Năm ngoái, Mỹ và Philipines đã phải hủy cuộc tập trận chung thường niên do đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, không giống các sự kiện trước đây, cuộc tập trận Balikatan (Vai kề vai) năm nay, vốn nhằm kiểm tra mức độ sẵn sàng của quân đội hai nước trong việc ứng phó với các mối đe dọa như thiên tai và những vụ tấn công của các tay súng cực đoan, sẽ bị thu nhỏ quy mô.
Mỹ và Philipines sẽ tập trận chung nửa tháng kể từ ngày 12/4. Ảnh: Strait Times |
Trung tướng Philipines Cirilito Sobejana cho biết, sẽ chỉ có 1.700 binh sĩ, gồm 1.000 lính nước này và 700 lính Mỹ tham gia cuộc tập trận sắp tới, trong khi các sự kiện tương tự những năm trước quy tụ tới 7.600 quân.
Theo Reuters, thông báo được đưa ra hôm 11/4 sau khi các bộ trưởng quốc phòng hai nước có cuộc điện đàm về cuộc tập trận, tình hình ở Biển Đông và các diễn biến an ninh trong khu vực thời gian qua.
Một tuyên bố từ Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana sau đó cho hay, trong cuộc điện đàm, người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin tái khẳng định tầm quan trọng của Hiệp định các lực lượng thăm viếng (VFA) song phương. Ông Lorenzana cam kết sẽ thảo luận về vấn đề này với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Hồi năm ngoái, ông Duterte đã đơn phương hủy bỏ thỏa thuận VFA đã có giữa hai nước suốt 2 thập niên qua để trả đũa việc một đồng minh của ông bị Mỹ từ chối cấp thị thực. VFA cung cấp khung pháp lý để lính Mỹ có thể hoạt động trên cơ sở luân phiên ở Philippines.
Tuy nhiên, Manila đã 2 lần gia hạn thời gian rút khỏi VFA để tạo cơ hội đạt được các điều khoản tốt hơn, theo các quan chức Philippines.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby xác nhận, ông Austin và ông Lorenzana đã trao đổi về nhiều vấn đề, bao gồm cả một số biện pháp nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng hai bên. Ông Kirby không tiết lộ thêm thông tin, nhưng khẳng định những biện pháp này nhằm "nâng cao nhận thức về các mối đe dọa ở Biển Đông".
Hai bộ trưởng cũng đề cập đến việc các tàu dân quân biển của Trung Quốc gần đây đã tập trung với số lượng lớn tại khu vực Đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam ở Biển Đông. Ông Austin tái khẳng định, Washington ủng hộ khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, dựa trên luật pháp, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển.
Phát ngôn viên Lầu Năm góc cũng xác nhận, Mỹ đã triển khai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt và tàu tấn công đổ bộ USS Makin Island trong tuần này. Cả hai chiến hạm đều đang hoạt động ở Biển Đông.
Tuấn Anh
Nhóm tàu sân bay Mỹ diễn tập tại Biển Đông
Hải quân Mỹ cho biết, việc nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt được triển khai ở Biển Đông nhằm thể hiện cam kết của nước này trong khu vực.
Mỹ và Philippines lo ngại về hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Philippines Teodoro Locsin về các hoạt động của tàu dân quân Trung Quốc ở Biển Đông.