Xuyên suốt toàn bộ chuyến thăm, làm việc, hội đàm và tiếp xúc tại các diễn đàn đa phương, song phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, gặp gỡ doanh nghiệp và kiều bào ta ở nước ngoài..., Thủ tướng Phạm Minh Chính luôn luôn nhấn mạnh về lòng chân thành, tinh thần trách nhiệm và sự tin cậy lẫn nhau của Việt Nam trong quan hệ quốc tế. 

Với tính chất công việc và tư cách thuộc khối ASEAN, chuyến công du Mỹ của Thủ tướng Việt Nam lần này là tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ. Do đó, ngoài thực hiện tốt các công việc chung tại diễn đàn đa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khéo léo trình bày về chính sách đối ngoại và đối nội của Việt Nam ngay trên đất Mỹ.

Phát biểu tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ, Thủ tướng nêu rõ: "Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa, sự công bằng, công lý và lẽ phải trên cơ sở các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc; bình đẳng, tất cả cùng có lợi, cùng thắng”. 

Đáng chú ý là Thủ tướng Phạm Minh Chính đã lựa chọn hai cơ quan đặc biệt quan trọng, có tầm ảnh hưởng đến việc hoạch định và thực thi chính sách của Mỹ tại khu vực Đông Nam Á để diễn thuyết về chính sách đối ngoại và đối nội của Việt Nam. Đây là nét đặc sắc trong nghệ thuật ngoại giao có điểm nhấn, “đường vòng” “thủ thỉ cái mà mình mong muốn” đến các cơ quan gần cạnh,  có tiếng nói có trọng lượng và tham mưu trực tiếp cho nội các Mỹ. Đặc biệt, Thủ tướng Phạm Minh Chính là nhà lãnh đạo duy nhất trong khối ASEAN có bài phát biểu tại những nơi này.

Đầu tiên về chính sách đối ngoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ (CSIS). Thủ tướng phân tích sâu sắc, đầy đủ về quan điểm, chính kiến và những ứng xử ngoại giao của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đặc biệt, việc khẳng định rõ Việt Nam “không ngả nghiêng theo bên này chống bên kia, không nhất bên trọng, nhất bên khinh” mà Việt Nam luôn đứng về phía chính nghĩa vì hòa bình, tiến bộ đã thể hiện nhất quán đường lối đối ngoại của Việt Nam là vì độc lập, tự chủ, đa dạng hoá, đa phương hoá các quan hệ quốc tế.

Bài phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính nổi bật thông điệp về một Việt Nam đáng tin cậy, chân thành và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Thứ hai về chính sách đối nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng có bài phát biểu về chính sách phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế của Việt Nam tại Trường Đại học danh tiếng Harvard. Đặc biệt là ngôi trường này có chương trình nghiên cứu về Việt Nam, có Trường Chính sách công Kennedy trực thuộc.

Tại Đại học Harvard, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dành nhiều thời gian phân tích về chủ đề xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả tại Việt Nam.

Do vậy, mọi ý định, mục đích và mong muốn của chúng ta nhằm thể hiện cho bên ngoài biết về thực trạng, con đường phát triển, chính sách thu hút đầu tư của nền kinh tế Việt Nam đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính thuyết giảng một cách đầy đủ, trọn vẹn ngay tại nơi có sự quan tâm và thành lập các chương trình nghiên cứu về Việt Nam

Có thể thấy, thông qua Viện nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ, Trường Đại học Harvard danh giá, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phân tích đầy đủ các quan điểm, đường lối và chủ trương của Việt Nam về đường lối đối ngoại và đối nội hiện nay.

Có thể khẳng định, Viện nghiên cứu CSIS và Trường Đại học Harvard là nơi tập trung những “bộ óc” hàng đầu của giới tinh hoa và các học giả Hoa Kỳ về khoa học chính sách công và khoa học chính trị…. Những chất liệu, dữ liệu mới về Việt Nam lần này được trình bày bởi chính Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ là cơ sở tiền đề quan trọng, có giá trị lý luận cao để các chuyên gia, những nhà hoạch định chiến lược của Mỹ tham mưu, đề xuất các chính sách về an ninh, quốc phòng, đối ngoại và hợp tác…ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương nói chung và khu vực Đông Nam Á nói riêng, trong đó có Việt Nam đến các quan chức cấp cao tại Nhà Trắng.

Hơn hai năm qua, phần lớn các hoạt động đối ngoại của Đảng và ngoại giao của Nhà nước bị ngưng trệ và gián đoạn do đại dịch bệnh Covid 19 gây nên. Vì vậy, thông qua chuyến thăm Mỹ lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước ta về đối nội và đối ngoại đã thể hiện trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII được hiện thực hoá, đi vào đời sống của quan hệ chính trị quốc tế một cách sinh động và đúng đắn. Từ đó khẳng định được vị thế, uy tín, tinh thần trách nhiệm và sự chân thành của Việt Nam trên toàn cầu.

TS Cù Văn Trung