Công ty Sukhoi được đặt tên theo vị kỹ sư trưởng đầu tiên của họ - Pavel Sukhoi và được thành lập từ năm 1939, khi nhóm của ông bắt đầu nhận nhiệm vụ xúc tiến việc sản xuất hàng loạt sản phẩm đầu tiên là máy bay ném bom hạng nhẹ Su-2. Bản thân Sukhoi lúc đó đã là một kỹ sư máy bay rất giàu kinh nghiệm, từng làm việc nhiều năm cho Andrei Tupolev, một hãng thiết kế máy bay nổi tiếng khác của Liên Xô.

Su-2, chiến đấu cơ đầu tay

Su-2 là chiến đấu cơ đầu tay, hoàn toàn do công ty Sukhoi lên ý tưởng thiết kế, thử nghiệm và cho vận hành trong thực tế. Đây là mẫu máy bay ném bom hạng nhẹ một động cơ, hai ghế ngồi, có khả năng hỗ trợ gần trên không và các nhiệm vụ trinh sát.

{keywords}
Một mẫu mô phỏng máy bay ném bom Su-2. Ảnh: Wikipedia

Khoảng 900 chiến đấu cơ loại này đã được xuất xưởng. Chúng từng được quân đội Liên Xô tích cực sử dụng trong 3 năm đầu tiên của cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Tuy nhiên, Su-2 là mẫu máy bay sản xuất hàng loạt duy nhất của Sukhoi thời Thế chiến thứ hai. Các thiết kế khác, như chiến đấu cơ Su-1 và Su-3, vẫn chỉ là nguyên mẫu hoặc được sản xuất với số lượng cực ít.

Su-7, chiến cơ phản lực đầu tiên

Nhóm kỹ sư Sukhoi là một trong các chuyên gia đầu tiên thử nghiệm chiến đấu cơ phản lực ở Liên Xô, cho ra đời các nguyên mẫu Su-5 sử dụng hỗn hợp cả sức mạnh của cánh quạt cũng như động cơ phản lực và Su-10 chỉ sử dụng động cơ phản lực vào những năm 1940. Quá trình phát triển thiết kế gặp trở ngại lớn khi nhóm bị giải tán vào năm 1949 và mãi tới năm 1953 mới được tái tập hợp.

{keywords}
Su-7. Ảnh: Wikipedia

Tiêm kích ném bom Su-7 trở thành chiến đấu cơ phản lực nối tiếp đầu tiên của Sukhoi, được quân đội Liên Xô đưa vào biên chế hoạt động từ năm 1960 và được sử dụng cho đến cuối những năm 1980. Gần 2.000 máy bay đã xuất xưởng và được sử dụng rộng rãi ở Liên Xô cũng như các quốc gia khác. Mẫu chiến đấu cơ này được tin hiện vẫn còn hoạt động duy nhất ở Triều Tiên.

Các chiến đấu cơ phản lực thế hệ mới

Mặc dù nhóm nghiên cứu Sukhoi có nhiều kinh nghiệm nhất về máy bay ném bom, nhưng họ không ngại chế tạo một mẫu tiêm kích thuần túy mới. Sukhoi đã trình làng tiêm kích Su-9 vào cuối những năm 1950 và phiên bản nâng cấp Su-11 ngay sau đó.

{keywords}
Su-9. Ảnh: Wikipedia

Su-15 tiếp nối trở thành đỉnh cao của dòng chiến đấu cơ phản lực của Sukhoi thời kỳ Liên Xô. Ra mắt vào giữa những năm 1960, Su-15 là xương sống của các đơn vị phòng không Liên Xô cho đến khi Liên Xô tan rã. Mẫu máy bay này đã tham gia hầu hết các vụ đánh chặn chiến đấu cơ xâm phạm không phận Liên Xô.

{keywords}
Su-15. Ảnh: Wikipedia

Cỗ máy mang tính cách mạng, kế nhiệm Su-15 là Su-27. Đây là một biểu tượng khác trong giới tiêm kích và hiện vẫn còn biên chế hoạt động ở Nga cũng như khắp toàn cầu. Mẫu tiêm kích này đã chứng minh được tốc độ và sự tin cậy.

{keywords}
Su-35S. Ảnh: Wikipedia

Sau Su-27 là các mẫu tiêm kích được nâng cấp hiện đại hơn nhiều là Su-30 và Su-35, đối thủ trực tiếp, đáng gờm của các tiêm kích tân tiến của Mỹ.

Không ngừng cải tiến máy bay ném bom

{keywords}
Một chiếc Su-22 bên chế trong quân đội Syria đang ném bom năm 2018. Ảnh: RT

Dù mở rộng phát triển các tiêm kích, Sukhoi vẫn đạt thành tựu mới ở dòng máy ném bom đã làm nên tên tuổi của hãng trong kỷ nguyên máy bay phản lực. Công ty đã thiết kế và cho ra đời một loạt các máy bay tấn công mặt đất. Họ máy bay ném bom - tiêm kích Su-17/20/22 đã trở thành dòng chiến đấu cơ sản xuất đại trà nhiều nhất của Sukhoi, với khoảng 3.000 chiếc và chúng vẫn còn biên chế phục vụ quân đội một số nước.

{keywords}
Một cặp Su-24 đang được tiếp nhiên liệu giữa không trung. Ảnh: sukhoi.org

Mặc dù Su-24 đã cho thấy những dấu hiệu tuổi tác nhưng nó vẫn là "ngựa chiến" của lực lượng hàng không vũ trụ Nga. Mẫu máy bay ném bom chiến thuật này vẫn tham chiến tích cực trong chiến dịch chống khủng bố đang diễn ra ở Syria.

{keywords}
Su-34. Ảnh: sukhoi.org

Mẫu chiến đấu cơ kế nhiệm - Su-34 đã đi vào hoạt động và dần thay những người anh em họ lớn tuổi hơn của nó trong các phi đội máy bay ném bom của Nga.

{keywords}
Một máy bay Su-25 của Nga đang trở về căn cứ sau sứ mệnh ở Syria. Ảnh: RT

Su-25 và các biến thể hiện đại hóa của nó vẫn là dòng máy bay hỗ trợ gần trên không đáng giá của Không quân Nga. Được bọc thép, trang bị vũ khí hạng nặng, các chiến đấu cơ này đã chứng tỏ sức mạnh trong nhiều cuộc xung đột trên toàn cầu.

{keywords}
Su-57. Ảnh: sukhoi.org

Công ty Sukhoi đã phát triển Su-57, mẫu duy nhất đại diện thế hệ tiêm kích thứ 5 của Nga. Sau quá trình thử nghiệm sâu rộng hơn 10 nguyên mẫu, dòng tiêm kích tân tiến này đã bắt đầu đi vào sản xuất đại trà vào đầu năm nay.

Tuấn Anh