Tết Đoan ngọ hay còn có tên gọi khác là tết Đoan dương, được tổ chức vào ngày 5/5 âm lịch hàng năm. 

Tết Đoan ngọ 2023 rơi vào ngày thứ Năm, ngày 22/6 dương lịch.

Đoan ngọ nghĩa là bắt đầu giữa trưa (đoan: mở đầu, ngọ: giữa trưa). Bởi vậy, lễ cúng diễn ra vào giờ Ngọ, từ 11h đến 13h.

Theo truyền thống, người dân thường làm mâm cúng tết Đoan ngọ dâng lên tổ tiên để thể hiện lòng thành, cầu mong một vụ mùa bội thu, có nhiều sức khỏe và gặp may mắn.

Mâm cúng tết Đoan ngọ gồm: Vải, mận, rượu nếp, cơm rượu nếp, bánh gio (bánh ú tro, bánh tro)... Ngoài ra, theo phong tục của từng vùng miền, mâm cúng còn có thêm các lễ vật khác, đặc trưng.

Mâm cúng tết Đoan ngọ miền Bắc

Mâm cúng tết Đoan ngọ miền Bắc. Ảnh: Bao Anh Nguyen.

Hương, hoa

Nước, rượu nếp

Các loại hoa quả: mận, vải...

Xôi, chè

Bánh tro, bánh ú: Loại bánh được làm từ gạo nếp, ngâm trong nước tro, gói bằng lá chuối. Bánh dễ ăn, dễ tiêu, ngon hơn khi ăn với đường hoặc mật.

Cơm rượu nếp: Đây là món đặc trưng của người miền Bắc, đặc biệt là món cơm rượu nếp cái hoa vàng bởi không phải nơi nào cũng có và ngon như ở nơi đây. Một số nơi còn có thêm cơm rượu nếp cẩm.

Mâm cúng tết Đoan ngọ miền Trung

Mâm cúng tết Đoan ngọ miền Trung. Ảnh: Đào Lan Phương.

Hương, hoa

Nước, rượu nếp

Các loại hoa quả như: vải, mận…

Bánh tro, bánh ú

Chè kê: Đây là món đặc biệt quen thuộc và xuất hiện trong mâm cúng tết Đoan ngọ của người dân ở tỉnh Quảng Nam.

Thịt vịt: Món ăn này thường có trên mâm lễ cúng tết Đoan ngọ của người miền Trung. Theo quan niệm xưa, thịt vịt có tính mát, ăn vào sẽ giải nhiệt cho cơ thể, có khả năng bổ máu và tốt cho hệ tiêu hóa.

Cơm rượu: Món này ở miền Trung được làm bằng phương pháp lên men cổ truyền, có hình dạng vuông vức.

Mâm cúng tết Đoan ngọ miền Nam

Món cơm rượu trong mâm cúng tết Đoan ngọ của miền Nam. Ảnh: Thanh Nhàn.

Hương, hoa

Nước, rượu nếp

Các loại hoa quả như: vải, mận…

Cơm rượu: Món này ở miền Nam không để rời mà được vo thành những viên tròn trước khi ủ. Đến khi rượu dậy mùi thì thêm nước đường vào. Ăn cảm giác giống như xôi chè ở miền Bắc.

Bánh ú bá trạng: Bánh được làm tương tự như bánh tro nhưng to hơn một chút. Bánh làm từ gạo nếp và được nhồi nhiều loại nhân, sau đó gói trong lá rồi đem đi luộc hoặc hấp chín.

Chè trôi nước: Những viên chè tròn to được làm bằng bột nếp trắng, có nhân đậu xanh thơm bùi, ăn cùng với nước đường gừng và nước cốt dừa.

(Tổng hợp)