
Theo China Daily, cơ sở giáo dục này mang tên Học viện Người lao động cơ sở hiện đại (Modern Grassroots Workers Academy), thường được gọi là “học viện shipper”, do Sở Giáo dục tỉnh Quảng Đông phối hợp với tập đoàn thương mại điện tử JD thành lập ngày 12/12. Học viện đặt tại Trường Cao đẳng Bách khoa Quảng Châu, trở thành nền tảng giáo dục nghề nghiệp đầu tiên ở Trung Quốc dành riêng cho đội ngũ giao hàng làm việc toàn thời gian.
Ông Lin Rupeng, Giám đốc Sở Giáo dục tỉnh Quảng Đông, cho biết việc thành lập học viện thể hiện định hướng của địa phương trong việc gắn kết chặt chẽ hơn giữa giáo dục, phát triển nguồn nhân lực với nhu cầu phát triển công nghiệp và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, mô hình này cũng góp phần tăng cường bảo đảm quyền lợi cho người lao động trong các hình thức việc làm mới, giúp họ chủ động thích ứng với những thay đổi của thị trường lao động.
“Thông qua sức mạnh của giáo dục, chúng tôi đang mở ra con đường phát triển nghề nghiệp mới cho đội ngũ shipper. Việc kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp sẽ tạo nên một mô hình hợp tác đào tạo - sản xuất năng động hơn”, ông Lin nói.

Theo ông Feng Lei, lãnh đạo cấp cao của JD, học viện sẽ tận dụng cơ sở vật chất, trung tâm đào tạo và đội ngũ giảng viên của các trường đại học, cao đẳng trên toàn tỉnh Quảng Đông. Trong đó, Trường Cao đẳng Bách khoa Quảng Châu là cơ sở trung tâm, bên cạnh nhiều điểm đào tạo vệ tinh tại các trường khác. Trong ba năm tới, học viện dự kiến đào tạo hơn 100.000 shipper và nhân viên giao nhận tuyến đầu đang làm việc cho JD tại địa phương.
Chương trình đào tạo được thiết kế theo hướng thực tiễn, bám sát nhu cầu và xu hướng phát triển của ngành. Người học sẽ được tiếp cận các khóa học về an toàn thực phẩm, sức khỏe tinh thần cũng như tiếng Anh. Để chuẩn bị cho các công nghệ giao hàng mới, học viện cũng sẽ xây dựng trung tâm đào tạo vận hành drone và các vị trí công nghệ cao liên quan. Những học viên đạt yêu cầu có thể được định hướng chuyển sang các vị trí như quản lý kho hoặc phi công điều khiển drone.
Anh Guo Shuzhao, một shipper của JD, cho biết các khóa học rất sát với công việc hằng ngày, không chỉ trang bị kỹ năng nghiệp vụ mà còn cung cấp kiến thức về an toàn lao động và tiêu chuẩn dịch vụ.
“Khi hoàn thành khóa học và có chứng chỉ, cơ hội thăng tiến trong nghề của chúng tôi sẽ tăng lên đáng kể”, anh nói.
Sáng kiến này được triển khai trong bối cảnh các nhóm lao động như shipper, nhân viên chuyển phát, chủ cửa hàng trực tuyến, người bán hàng livestream và tài xế công nghệ - nhóm lao động được Trung Quốc xếp vào diện “việc làm mới” - ngày càng giữ vai trò quan trọng trong đời sống đô thị. Theo số liệu của Tổng Liên đoàn Công đoàn Trung Quốc, hiện cả nước có khoảng 84 triệu lao động thuộc nhóm này.
Quy mô lớn và tính bấp bênh của lực lượng lao động nói trên đã khiến nhiều địa phương triển khai các chương trình đào tạo bài bản. Tháng 10 vừa qua, tỉnh Giang Tô công bố kế hoạch hành động ba năm nhằm mở rộng đào tạo kỹ năng cho lao động trong các hình thức việc làm mới, với nội dung bao gồm sử dụng thiết bị thông minh, quyền lợi lao động và khởi nghiệp thương mại điện tử.
Việc ra mắt học viện shipper cũng diễn ra trong bối cảnh công nghệ giao hàng tự động phát triển nhanh chóng. Các doanh nghiệp như Meituan đã mở rộng mạng lưới giao hàng bằng drone tại nhiều thành phố lớn, trong đó có Thâm Quyến (Quảng Đông), và đã hoàn thành hơn 520.000 đơn hàng trên toàn quốc tính đến đầu năm 2025.
Dù drone và robot có thể giúp giảm chi phí lao động, bà Feng Lei của JD cho rằng các công nghệ này sẽ không thể thay thế hoàn toàn con người.
“Công nghệ mới không loại bỏ shipper mà nâng cao yêu cầu về kỹ năng”, bà nói, đồng thời cho biết người giao hàng ngày càng cần biết vận hành hệ thống đơn hàng thông minh và phối hợp với drone, robot để hoàn thành công việc.
Ông Feng Lipan, Phó giáo sư thương mại điện tử tại Đại học Công nghệ Hoa Nam (Quảng Châu), nhận định học viện mới chính là bước chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi đó.
“Nó sẽ góp phần thay đổi định kiến lâu nay của xã hội về nghề giao hàng, biến đây thành một nghề có kỹ năng cao, đòi hỏi cả tư duy linh hoạt lẫn năng lực công nghệ”, ông nói.


