Lạng Sơn là một tỉnh miền núi có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Người dân sống rải rác, nhiều nơi xa trung tâm, trình độ dân trí không đồng đều; một bộ phận người dân tộc thiểu số không sử dụng thành thạo tiếng phổ thông…. điều kiện tiếp cận thông tin pháp luật còn hạn chế,.... khiến người dân gặp nhiều khó khăn trong việc chủ động tìm hiểu và yêu cầu trợ giúp pháp lý mỗi khi cần.
Trên cơ sở đánh giá các yếu tố này, ngày 19/12, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) đã tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao kiến thức về trợ giúp pháp lý tại các xã Thiện Long, Thiện Hòa và Thiện Thuật, tỉnh Lạng Sơn.
Tại các hội nghị, báo cáo viên đã tập trung giới thiệu những nội dung cốt lõi về pháp luật trợ giúp pháp lý, bao gồm cơ chế triển khai, nguyên tắc hoạt động, quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý, đồng thời hướng dẫn lực lượng cơ sở nắm vững cách xác định đúng đối tượng thụ hưởng theo quy định.
Nội dung tập huấn được xây dựng theo hướng thiết thực, dễ tiếp cận, tập trung vào những thông tin cốt lõi mà người dân trong cộng đồng cần nắm vững, các trường hợp người dân nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, nhóm còn gặp nhiều rào cản trong việc tiếp cận dịch vụ pháp lý có thể yêu cầu trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý, cũng như cách thức liên hệ và gửi yêu cầu đến các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý khi phát sinh nhu cầu. Hoạt động này góp phần đáp ứng kịp thời các nhu cầu pháp lý phát sinh trong đời sống hằng ngày của người dân trên địa bàn.
Trong quá trình truyền đạt, báo cáo viên đặc biệt nhấn mạnh nhấn mạnh vai trò của hệ thống cơ sở trong việc truyền đạt chính sách pháp luật đến với người dân; bản chất và ý nghĩa của trợ giúp pháp lý, trong đó khẳng định người được trợ giúp pháp lý không phải trả tiền hoặc bất kỳ lợi ích vật chất nào, không phân biệt vụ việc đơn giản hay phức tạp. Đây là điểm khác biệt căn bản giữa trợ giúp pháp lý với các dịch vụ pháp lý có thu phí, qua đó thể hiện rõ chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước, đồng thời khẳng định vai trò của trợ giúp pháp lý như một chỗ dựa pháp lý cho người yếu thế trong xã hội.
Bên cạnh các nội dung thông tin được truyền đạt bằng ngôn ngữ dễ hiểu, gắn với tình huống thực tế giúp bà con dễ tiếp thu, dễ áp dụng, Hội nghị cũng dành thời gian để bà con trực tiếp chia sẻ những vướng mắc, “nút thắt” từ chính gia đình, dòng họ mình. Những câu chuyện thực tế từ thôn bản sẽ được đưa ra phân tích dưới góc độ pháp lý, giúp những quy định trên giấy trở nên sống động và gần gũi hơn bao giờ hết. Từ những câu chuyện thực tế đó, báo cáo viên chia sẻ kiến thức pháp luật gắn với những vụ việc tranh chấp đất rừng, đất nương rẫy, mâu thuẫn trong quan hệ hôn nhân - gia đình hay những vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hưởng chính sách đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số.
Việc người dân chủ động trao đổi, đặt câu hỏi và chia sẻ tình huống cụ thể đã cho thấy nhu cầu tiếp cận thông tin pháp luật ở cơ sở là rất lớn, đồng thời khẳng định hiệu quả của việc tổ chức các hội nghị tập huấn trực tiếp tại địa phương. Đối với nhiều người, đây là lần đầu tiên họ được tiếp cận một cách hệ thống và rõ ràng về quyền được trợ giúp pháp lý cũng như các kênh tiếp cận dịch vụ này.
Sau tập huấn, nhiều đại biểu chia sẻ, thay vì nhìn nhận trợ giúp pháp lý như một hoạt động mang tính hỗ trợ nhân đạo, giờ đây họ hiểu rằng trợ giúp pháp lý là quyền lợi hợp pháp của người dân, được pháp luật ghi nhận và Nhà nước bảo đảm thực hiện. Đáng chú ý, kiến thức thu nhập được từ buổi tập huân còn giúp bà con có thể tiếp cận đúng địa chỉ trợ giúp pháp lý khi có nhu cầu, qua đó góp phần bảo đảm việc sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý đúng thẩm quyền và đúng đối tượng…
Không chỉ dừng lại ở việc phổ biến văn bản, Hội nghị tập huấn về trợ giúp pháp lý tổ chức tại các xã Thiện Long, Thiện Hòa và Thiện Thuật tập trung vào việc phá vỡ "bức tường tâm lý" và sự thiếu hụt thông tin, giúp những chính sách nhân văn của Nhà nước thực sự thẩm thấu vào đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số nơi vùng cao biên giới. Chỉ khi người dân biết được quyền của mình và biết tìm đúng nơi để được hỗ trợ, công lý sẽ gần gũi hơn, bình đẳng hơn với tất cả mọi người. Trên cơ sở đó, trợ giúp pháp lý tiếp tục khẳng định vai trò là chỗ dựa pháp lý tin cậy của người dân, góp phần bảo đảm quyền tiếp cận công lý, củng cố niềm tin vào pháp luật và hướng tới xây dựng một xã hội công bằng, tiến bộ, lấy người dân làm trung tâm.
Nhung Tuyết
.svg){kind=icon}
