Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố báo cáo triển vọng kinh tế toàn cầu với dự báo không mấy lạc quan.

Theo WB, nền kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng 1,7% vào năm 2023 và 2,7% vào năm 2024, thấp hơn rất nhiều so với mức dự báo 3% cho năm 2023 được đưa ra trong 6 tháng trước.

Tuy nhiên, đây là dự báo trong tình hình không có thêm diễn biến bất lợi mới nào.

Theo WB, do điều kiện kinh tế mong manh, bất kỳ diễn biến bất lợi mới nào - chẳng hạn như lạm phát cao hơn dự kiến, lãi suất tăng đột ngột để kiềm chế lạm phát, sự bùng phát trở lại của đại dịch Covid-19 hoặc căng thẳng địa chính trị leo thang... có thể đẩy nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái. Đây sẽ là lần đầu tiên sau hơn 80 năm xảy ra 2 cuộc suy thoái toàn cầu trong cùng một thập kỷ.

Trong năm 2020, GDP thế giới giảm 3,3% do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Năm 2009, kinh tế toàn cầu giảm 1,6%.

Cơ quan đánh giá tín nhiệm quốc tế Fitch Ratings cũng hạ dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2023 xuống 1,4%, từ mức 1,7% như dự báo trước đó. Tổ chwcsn ày cũng cho rằng nền kinh tế toàn cầu năm 2023 ghi nhận sự gia tăng khả năng suy thoái trong ngắn hạn, lạm phát cao...

Kinh tế thế giới có rủi ro suy thoái. (Ảnh: Daily Express)

WB nhận định, tăng trưởng toàn cầu đang chậm lại đáng kể do lạm phát tăng cao, lãi suất tăng, đầu tư giảm và gián đoạn do cuộc xung đột Nga và Ukraine. Suy thoái mạnh và kéo dài ảnh hưởng nặng nề đến các nước đang phát triển. Tăng trưởng suy giảm mạnh dự kiến sẽ lan rộng, với dự báo điều chỉnh giảm đối với 95% nền kinh tế phát triển và gần 70% các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển (EMDE) vào năm 2023.

Trong 2 năm tới, tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người ở các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển được dự đoán ở mức trung bình 2,8% - thấp hơn 100 điểm phần trăm so với mức bình quân trong giai đoạn 2010-2019. 

Chủ tịch Nhóm Ngân hàng Thế giới, ông Malpass, cho rằng, các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển đang phải đối mặt với giai đoạn tăng trưởng chậm kéo dài nhiều năm do gánh nặng nợ nần chồng chất và đầu tư kém hiệu quả vì lượng vốn toàn cầu sẽ chủ yếu đổ về các nền kinh tế phát triển khi các nước này đang đối mặt với mức nợ chính phủ cực kỳ cao và lãi suất tăng mạnh. Yếu kém trong tăng trưởng và môi trường đầu tư kinh doanh sẽ làm trầm trọng thêm những thay đổi ngược vốn đã có tác động tiêu cực trong giáo dục, y tế, nghèo đói và cơ sở hạ tầng, cũng như nhu cầu ngày càng tăng do biến đổi khí hậu.

Tăng trưởng ở các nền kinh tế phát triển được dự đoán sẽ chậm lại, từ 2,5% vào năm 2022 xuống còn 0,5% vào năm 2023. Trong 2 thập kỷ qua, sự suy giảm lớn cỡ này thường báo trước một cuộc suy thoái toàn cầu. 

Tại Mỹ, tăng trưởng GDP được dự báo sẽ giảm xuống 0,5% vào năm 2023 - thấp hơn 190 điểm phần trăm so với các dự báo trước đó và là mức tăng trưởng thấp nhất ngoài các đợt suy thoái chính thức kể từ năm 1970. 

Trong năm 2023, tăng trưởng của khu vực đồng Euro dự kiến ở mức 0% - điều chỉnh giảm từ mức dự báo 1,9% trước đó. Tại Trung Quốc, tốc độ tăng trưởng được dự đoán là 4,3% vào năm 2023 - thấp hơn 90 điểm phần trăm so với các dự báo trước.

Nếu loại trừ Trung Quốc, tăng trưởng ở các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển dự kiến sẽ giảm từ 3,8% năm 2022 xuống 2,7% vào năm 2023, phản ánh nhu cầu trên thị trường nước ngoài giảm đáng kể cộng với lạm phát cao, đồng tiền mất giá, điều kiện tài chính thắt chặt hơn và các khó khăn khác ở trong nước.

Đến cuối năm 2024, mức GDP ở các thị trường mới nổi và nền kinh tế đang phát triển sẽ thấp hơn khoảng 6% so với mức dự kiến trước đại dịch. Mặc dù dự kiến sẽ ở mức vừa phải, nhưng lạm phát toàn cầu sẽ vẫn cao hơn mức trước đại dịch.

Ông Ayhan Kose, Giám đốc Nhóm Triển vọng của WB, cho biết, đầu tư chững lại là một vấn đề quan ngại nghiêm trọng vì có liên quan đến năng suất và thương mại suy giảm, đồng thời làm giảm triển vọng kinh tế nói chung. Nếu không có tăng trưởng, đầu tư mạnh mẽ và bền vững, sẽ khó có thể có những bước tiến có ý nghĩa để đạt được các mục tiêu phát triển và khí hậu rộng hơn.

Ông Ayhan Kose lưu ý, các chính sách quốc gia nhằm thúc đẩy tăng trưởng đầu tư cần phải được điều chỉnh cho phù hợp với hoàn cảnh của mỗi nước nhưng luôn bắt đầu bằng việc thiết lập các khuôn khổ chính sách tài chính và tiền tệ lành mạnh cũng như thực hiện các cải cách toàn diện trong môi trường đầu tư.

Ở chiều ngược lại, nhiều dự báo cho rằng, việc Trung Quốc mở cửa sau 3 năm theo đuổi chiến dịch Zero-Covid giải tỏa nỗi lo suy thoái. Nhiều năm gần đây, Trung Quốc chiếm khoảng 30% động lực tăng trưởng kinh tế toàn cầu.