minh bạch và có sự tham dự của các quan sát viên độc lập. Các thành viên mới của ủy ban phải dược chỉ định và một số gương mặt cũ phải ra đi để đảm bảo tính công bằng. ITRCT cần định ra một khung thời gian cố định, theo đó công bố các kết quả sơ bộ cho công chúng, ngay cả nếu cuộc điều tra vẫn chưa kết thúc. 

Tuy nhiên, phần khó khăn nhất sẽ là khám phá sự thật và định ra tiêu chí để trừng phạt. Những sĩ quan nào hành động theo lệnh có thể được xem xét tha thứ nếu bị kết luận phạm tội. Những người khác cần được xét xử một cách công bằng. Trong khi đó, những ai liên quan tới việc thông báo sai cho dân chúng phải bị trừng trị nghiêm khắc. Mục tiêu ở đây là những người ra quyết định và mệnh lệnh. 

Trên thực tế có thể làm được điều đó không? Có thể không. Gần như không thể khiến các nhà chức trách bước ra và thừa nhận những hành vi sai trái của họ, vì làm như vậy sẽ làm tổn hại đến các lợi ích quyền lực của họ.

Đảng Pheu Thái cũng khó có thể trừng phạt được những ai phạm tội, bởi vì điều này sẽ chọc giận nhóm quyền lực cấp cao. Tại sao Pheu Thái lại tự làm mình trở nên dễ tổn thương khi mà cùng tồn tại với quân đội và nhóm đặc ân truyền thống là một lựa chọn ưu tiên?

Một trở ngại khác nữa là vấn đề ân xá. Và ân xá cho những ai?

Một ai đó có thể nghĩ về một lệnh ân xá dành cho Thaksin? Ông này đã bị kết tội tham nhũng và vẫn đang chạy trốn khỏi luật pháp Thái. Đưa Thaksin trở về và ân xá cho ông sẽ kích động các đối thủ của vị cựu Thủ tướng trả đũa nhằm vào chính phủ Yingluck. 

Thaksin vẫn còn rất nổi tiếng, nhưng ông cũng là một nhân vật gây bất đồng. Vì cớ gì mà Pheu Thái muốn hủy hoại vị thế của mình bằng cách làm mọi thứ để bảo vệ lợi ích của chỉ một người đàn ông? 

Phong trào Áo Đỏ chắc chắn sẽ phản đối ý tưởng về một lệnh ân xá nếu nó có nghĩa là sẽ trả tự do cho những kẻ giết hại người biểu tình. Các cơ quan an ninh, trái lại, sẽ ủng hộ lệnh ân xá nếu nó giúp họ giải thoát trách nhiệm vì thực hiện cuộc trấn áp chết người chống lực lượng Áo Đỏ. Do vậy, ân xá là một vấn đề không đơn giản. 

Yingluck đang ở ngã ba đường và bà phải tìm ra cách làm việc với các nhóm khác nhau với những chươnh trình nghị sự và lợi ích khác nhau. Nữ Thủ tướng đầu tiên của Thái Lan sẽ có rất ít thời gian để chứng tỏ quyết tâm và tài năng lãnh đạo của mình. Các đối thủ của Yingluck đang nóng lòng chờ xem bà vấp ngã.

Liệu Yingluck có thể bảo vệ mình trong trò chơi chính trị khắc nghiệt này không? Thời gian sẽ trả lời.

Thanh Hảo (Theo Today)