Ngày này năm xưa: Vụ trộm tranh quý táo tợn nhất thế kỷ 20

Ngày 21/8/1911, bức họa Mona Lisa nổi tiếng của danh họa Leonardo da Vinci bất ngờ bị lấy trộm khỏi bảo tàng Louvre ở Paris, Pháp, nơi trưng bày nó suốt hơn 100 năm. Phải mất tới 2 năm vụ việc mới được làm sáng tỏ và tranh rốt cuộc được trao trả về bảo tàng.

Cho tới tận ngày nay, các chuyên gia vẫn đánh giá bức Mona Lisa là kiệt tác nghệ thuật nổi tiếng nhất, thu hút nhiều khách tham quan nhất và được đề cập đến cũng như sao chép lại nhiều nhất trên thế giới.

Ảnh: Word Press

Bất chấp sự nâng niu, giữ gìn của bảo tàng Louvre, bức tranh đã trở thành mục tiêu tấn công hoặc hủy hoại của nhiều đối tượng, trong đó đáng chú ý nhất là việc tranh bị đánh cắp khỏi nơi trưng bày cách đây đúng 107 năm. Đây là vụ trộm tranh quý được coi là táo tợn nhất thế kỷ 20.

Vào thời điểm đó, phải gần 24 tiếng đồng hồ sau, người ta mới biết kiệt tác của danh họa da Vinci đã "không cánh mà bay" khỏi bảo tàng Louvre. Chính Louis Béroud, một họa sĩ Pháp tới bảo tàng vào ngày 22/8/1911, là người phát hiện bức Mona Lisa biến mất một cách kỳ lạ.

Do muốn vẽ phác lại bức Mona Lisa nên họa sĩ Béroud đã yêu cầu các nhân viên bảo vệ cho xem tác phẩm nguyên gốc. Dù không thấy tranh treo trên tường, nhưng các nhân viên bảo tàng ban đầu cho rằng ban quản lý có thể đang đem nó đi chụp ảnh quảng cáo như vẫn thường làm.

Phải một ngày sau người ta mới phát hiện bức Mona Lisa bị lấy trộm khỏi giá treo trên tường tại bảo tàng Lourve. Ảnh: Wikipedia

Vài tiếng sau, Béroud quay lại khu vực trưng bày tranh Mona Lisa, nhưng chỗ treo bức tranh lừng danh vẫn trống không. Lúc này, các nhân viên bảo tàng Louvre mới vội vã đi xác minh và tá hỏa nhận ra tranh thực sự đã bị lấy trộm. Một cuộc điều tra được xúc tiến ngay lập tức và bảo tàng quyết định đóng cửa cả tuần để kiểm kê toàn bộ.

Cảnh sát ban đầu nghi ngờ một họa sĩ có tên Géry Piéret, người từng trộm cắp hiện vật của bảo tàng Louvre. Tuy nhiên, các nhà điều tra không tìm thấy Piéret trong thành phố. Do đó, họ tới gặp chủ của anh ta là Guillaume Apollinaire, một nhà thơ Pháp được coi là cha đẻ của Chủ nghĩa siêu thực.

Nhà chức trách tình nghi ông Apollinaire có dính líu tới vụ trộm, do ông từng nhiều lần công khai mong muốn thiêu rụi bảo tàng Louvre. Cảnh sát đã bắt giữ, rồi tạm giam ông Apollinaire. Một người bạn của nhà thơ cũng trở thành nạn nhân của cuộc điều tra. Ông này bị coi là nghi phạm do trước đây từng vô tình mua một số mẫu đá Piéret ăn trộm của bảo tàng vì không biết rõ nguồn gốc của chúng. Về sau, nhà chức trách đã trả tự do cho ông Apollinaire và bạn của ông, sau khi xác định họ không liên quan đến sự cố.

Các cuộc điều tra của cảnh sát suốt 2 năm sau đó đều đi vào ngõ cụt. Cả nước Pháp rúng động suốt một thời gian dài vì sự biến mất bí ẩn của bức Mona Lisa. Trong dư luận cũng xuất hiện vô số đồn đoán về những gì đã xảy ra với bức tranh quý giá. Hầu hết mọi người tin, những tên trộm chuyên nghiệp chắc chắn không thể dính đến sự cố, vì chúng hẳn biết rõ việc bán bức tranh nổi tiếng nhất thế giới quá nguy hiểm. 

Ảnh chụp Vincenzo Peruggia trong hồ sơ lưu của cảnh sát. Ảnh: History.com

Mãi tới năm 1913, nhà chức trách mới có được manh mối giúp làm sáng tỏ vụ việc và tên trộm thực sự mới lộ diện. Đó là Vincenzo Peruggia, một người Italia từng làm việc cho bảo tàng Louvre.

Tháng 11/1913, nhà buôn tranh người Italia Alfredo Geri nhận được một bức thư của một người đàn ông ký tên là Leonardo, thực tế là Perugia. Người này nói, bức Mona Lisa đang ở Florence và muốn trao trả lại nó với một khoản tiền chuộc "khủng". Khi đến chỗ nhận tiền chuộc, Perugia bị bắt. Kiệt tác của danh họa da Vinci được thu hồi nguyên vẹn và trao trả cho bảo tàng Louvre. 

Play

Perugia khai với cảnh sát rằng, lợi dụng vị trí nhân viên bảo dưỡng, phục chế hiện vật tại Louvre, anh ta ngang nhiên tháo bức tranh quý xuống khỏi giá treo trên tường trong giờ mở cửa bảo tàng, rồi giấu nó trong buồng đựng chổi vệ sinh. Tới giờ bảo tàng đóng cửa, anh ta giấu tranh trong áo khoác rồi đường hoàng mang nó đi. 

Peruggia nói thêm, là một người yêu nước, anh ta muốn bức Mona Lisa cần phải được đưa về trưng bày tại một bảo tàng của Italia. Song, một số ý kiến cho rằng, động cơ thực hiện vụ trộm của Peruggia nhiều khả năng là vì tiền, do một người bạn của anh ta đang sở hữu nhiều bức sao chép tranh quý. Vì vậy, nếu bản gốc biến mất, những bản sao này chắc chắn sẽ tăng giá đáng kể.

Tờ Le Petit Parisien đăng tin tìm thấy kiệt tác của danh họa da Vinci vào ngày 13/12/1913. Ảnh: The Vintage News

Năm 1932, tờ Saturday Evening Post cho đăng tải một bài viết nêu rõ, chủ mưu vụ trộm là Eduardo de Valfierno, một nhà sưu tập tranh quốc tịch Argentina, người được tin đã thuê rất nhiều đối tượng, kể cả Peruggia, đánh cắp bức Mona Lisa. Theo bài báo, Valfierno đã giao cho chuyên gia phục chế Pháp Yves Chaudron tạo ra 6 bản sao tranh quý để đem bán ở Mỹ. Trong khi đó, bức Mona Lisa nguyên bản vẫn ở châu Âu, được lưu giữ cẩn thận tại căn hộ của Peruggia cho tới khi anh ta bị bắt.

Perugia phải ngồi tù 7 tháng vì vụ trộm. Sau khi được phóng thích, anh ta gia nhập quân đội Italia và tham gia chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

Ảnh: The Vintage News

Kiệt tác nghệ thuật của da Vinci thực tế đã được trưng bày ở bảo tàng Italia hơn 2 tuần trước khi được trao trả cho bảo tàng Louvre vào ngày 4/1/1914.

Sau sự cố, bức Mona Lisa tiếp tục phải đối mặt với nhiều vụ tấn công, phá hoại khác. Năm 1956, một phần bức tranh bị hủy hoại do có kẻ ném axit. Một đốm màu gần khuỷu tay trái của Mona Lisa cũng bị hư hại vào ngày 30/12 cùng năm do bị một viên đá ném trúng. May mắn, các chuyên gia đã khôi phục được phần hư hại này rất nhanh.

Năm 1974, bức Mona Lisa từng được Pháp đem cho mượn trưng bày ở bảo tàng quốc gia Tokyo. Một phụ nữ bất bình với chính sách dành cho người tàn tật của bảo tàng đã dùng sơn đỏ xịt lên tranh. Và năm 2009, một phụ nữ Nga buồn lòng với việc không được cấp quốc tịch Pháp, đã ném một tách uống trà vào tranh. Trong cả hai sự cố này, bức tranh nổi tiếng rốt cuộc không bị hư hại gì vì có lớp kính chống đạn bảo vệ bên ngoài.

Bức Mona Lisa hiện đang được bảo vệ nghiêm ngặt tại bảo tàng Louvre. Ảnh: smithsonianmag.com

Tuấn Anh

Ngày này năm xưa: Ám ảnh trận lụt khủng khiếp nhất thế kỷ 20

Ngày 18/8/1931, nước sông Dương Tử của Trung Quốc dâng cao đỉnh điểm, làm vỡ đê, góp phần gây ra thảm họa thiên nhiên khủng khiếp nhất thế kỷ 20.

Ngày này năm xưa: Mỹ rải chất độc da cam ở Việt Nam

Ngày 10/8/1961 ghi dấu việc Mỹ bắt đầu rải chất độc da cam, một trong những hóa chất độc hại nhất với con người từng được biết đến, ở Việt Nam.

Ngày này năm xưa: Hàng loạt vụ nổ bí ẩn rúng động Nam Mỹ

Cách đây đúng 72 năm, 7 xe quân sự chở mìn đồng loạt phát nổ một cách bí ẩn ở Cali, Colombia, giết hại hơn 1.000 người và làm bị thương hàng ngàn người khác. 

Ngày này năm xưa: Nhật ký chấn động về phát xít

Ngày 4/8/1944, do có chỉ điểm, Mật vụ Đức đã bắt giam gia đình Anne Frank tại nơi lẩn trốn ở Amsterdam, Hà Lan, rồi chuyển họ tới trại tập trung Auschwitz ở Ba Lan.

Ngày này năm xưa: Châm ngòi chiến tranh Vùng Vịnh

Ngày 2/8/1990, Iraq bắt đầu tiến đánh Kuwait, châm ngòi nổ Chiến tranh Vùng Vịnh, cuộc xung đột lớn đầu tiên trên thế giới kể từ sau Chiến tranh Lạnh.

Ngày này năm xưa: Kết cục bi thảm của kẻ sát nhân có thật trong phim kinh dị

Ngày 26/7/1984, Ed Gein, kẻ sát nhân chuyên lột da tử thi, chết trong tù vì biến chứng ung thư. Hắn là nguyên mẫu cho nhiều bộ phim kinh dị của Hollywood.