Đây là nghị định quy định về hoạt động thông tin cơ sở; trách nhiệm quản lý Nhà nước; quyền và nghĩa vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động thông tin cơ sở.

Nghị định này áp dụng đối với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động thông tin cơ sở.

Theo đó, thông tin cơ sở là thông tin thiết yếu được truyền tải trực tiếp đến người dân thông qua các loại hình thông tin: Đài truyền thanh cấp xã; bảng tin công cộng; bản tin thông tin cơ sở; tài liệu không kinh doanh phục vụ hoạt động thông tin cơ sở; tuyên truyền trực tiếp qua tuyên truyền viên cơ sở; cổng hoặc trang thông tin điện tử; mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin trên Internet; tin nhắn viễn thông.

Hoạt động thông tin cơ sở là hoạt động cung cấp thông tin thiết yếu; tiếp nhận thông tin phản ánh và thông tin nội dung trả lời của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đối với thông tin phản ánh của người dân thông qua các loại hình thông tin quy định.

W-dai truyen thanh tuyen xa 2.jpg
Một cụm loa truyền thanh cấp xã tại Hải Dương. Ảnh: Trọng Đạt

Về nguyên tắc, hoạt động thông tin cơ sở phải kịp thời, chính xác, công khai, minh bạch, phù hợp với trình độ, nhu cầu của người dân ở từng vùng, miền, đặc biệt là người dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Đây là hoạt động phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền địa phương, bảo đảm thực hiện nhiệm vụ truyền thông chính sách của Đảng, Nhà nước, cung cấp thông tin thiết yếu đến người dân.

Người dân được bảo đảm và bình đẳng, không bị phân biệt đối xử trong việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin. Hoạt động thông tin cơ sở phải tôn trọng ý kiến đóng góp của người dân; tiếp nhận thông tin phản ánh và thông tin nội dung trả lời của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đối với thông tin phản ánh của người dân. Hoạt động này cũng phải tuân thủ các quy định pháp luật. 

Nghị định chỉ rõ, chính sách của Nhà nước về phát triển thông tin cơ sở là Nhà nước bảo đảm nguồn lực cần thiết cho hoạt động thông tin cơ sở và bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ tuyên truyền, kỹ năng sử dụng thiết bị kỹ thuật, công nghệ, kỹ năng chuyển đổi số trong hoạt động thông tin cơ sở cho người tham gia.

Nghị định cũng quy định chi tiết các hoạt động thông tin cơ sở, các điều khoản thi hành và cách thức tổ chức thực hiện. Theo đó, UBND cấp xã có trách nhiệm ban hành Quy chế hoạt động của đài truyền thanh cấp xã, bố trí cơ sở vật chất, nhân sự vận hành hoạt động đài và tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ.

Các đài truyền thanh cấp xã được sử dụng để cung cấp, phổ biến thông tin thiết yếu đến người dân bằng tiếng Việt, tiếng dân tộc thiểu số tại địa phương và một số nội dung trả lời phản ánh của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền.

W-dai truyen thanh tuyen xa 1.jpg
Một hệ thống đài truyền thanh cơ sở thế hệ mới được vận hành trên nền tảng Internet. Ảnh: Trọng Đạt

Ngoài truyền thanh cấp xã, hoạt động thông tin cơ sở còn bao gồm việc thiết lập và quản lý bảng tin công cộng, bản tin thông tin cơ sở, xuất bản tài liệu không kinh doanh phục vụ hoạt động thông tin cơ sở và hệ thống tuyên truyền viên cơ sở, hoạt động tuyên truyền thông tin thiết yếu trên cổng hoặc trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin trên Internet, tin nhắn viễn thông. 

Nghị định cũng quy định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành và đơn vị có liên quan. Trong đó, Bộ TT&TT có trách nhiệm chủ trì, phối hợp. Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội có trách nhiệm cung cấp, quản lý nội dung thông tin. 

UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch phát triển thông tin cơ sở của địa phương theo quy định và hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện.

Xem chi tiết Nghị định số 49/2024/NĐ-CP ngày 10/5/2024 quy định về hoạt động thông tin cơ sở tại đây.