OCOP thúc đẩy chuyển dịch kinh tế nông thôn
Đến nay, Hà Nội là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP và đã hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2021–2025 trước một năm. Thành phố tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu trong hỗ trợ quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP và sản phẩm làng nghề, tạo động lực để chương trình phát triển mạnh mẽ, bền vững.

Chương trình OCOP đã thúc đẩy mạnh mẽ tiềm năng sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp của Thủ đô, tạo cú hích đổi mới tư duy sản xuất theo nhu cầu thị trường. Qua đó, phát huy năng lực sáng tạo, tri thức bản địa và từng bước đưa các sản phẩm đặc trưng từ làng ra phố, đồng thời góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
So với các địa phương khác, Hà Nội có nhiều lợi thế trong triển khai Chương trình OCOP. Toàn thành phố hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, chiếm số lượng cao nhất cả nước; trong đó 337 làng nghề truyền thống đã được UBND thành phố công nhận. Riêng năm 2024, có 14 làng nghề truyền thống tiếp tục được công nhận.
Ngoài hệ thống làng nghề phong phú, Hà Nội còn có 1.336 hợp tác xã nông nghiệp đang hoạt động, 1.638 trang trại và 172 chuỗi sản xuất – tiêu thụ vận hành hiệu quả. Thành phố cũng có hơn 14.000 sản phẩm nông sản được gắn mã truy xuất nguồn gốc QR, cùng hàng trăm đặc sản nổi tiếng đang được khai thác trong Chương trình OCOP. Những sản phẩm này không chỉ tăng giá trị kinh tế mà còn quảng bá đậm nét văn hóa vùng miền của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Giai đoạn 2021–2025, Hà Nội đặt mục tiêu có 2.000 sản phẩm được đánh giá, phân hạng OCOP. Tuy nhiên, từ năm 2021 đến hết năm 2024, thành phố đã đánh giá, phân hạng được 2.263 sản phẩm, đạt 113,5% kế hoạch. Trong đó có 11 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 840 sản phẩm 4 sao và 1.412 sản phẩm 3 sao. Mỗi sản phẩm OCOP được coi là một “sứ giả văn hóa” của từng vùng quê, thể hiện nét đẹp phong tục, tập quán và niềm tự hào bản địa. Đây là yếu tố tạo nên sự khác biệt và bản sắc của từng dòng sản phẩm.
Để phát huy giá trị văn hóa gắn với sản phẩm OCOP, thành phố và các địa phương đã hỗ trợ chủ thể thiết kế bao bì, nhãn mác; dán tem OCOP có gắn mã QR nhằm nâng cao tính nhận diện và minh bạch thông tin.
Song song với công tác đánh giá, Hà Nội đã tổ chức nhiều hội nghị, tập huấn với hơn 20.000 lượt cán bộ, chủ thể OCOP nhằm lan tỏa ý nghĩa chương trình. Thành phố cũng triển khai hàng loạt sự kiện quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm OCOP với hệ thống siêu thị, cửa hàng trên địa bàn, giúp doanh nghiệp định hướng chiến lược phù hợp nhu cầu thị trường. Đến nay, Hà Nội đã xây dựng 16 trung tâm thiết kế – sáng tạo – quảng bá sản phẩm OCOP, phát triển 110 điểm giới thiệu và bán sản phẩm theo chuẩn.
Gắn sản phẩm OCOP với văn hóa bản địa
Đến nay, đã có hơn 3.000 sản phẩm được quảng bá, bày bán tại các siêu thị, trung tâm thương mại. Nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ và nông sản chế biến đã xuất khẩu đến hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Năm 2024, Hà Nội ghi dấu ấn khi hai làng nghề truyền thống là gốm sứ Bát Tràng và dệt lụa Vạn Phúc được Hội đồng Thủ công thế giới công nhận là thành viên mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo. Đây là cơ hội mở rộng thị trường cho sản phẩm OCOP và sản phẩm làng nghề.
Thời gian tới, thành phố tiếp tục hỗ trợ quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề thông qua hệ thống siêu thị, cửa hàng nông sản an toàn, đồ thủ công mỹ nghệ, các sàn thương mại điện tử và bán hàng online để tiếp cận người tiêu dùng trong nước và quốc tế. Hà Nội sẽ tập trung phát triển sản phẩm OCOP 5 sao, sản phẩm du lịch gắn văn hóa, hình thành chuỗi trải nghiệm gắn với địa phương; đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế để mở rộng thị trường tiêu thụ.
Ông Nguyễn Đình Hoa, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết, thời gian tới thành phố sẽ tiếp tục đánh giá, phân loại thêm các sản phẩm OCOP; đặc biệt phối hợp với cơ quan chuyên môn và các chủ thể có sản phẩm tiềm năng 5 sao để nâng hạng, phấn đấu đến năm 2025 có 20–30 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao.
Ông Hoa cũng chia sẻ, các hội thảo sẽ tiếp tục được tổ chức để nắm bắt khó khăn, nguyện vọng của doanh nghiệp và chủ thể OCOP. Từ đó, Sở sẽ kiến nghị với UBND thành phố và các bộ ngành nhằm thúc đẩy phát triển hài hòa giữa sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề, đẩy mạnh tiêu thụ trong nước và mở rộng thị trường quốc tế.