Gia vị nào phổ biến trong ẩm thực Việt nhưng không có nguồn gốc từ Việt Nam?

Ớt có mặt trong nhiều món ăn Việt Nam, đặc biệt ẩm thực miền Trung. Ớt bắt đầu phổ biến trên thế giới từ sau thế kỷ XV. Trước khi có ớt, người Việt Nam tạo độ cay cho đồ ăn bằng quế, hạt tiêu, hoa hồi và phổ biến nhất là gừng.

Quả ớt có nguồn gốc từ châu Mỹ. Các bằng chứng khảo cổ cho thấy người châu Mỹ đã trồng ớt ít nhất từ 7.500 năm trước Công nguyên.

Vào năm 1492, nhà thám hiểm Christopher Columbus lần đầu đặt chân đến châu Mỹ. Từ thời điểm này, hàng loạt loài thực vật vốn chỉ có ở châu Mỹ đã được nhân giống để trồng trên toàn thế giới như khoai tây, cà chua, chuối, quả bơ, khoai lang, ngô…

Một số tài liệu cho rằng những nhà hàng hải Tây Ban Nha là người đầu tiên mang ớt từ Mexico đến châu Âu, sau đó là châu Á. Hiện tại, không phải các nước châu Mỹ, Ấn Độ mới là quốc gia sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu ớt đứng đầu thế giới. Ước tính mỗi năm, Ấn Độ tạo ra 1 triệu tấn ớt.

Khoai tây là thực vật thuộc họ Cà (solanaceae). Khoai tây hiện là cây lương thực cho sản lượng tươi xếp thứ 4 thế giới, chỉ sau lúa, lúa mì và ngô.

Khoai tây từng mọc hoang dã khắp châu Mỹ, từ Mỹ cho đến miền Nam Chile. Trước đây, các nhà nghiên cứu cho rằng khoai tây được thuần hóa ở nhiều nơi. Tuy nhiên, nghiên cứu di truyền học chỉ ra khoai tây có nguồn gốc duy nhất tại miền Nam Peru, phía Tây Bắc Bolivia ngày nay.

Cuối thế kỷ XVI, sau cuộc chiến với Đế chế Inca, người Tây Ban Nha đã mang khoai tây về châu Âu. Từ đó, khoai tây được vận chuyển bằng đường biển tới châu Phi và châu Á.

Từ “potato” có nguồn gốc từ tiếng Tây Ban Nha “patata” do loại thực vật này được người Tây Ban Nha phổ biến.

Hiện nay, trung bình mỗi người trên thế giới tiêu thụ khoảng 33kg khoai tây/năm. Khoai tây là cây trồng chủ lực tại châu Âu, nhưng Trung Quốc mới là quốc gia đứng đầu về sản lượng hàng năm.

Cà chua cũng là một loại thực vật rất nổi tiếng có nguồn gốc từ châu Mỹ. Cà chua quan trọng với ẩm thực Ý đến nỗi người ta gọi nó là “pomo d’oro” hay “quả táo vàng”. Tên gọi này cũng đến từ việc những quả cà chua đầu tiên được mang về châu Âu có màu vàng.

Người châu Âu đã tìm ra cây cà chua sau khi đánh chiếm thành phố Aztec của người Tenochtitlan vào thế kỷ XVI. Tại châu Á, cà chua được cho là xuất hiện lần đầu ở Philippines, sau đó phổ biến sang Đông Nam Á và cuối cùng là toàn bộ lục địa.

Sau khi nhà thám hiểm Columbus đặt chân đến châu Mỹ, các học giả châu Âu gọi châu lục này là Tân Thế giới. Trong khi đó, châu Phi, châu Âu và châu Á là Cựu Thế giới.

Một số bằng chứng cho thấy người Viking có thể đã tìm ra châu Mỹ trước nhà thám hiểm Columbus. Tại Canada, hiện có di tích về những ngôi làng nhỏ do người Viking xây dựng từ những năm 500.