Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương vừa phối hợp với Sở Y tế tỉnh Yên Bái tổ chức các hoạt động khảo sát, nâng cao nhận thức cho nhóm lãnh đạo, quản lý, cán bộ y tế, dân số; khảo sát người mang gene và tập huấn phòng chống bệnh Thalassemia năm 2023 cho lãnh đạo và cán bộ thuộc Chi cục Dân số, 9 trung tâm y tế, 2 bệnh viện cùng giáo viên, học sinh Trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Yên Bái.

Đây là hoạt động thuộc Dự án 7 "Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em" trong Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Thalassemia là bệnh lý di truyền phổ biến nhất trên thế giới, ước tính 7% dân số toàn cầu mang gene và bị ảnh hưởng bởi bệnh lý này. Tại Việt Nam, 63 tỉnh và 54 dân tộc đều có người mang gene bệnh với khoảng 14 triệu người. Trong đó, tỷ lệ người vùng dân tộc miền núi chiếm tỷ lệ khá cao, từ 20-40%.

Mỗi năm nước ta có hơn 8.000 trẻ em sinh ra bị bệnh này, trong đó khoảng hơn 2.000 trẻ mức độ nặng và khoảng 800 trẻ không thể ra đời do phù thai. Bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng dân số và giống nòi, gây ra nhiều gánh nặng cho gia đình, xã hội.   

Thực tiễn cho thấy, chi phí đầu tư cho phòng bệnh này nhỏ hơn rất nhiều so với chi phí điều trị, trong khi hiệu quả mang lại rất cao. Theo các chuyên gia, việc sàng lọc bệnh Thalassemia cần thực hiện sớm hơn, ngay từ giai đoạn tiền hôn nhân, đồng thời tư vấn cho người mang gene bệnh các biện pháp sinh con khỏe mạnh. Đó là điểm then chốt để tiến tới chấm dứt tình trạng trẻ sinh ra bị bệnh và giảm dần tỷ lệ di truyền gen bệnh trong cộng đồng. 

Tại chương trình tập huấn, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Song Hào, Phó Giám đốc Sở Y tế Yên Bái, cho biết tỉnh hiện có khoảng 30 dân tộc, trong đó đông nhất là các dân tộc: Kinh, Tày, Dao, H’Mông…

Theo đánh giá trên toàn quốc, tỷ lệ mang gene Thalassemia của dân tộc H’Mông là 6,72%; Tày 26,11%; Dao 25,46%. Ước tính tỷ lệ trẻ sinh ra bị bệnh thalassemia/bệnh huyết sắc tố trong 1.000 ca sinh của tỉnh Yên Bái đối với nhóm dân tộc này là khoảng 1,61%.

Các đại biểu tham dự hội nghị tập huấn được trang bị kiến thức cơ bản về phòng, chống bệnh tan máu bẩm sinh. Đây là những nội dung cấp thiết để các cán bộ làm công tác y tế, dân số - kế hoạch hóa gia đình… tại tỉnh Yên Bái triển khai hoạt động này tại địa phương.  

Cán bộ Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương tư vấn về bệnh tan máu bẩm sinh cho học sinh, giáo viên Trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Yên Bái. 

Cũng tại chương trình, khoảng 1.400 học sinh tại các trường phổ thông dân tộc nội trú tại tỉnh Yên Bái được lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc bệnh. Trước đó, thầy cô và học sinh của trường được cán bộ của Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương tư vấn, nâng cao nhận thức về bệnh tan máu bẩm sinh.

Lãnh đạo Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương hi vọng qua hoạt động này sẽ bước đầu có đánh giá sơ bộ về tỷ lệ người mang gene bệnh đối với đối tượng thanh, thiếu niên; từ đó xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu nhằm theo dõi, quản lý và điều trị bệnh Thalassemia trên địa bàn tỉnh Yên Bái trong thời gian tới.

Ngô Huyền và nhóm PV