Washington được cho là đang quyết tâm phá vỡ sự độc quyền của các công ty công nghệ thuộc nhóm "Big Tech" bao gồm Amazon, Apple, Facebook và Google.

My bat luc voi Facebook, Google hinh anh 1
YouTube vừa bị phạt 170 triệu USD vì vi phạm các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư cho trẻ em. Ảnh: The Verge.

Theo CNBC, Bộ Tư pháp Mỹ đang hướng tới việc đánh giá toàn diện những công ty công nghệ nhằm hỗ trợ cho cuộc điều tra chống độc quyền nhắm vào Google và Facebook.

Đã có nhiều án phạt được đưa ra, nhưng chỉ nhẹ nhàng như gãi ngứa các ông lớn công nghệ. Điều đó phần nào cho thấy, chính phủ Mỹ hiện vẫn chưa sẵn sàng thẳng tay chấn chỉnh ngành công nghệ.

Phạt tội tày trời như gãi ngứa

Hôm 4/9, Ủy ban thương mại Mỹ (FTC) chính thức đưa ra án phạt kỷ lục 170 triệu USD cho Google - chủ sở hữu YouTube - với cáo buộc vi phạm các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư cho trẻ em.

Dù phải nhận án phạt kỷ lục nhưng việc kinh doanh của Google dường như không bị ảnh hưởng nhiều. Thậm chí, ngay sau khi có tin YouTube sẽ cần chi 170 triệu USD để dàn xếp các cáo buộc, cổ phiếu của Alphabet (tập đoàn mẹ của Google) còn tăng trên sàn chứng khoán.

Sở dĩ xảy ra nghịch lý như vậy bởi vì án phạt đường như chẳng thấm vào đâu so với doanh thu hàng ngày của Alphabet. Theo CNBC, dựa trên báo cáo quý II/2019, doanh thu trung bình hàng ngày của Alphabet đạt 400 triệu USD.

Chuyện FTC phạt Google cũng giống với trường hợp của Facebook. Hồi tháng 7, FTC quyết định thông qua mức phạtkỷ lục 5 tỷ USD với Facebook vì vi phạm quyền riêng tư của người dùng.

My bat luc voi Facebook, Google hinh anh 2
Mức phạt 5 tỷ USD của Facebook là kỷ lục đối với một công ty công nghệ, nhưng không thấm vào đâu so với lợi nhuận của công ty này. Ảnh: Bloomberg.

Tuy vậy, án phạt 5 tỷ USD với Facebook như gãi ngứa. Số tiền phạt này không thấm gì so với 16,9 tỷ Facebook kiếm được quý II/2019.

Thêm vào đó, theo WSJ, sau khi thông tin Facebook bị phạt 5 tỷ USD được công bố, cổ phiếu của công ty này tăng 1,8% giá trị trong phiên giao dịch ngày 12/7 và đem về 6 tỷ USD vốn hóa cho Facebook vào cuối ngày.

Bất chấp các hình phạt và những lời phàn nàn từ một số chính trị gia về việc “xé nhỏ” công ty, cổ phiếu của Facebook đã tăng hơn 40% trong năm 2019.

Trong khi đó, quyết định hôm 4/9 đã là thỏa thuận thứ 3 mà FTC đạt được với Google từ năm 2011, khi cơ quan này buộc tội công cụ tìm kiếm hàng đầu thế giới “lập lờ” trong công tác bảo mật.

Trước án phạt 5 tỷ USD dành cho Facebook, kỷ lục cũ về mức phạt thuộc về Google với 22 triệu USD nộp cho FTC năm 2012 vì xâm phạm quyền riêng tư của người dùng Safari. 

Kể từ đó cho đến nay, Google dường như không hề bị ảnh hưởng sau án phạt. Cổ phiếu của Google đã tăng đến hơn 260% kể từ án phạt lịch sử năm 2012. Hiện tại, giá trị vốn hóa của Google đạt hơn 800 tỷ USD với doanh thu cùng lợi nhuận đều tăng gấp đôi so với năm 2012.

Không ai biết nên trừng trị như thế nào

CNBC nhận định, chính phủ Mỹ hoàn toàn có thể mạnh tay hơn để thay đổi ngành công nghệ bằng cách buộc các “ông lớn” thay đổi nền tảng hoạt động kinh doanh.

Đơn cử như Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, ứng viên nhắm đến ghế Tổng thống Mỹ từng đưa ra đề xuất chia nhỏ nhóm “Big Tech” và tách biệt các đơn vị kinh doanh.

My bat luc voi Facebook, Google hinh anh 3
Nếu chiến dịch tranh cử của Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren thành công, các tập đoàn công nghệ lớn sẽ phải dè chừng. Ảnh: Getty.

Cho đến nay, tranh cãi về “Big Tech” vẫn là một trong số những chủ đề chưa được thống nhất trong chính phủ Mỹ. Ngay cả trong chính nội bộ của FTC hiện nay vẫn còn tồn tại sự phân chia đảng phái rõ ràng.

Cả 2 thỏa thuận dàn xếp với Facebook và Google gần đây đều được các ủy viên của FTC thông qua với tỷ lệ 3 phiếu thuận và 2 phiếu chống. 2 ủy viên đảng Dân chủ chính là những người bỏ phiếu chống vì cho rằng án phạt của FTC không đủ sức răn đe các hành vi nguy hại.

Thậm chí, trong cuộc họp báo ngày 4/9, Andrew Smith - giám đốc Cục Bảo vệ người tiêu dùng của FTC cho biết ông “rất buồn” khi chứng kiến sự phân chia đảng phái trong nội bộ.

“Tôi mong rằng các doanh nghiệp không nghi ngờ quyết tâm của chúng tôi. Đây là một án phạt mang tính lịch sử và gây bất ngờ lớn trong bảo mật dữ liệu người dùng”, Smith nói.

Scandal vẫn chưa dứt với Facebook. Ngày 5/9, Tech Crunch tiết lộ thông tin từ một máy chủ chứa dữ liệu của hơn 419 triệu người dùng Facebook trên toàn thế giới vừa bị rò rỉ trên mạng.

Bất kỳ ai cũng có thể truy cập dữ liệu của hơn 133 triệu người dùng Mỹ, 18 triệu người dùng Anh và nhiều quốc gia khác. 50 triệu người dùng Việt Nam cũng bị ảnh hưởng.

Đây là bê bối bảo mật lớn nhất, mới nhất của Facebook sau scandal Cambridge Analytica (hơn 80 triệu hồ sơ người dùng bị lợi dụng trong cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm 2016).