Cơ quan chủ quản: Bộ Thông tin và Truyền thông
Số giấy phép: 09/GP - BTTTT, cấp ngày 07/01/2019
Tổng biên tập: Nguyễn Văn Bá

Liên hệ tòa soạn

Tòa soạn: Tòa nhà C'Land - 156 Xã Đàn 2,
Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 19001081 (8h-17h) | 0923457788 (ngoài giờ HC)
© 1997 Báo VietNamNet. All rights reserved.
Chỉ được phát hành lại thông tin từ website này khi có sự đồng ý bằng văn bản của báo VietNamNet.

Liên hệ quảng cáo

Công ty Cổ phần Truyền thông VietNamNet
Hotline: 0919 405 885 (Hà Nội) - 0919 435 885 (Tp.HCM)
Email: contact@vietnamnet.vn
Báo giá: http://vads.vn
Hỗ trợ kỹ thuật: support@tech.vietnamnet.vn

Nội dung chuyên đề

Thứ Năm, 05/04/2018 - 01:57

Nếu Việt Nam muốn có thêm "nữ tướng"

Trần Văn Tuấn Giám đốc Trung tâm Giải pháp Không gian Phát triển (SDS)

Xem các bài viết của tác giả

Những câu chuyện như Lê Diệp Kiều Trang mới được bổ nhiệm làm Giám đốc Facebook Việt Nam đang mang đến sự khích lệ rất lớn cho nhiều người Việt, đặc biệt là thế hệ trẻ.

- Những câu chuyện như Lê Diệp Kiều Trang mới được bổ nhiệm làm Giám đốc Facebook Việt Nam sau những thành tích đáng nể của cô trong khởi nghiệp hay bà Nguyễn Thị Phương Thảo trở thành nữ tỷ phú dollar đầu tiên của Việt Nam trong danh sách của Forbes… đang mang đến sự khích lệ rất lớn cho nhiều người Việt, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Đây còn là minh chứng cho thấy phụ nữ Việt Nam đã sẵn sàng gánh vác những trọng trách lớn hơn trong xã hội và có thể thành công không thua gì nam giới.

Trong nhiều thập kỷ qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong lĩnh vực bình đẳng giới và thúc đẩy quyền phụ nữ. Một trong những thành tựu rất có ý nghĩa đó chính là thay đổi có tính căn bản sự nhìn nhận của xã hội về năng lực và cơ hội thành công của người phụ nữ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ngày nay, ít ai còn nghi ngờ sự phù hợp của nữ giới cho bất kỳ một vị trí cụ thể nào và thành công của họ đã phần nào được nhìn nhận một cách khách quan hơn.

Số liệu thống kê cho thấy, dù tham gia vào lực lượng lao động với số lượng ít hơn không đáng kể so với nam giới, hiện tại phụ nữ chỉ nắm giữ khoảng 12% các vị trí quản lý cao cấp trên toàn cầu. Thu nhập của phụ nữ chỉ bằng 77% mức thu nhập của nam giới và có tới 62% lực lượng lao động nữ giới làm việc trong mảng dịch vụ (nguồn Catalyst.org).

Tại một nước rất phát triển và có phong trào nữ quyền cao như Hoa Kỳ, nơi lực lượng lao động nữ chiếm tới 57% số lao động có bằng đại học, 60% số lao động có bằng cao học và 52% số lao động có bằng tiến sĩ, chỉ có 26 phụ nữ là CEO của trong số 500 công ty hàng đầu Hoa Kỳ (5,2%) trong giai đoạn trước năm 2016. Con số này đã tăng lên thành 64 người vào năm 2017, tương đương với 12,8% (nguồn World Economic Forum).

Riêng tại Việt Nam, kết quả khảo sát năm 2017 của Tập đoàn tư vấn Boston (BCG) cho thấy phụ nữ đang nắm giữ tới 25% các vị trí cao cấp, một tỷ lệ tương đối cao so với khu vực và mặt bằng chung của thế giới.

Tuy nhiên, không ít rào cản

Hiện vẫn tồn tại nhiều rào cản khác nhau mang màu sắc văn hóa, tôn giáo hay định kiến giới đang góp phần cản trở bước tiến của người phụ nữ – kể cả khi họ đã được “tạo quyền” hay thậm chí được “trao quyền”. Các rào cản này có thể được nhận diện thông qua một vài khía cạnh.

Đó là rào cản trong phân công lao động. Dù có cải thiện, nhưng gánh nặng “việc nhà” như nội trợ và chăm sóc con cái vẫn còn đè nặng lên đôi vai người phụ nữ. Thực tế, ngoài công việc tại cơ quan, phụ nữ còn phải đảm nhiệm tốt vai trò “cơm nóng, canh ngọt” trong mỗi gia đình. Mặc dù có ít nhiều thay đổi về nhận thức trong thời gian gần đây, hiện tại phụ nữ vẫn chịu nhiều thiệt thòi khi phải làm nhiều hơn nam giới nhiều công việc “không tên” mà không được trả lương này. Nhiều ý kiến đồng thuận cho rằng so với nam giới, phụ nữ phải bỏ ra nhiều công sức và nỗ lực hơn để hoàn thành cùng một nhiệm vụ được giao.

Đó là rào cản ‘tiêu chuẩn kép’ trong nhìn nhận năng lực. Trong phần lớn ngành nghề, phụ nữ thường phải cố gắng nhiều hơn nam giới để có thể được ghi nhận, và vẫn luôn tồn tại các tiêu chuẩn kép đối với họ ở khắp mọi nơi. Thông thường phụ nữ được mặc định là “nhẹ nhàng”, “mềm mỏng” hay “duy tình” trong cách ứng xử, vì vậy khi trở thành lãnh đạo, họ hay được “hướng dẫn” hãy “nghĩ như một người đàn ông, và hành động như một ông chủ”. Tuy nhiên khi có vị lãnh đạo nữ nào đó làm theo đúng như vậy thì người đó sẽ bị gắn nhãn… là khó tính hay hách dịch.

Phụ nữ hay bị cho là thiếu cam kết và ít ổn định trong nghề nghiệp hơn so với nam giới. Nhiều người còn cho rằng vì mang “thiên chức” của người mẹ nên một ngày nào đó họ sẽ sẵn sàng bỏ việc để sinh con khiến cho nhiều vị trí công việc bị gián đoạn. Bị đánh giá là thiếu ổn định nên những phụ nữ đã làm mẹ thường nhận được ít cơ hội đào tào để được “quy hoạch” hơn so với những phụ nữ chưa vướng bận con cái. Khác với phụ nữ, những người đàn ông đã lập gia đình và có con lại thường được cho là ổn định hơn và nhờ vậy có nhiều cơ hội thăng tiến hơn trong sự nghiệp.

Và còn nhiều định kiến khác. Từ lâu phụ nữ thường được mặc định là phù hợp hơn với các công việc thiên về dịch vụ hay nhân viên văn phòng. Bản thân nhiều phụ nữ cũng có xu hướng được làm việc trong lĩnh vực này, vì vậy cơ hội thành công của họ trong các lĩnh vực khác bị giảm đi nhiều. Ngoài ra, tâm lý “an phận thủ thường” trong văn hoá truyền thống cũng phần nào ảnh hướng đến vị thế lãnh đạo của phụ nữ Việt Nam.

Trong các cuộc họp quản trị, tiếng nói của giám đốc điều hành là nam giới thường có “trọng lượng” hơn so với đồng nghiệp nữ. Tương tự, mỗi khi nhân viên nam đưa ra ý kiến, họ thường được ban quản trị lắng nghe và ghi nhận hơn. Cũng cần nhắc đến một sự thật đó là sự bình đẳng giả tạo hay “vỏ ngoài” của nhiều đàn ông trong xã hội hiện nay. Để không bị mang tiếng là “lệch pha” hay thiếu tính “thời đại” đàn ông Việt Nam luôn chứng tỏ nhận thức cao trong vấn đề giới. Thực tế chúng ta không hề trông đợi phụ nữ có thể làm được như đàn ông. Chúng ta kệ chuyện này diễn ra, nhưng đằng sau đó, vẫn ngầm định rằng “đàn ông giỏi hơn phụ nữ”

Vậy thực tế như thế nào? Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng các khởi nghiệp (start-up) của phụ nữ thường thành công nhiều hơn, các công ty sáng tạo do phụ nữ quản lý thường đạt lợi nhuận cao hơn, và những công ty có tính đa dạng về giới đang thành công hơn về doanh thu, khách hàng, thị phần và lợi nhuận!

Sẽ còn rất nhiều phụ nữ Việt Nam đang và sẽ trở thành lãnh đạo chủ chốt trong các công ty và tập đoàn lớn trong nước và quốc tế. Tháo bỏ các rào cản đang kìm giữ năng lực của họ chính là cách trao quyền hữu ích nhất nhằm phát huy tối đa thế mạnh và tiềm năng to lớn của người phụ nữ Việt Nam.

Trần Văn Tuấn