Theo lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, việc triển khai mô hình cửa khẩu thông minh Móng Cái (Việt Nam)– Đông Hưng (Trung Quốc) có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần hiện đại hóa quản lý xuất nhập cảnh, nâng cao hiệu quả kiểm soát hàng hóa, phương tiện và thúc đẩy thương mại biên giới.
Mô hình cửa khẩu thông minh được xây dựng trên cơ sở ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại cho luồng kiểm soát người xuất nhập cảnh tại khu vực cửa khẩu Bắc Luân I và luồng kiểm soát người xuất nhập cảnh, luồng kiểm soát phương tiện vận tải, hàng hóa xuất nhập khẩu tại khu vực cửa khẩu Bắc Luân II.
Triển khai xây dựng Đề án, tháng 7/2025, tỉnh đã ban hành quyết định kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng cửa khẩu thông minh do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban, Ban Quản lý Khu kinh tế là cơ quan thường trực.
Theo nội dung Đề án, Cửa khẩu thông minh Móng Cái - Đông Hưng được xây dựng với lộ trình 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1 (2025 - 2026): Tại khu vực cầu Bắc Luân I, triển khai mô hình kiểm soát người xuất nhập cảnh thông minh cho cư dân biên giới, dự kiến hoàn thành trong năm 2025.
Tại khu vực cầu Bắc Luân II, xây dựng hạ tầng kỹ thuật cửa khẩu thông minh, lắp đặt luồng chuyên dụng và trang thiết bị để vận hành xe tự hành không người lái IGV, hoạt động 24/7; xây dựng Trung tâm điều hành thông minh (IOC) theo kế hoạch khung, hoàn thành cuối năm 2026.
Giai đoạn 2 (2027 - 2030): Mở rộng phạm vi và quy mô cửa khẩu Bắc Luân I, tăng số lượng luồng kiểm soát tự động phục vụ cả cư dân biên giới và khách du lịch.
Tại Bắc Luân II, tiếp tục mở rộng mô hình cửa khẩu thông minh cho cả người và hàng hóa. Dự kiến ứng dụng mô hình vận chuyển hàng hóa tự động IGV hoặc mono-rail (sky-rail) tùy theo nhu cầu thực tế. Đồng thời đầu tư Công viên logistics Bắc Luân II, Trung tâm thương mại điện tử - triển lãm hàng xuất nhập khẩu, kho hậu cần thông minh và các hạ tầng phụ trợ khác, tạo thành tổ hợp cửa khẩu - logistics - thương mại hiện đại, kết nối liên hoàn giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Đặc biệt, hệ thống quản lý cửa khẩu sẽ được số hóa hoàn toàn, ứng dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt, quét vân tay, mã QR, hộ chiếu điện tử... đồng bộ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và xuất nhập cảnh. Việc kiểm soát người, hàng hóa và phương tiện qua lại sẽ được tự động hóa, rút ngắn thời gian làm thủ tục, giảm chi phí, hạn chế tiếp xúc trực tiếp, góp phần phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và đảm bảo an ninh biên giới.
Theo đánh giá của Ban Quản lý Khu kinh tế, khi đi vào vận hành, mô hình này giúp hình thành cơ chế “một cửa, một lần dừng”, rút ngắn thời gian thông quan từ hàng giờ xuống chỉ còn vài phút, giảm thiểu ùn tắc, tăng năng suất lao động và nâng cao tính cạnh tranh cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Cùng với đó, các dịch vụ hỗ trợ như kho bãi, vận tải, thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ phát triển mạnh mẽ, hình thành hệ sinh thái kinh tế số biên giới.
Đây là bước đi chiến lược nhằm hiện đại hóa quản lý biên giới, thúc đẩy thương mại song phương Việt - Trung, gắn kết sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực ASEAN - Trung Quốc, hướng tới phát triển bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng.
.svg){kind=icon}
