Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2017 tại phiên họp QH chiều nay, Tổng kiểm toán Hồ Đức Phớc cho biết qua kiểm toán chuyên đề đối với một số hoạt động quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công cho thấy còn một số hạn chế.
Cụ thể, kết quả kiểm toán 8 dự án BOT trong năm 2018 cho thấy hầu hết các dự án thực hiện chỉ định nhà đầu tư, chỉ định nhà thầu thi công; xác định sai, tăng tổng mức đầu tư; phê duyệt dự án có sử dụng vốn hỗ trợ từ nguồn trái phiếu chính phủ không đúng nội dung được sử dụng theo nghị quyết của QH.
Tổng kiểm toán Hồ Đức Phớc. Ảnh: Minh Đạt |
Ngoài ra còn có tình trạng chưa quy định khung giá vé đối với dự án đầu tư của công trình giao thông; nghiệm thu, thanh toán sai...
"Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 7/8 dự án là 16,2 năm so với phương án tài chính ban đầu. Năm 2017 trở về trước, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị giảm 227,4 năm của 67 dự án", ông Phớc cho hay.
Kiến nghị xử lý 2.938 tỷ đồng ở 7 dự án BT
Về kết quả kiểm toán 7 dự án BT cho thấy việc giao đất chỉ định cho nhà đầu tư là trái với quy định của luật Đất đai. Tình trạng tạm tính tiền sử dụng đất để xác định giá trị đối ứng khi giao đất cho dự án BT tại thời điểm thực hiện dự án, đồng thời xác định giá đất theo phương pháp thặng dư cho phép tính chi phí dự phòng trong chi phí phát triển còn bất hợp lý, không sát hoặc phụ thuộc yếu tố chủ quan. Việc này dẫn đến giá đất thấp, không sát giá thị trường làm thất thoát lớn tài sản, Ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, các dự án BT thực chất là sử dụng nguồn lực ngân sách nhà nước thuộc nhiệm vụ chi ngân sách của các cấp chính quyền nhưng không quy định phải là dự án cần thiết, thực sự cấp bách là chưa phù hợp với các quy định hiện hành.
Hầu hết các dự án chỉ định thầu, làm giảm tính cạnh tranh; thiết kế dự toán không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt. Các dự án BT thực hiện chủ yếu bằng vốn vay, làm tăng chi phí đầu tư dự án, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong quá trình thực hiện.
"Đây là lỗ hổng lớn nhất làm thất thoát tài sản, ngân sách nhà nước. Kết quả kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính 2.938 tỷ đồng, trong đó có dự án tỷ lệ xử lý tài chính lên đến 29% giá trị được kiểm toán", Tổng kiểm toán cho hay, năm 2017 trở về trước, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 4.515 tỷ đồng tại 30 dự án.
Ngoài ra, ông Phớc cũng cho biết, việc hoàn thuế GTGT không đúng quy định 183 tỷ đồng; hoàn thuế GTGT khi chưa đủ cơ sở xác nhận điều kiện hoàn 902 tỷ đồng; hoàn thuế GTGT cho các dự án BT không hình thành tài sản cố định 529 tỷ đồng, hoàn cho dự án đầu tư mở rộng 64 tỷ đồng.
Sử dụng đất tiềm ẩn lớn lãng phí, thất thoát, tham nhũng
Kiểm toán nhà nước cũng cho biết, hiệu quả sử dụng các dự án sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi chưa tương xứng với nguồn lực đầu tư. Kết quả kiểm toán 9 chương trình, 23 dự án, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 21.725 tỷ đồng.
Kết quả kiểm toán công tác quản lý, sử dụng đất trong năm 2018 cho thấy hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất còn chưa đồng bộ, chậm được sửa đổi, nhiều nội dung còn bất cập dẫn đến vận dụng tạo ra sai phạm và cũng là kẽ hở để thất thoát trong quản lý, sử dụng đất, nhất là đất khu đô thị.
Bên cạnh đó, công tác quản lý và sử dụng đất có hạn chế, tiềm ẩn lớn lãng phí, thất thoát, tham nhũng. Chẳng hạn như điều chỉnh quy hoạch sai thẩm quyền; sử dụng đất chưa đúng mục đích được giao, thuê đất; hầu hết các khu đất DN đang sử dụng thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng sang đất ở đô thị đều không thông qua đấu giá và giá trị quyền sử dụng đất định giá không sát giá thị trường gây thất thoát
"Qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 334 tỷ đồng. Năm 2017 trở về trước, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 10.584 tỷ đồng", Tổng kiểm toán thông tin.
Việc thực hiện chính sách ưu đãi đầu tư tại các khu kinh tế ven biển còn hạn chế. Qua kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính 303 tỷ đồng.
Bộ GTVT ra công điện hỏa tốc, BOT Hòa Lạc vẫn hỗn loạn
Bộ GTVT đề nghị tỉnh Hoà Bình có biện pháp xử lý nghiêm các đối tượng có hành vi kích động, gây rối tại trạm thu phí BOT Hòa Lạc - Hoà Bình, nhưng tình hình vẫn phức tạp.
Thu Hằng