- Thực tế, bên cạnh các nhóm lợi ích công khai và minh bạch đó, vẫn nẩy sinh những "nhóm lợi ích cá nhân", hoạt động ngầm, vì lợi ích cục bộ của vài DN hoặc một số cá nhân.
Trong xã hội hiện đại, với nhiều tuyến lợi ích đan xen, thì việc hình thành các nhóm lợi ích, tập hợp và đại diện cộng đồng những người có chung lợi ích để bảo vệ quyền lợi chung một cách công khai, minh bạch trong khuôn khổ pháp luật, là một hiện tượng lành mạnh.
Ở Việt Nam, trong 15 năm qua, trên lĩnh vực kinh tế, các nhóm lợi ích tiêu biểu là các hiệp hội DN, như Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), với những hoạt động tích cực bảo vệ lợi ích cho cộng đồng các DN thành viên, được xã hội hoan nghênh.
Sự hợp tác chặt chẽ của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp này với các cơ quan quản lý Nhà nước trong mối quan hệ hợp tác công - tư trong sáng tạo ra một phương thức quản lý mới (PPP), công khai, minh bạch và lành mạnh, mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng DN và cả xã hội.
 |
|
Các DN không đồng tình với quy định về tỷ lệ mạ băng cá tra trong Nghị định 36. |
Nhưng trong thực tế, bên cạnh các nhóm lợi ích công khai và minh bạch đó, vẫn nẩy sinh những "nhóm lợi ích cá nhân", hoạt động ngầm, vì lợi ích cục bộ của vài DN hoặc một số cá nhân. Sẽ là cực kỳ nguy hại nếu những cá nhân ấy lại là đại diện của các tổ chức hiệp hội DN.
Họ cố tình đưa ra các thông tin sai lệch, bóp méo quan điểm của cộng đồng DN mà họ được giao đại diện; họ thông đồng, móc ngoặc với một số quan chức thiếu công tâm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn, bảo vệ những quy định không hợp lý, nhằm tạo ra những khoản thu không chính đáng để vụ lợi cá nhân, gây thiệt hại cho cộng đồng DN.
Những tranh luận kéo dài ròng rã suốt hơn một năm qua, gây ảnh hưởng xấu cho một ngành sản xuất chiến lược của Việt Nam là ngành cá tra, là một ví dụ điển hình. Ngày 29/4/2014, Chính phủ ban hành Nghị định số 36/2014/NĐ-CP "Về nuôi, chế biến và xuất khẩu sản phẩm cá tra", có hiệu lực thi hành từ ngày 20/6/2014. Tuy nhiên, một số quy định không hợp quy luật kinh tế thị trường trong Nghị định, đã bị đông đảo người nuôi và cộng đồng các DN sản xuất, chế biến và xuất khẩu cá tra liên tục có ý kiến suốt từ ngày ban hành đến nay.
Người nuôi và cộng đồng DN phản đối những quy định cứng nhắc, bất hợp lý đối với trại nuôi, hay về hàm ẩm và tỷ lệ mạ băng phile cá tra, việc bắt buộc đăng ký và thẩm định hợp đồng xuất khẩu cá tra,... đã được nêu công khai, thẳng thắn trong các cuộc họp liên quan đến Nghị định 36 do Bộ NN-PTNT hay Tổng cục Thủy sản tổ chức.
VASEP, UBND các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang và một số địa phương khác đã có nhiều văn bản kiến nghị bãi bỏ hoặc sửa đổi những quy định này. Chấp nhận xem xét những ý kiến đó, Chính phủ đã chính thức hoãn thời hạn thi hành một số điều khoản đến ngày 31/12/2015. Thủ tướng Chính phủ cũng đã có văn bản yêu cầu Bộ trưởng Bộ NN-PTNT xem xét để đề xuất sửa đổi các quy định bất hợp lý trong Nghị định 36 theo kiến nghị của VASEP.
Nhưng việc đề xuất sửa đổi vẫn chậm trễ. Gần đây, một vị lãnh đạo của Tổng cục Thủy sản cho rằng "theo phản ảnh của một đại diện VASEP, thì phần đông các DN đều đồng tình với Nghị định 36" (?!?).
Nếu khẳng định của vị đại diện Tổng cục là chính xác thì cộng đồng DN và công luận cần biết "vị đại diện VASEP" đó là ai? Và anh ta liệu có quyền báo cáo ngược với quan điểm của tổ chức cộng đồng DN mà vị này đại diện?
Mục đích cao nhất của Hiệp hội là phục vụ lợi ích chung của các DN và bảo vệ quyền lợi của cộng đồng DN. Để đạt được mục đích đó, rất cần những con người làm công tác hiệp hội công tâm và không vụ lợi trong công việc của mình. Và cộng đồng DN cũng cần phát huy ý thức tự bảo vệ, phát hiện sớm và ngăn chặn những kẻ lợi dụng như vậy.
PGS.TS. Nguyễn Hữu Dũng
.svg){kind=icon}
