Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương từng tiếp nhận một bệnh nhân nam gần 60 tuổi trong tình trạng khẩn cấp. Bệnh nhân là ông T., một thợ xây đến từ Đông Anh, Hà Nội, nhập viện với triệu chứng đau ngực phải, khó thở dữ dội, đặc biệt khi hít vào. Cơn đau kéo dài khiến ông không thể chịu đựng được, buộc gia đình đưa ông đi cấp cứu vào nửa đêm.
Sau khi thăm khám, bác sĩ chẩn đoán ông T. bị tràn khí màng phổi, một tình trạng nguy hiểm khi khí tràn vào khoang màng phổi, làm phổi không thể giãn nở, gây khó thở nghiêm trọng. Ông T. được cấp cứu kịp thời bằng cách đặt ống dẫn lưu và hỗ trợ thở.
Kết quả xét nghiệm cho thấy phổi của ông T. có nhiều bóng giãn và phế nang bị thủng, tạo ra các túi khí khiến phổi bị xẹp, dẫn đến suy hô hấp. Nguyên nhân chính gây bệnh là do tiền sử hút thuốc lá nặng của ông. Ông T. là một người hút thuốc lá với mức độ khoảng 1 bao/ngày suốt nhiều năm. Mặc dù gần đây ông đã giảm lượng thuốc lá do cảm thấy sức khỏe suy yếu, nhưng các tổn thương do thuốc lá đã âm thầm tích tụ trong phổi, dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như tràn khí màng phổi.
Tràn khí màng phổi xảy ra khi không khí lọt vào khoang màng phổi, làm phổi xẹp và không thể giãn nở bình thường, dẫn đến suy hô hấp. Nếu không được cấp cứu kịp thời, tình trạng này có thể gây tử vong. Trong trường hợp của ông T., bác sĩ đã quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi lồng ngực để xử lý dứt điểm tình trạng tràn khí, tránh nguy cơ tái phát trong tương lai.
Ông T. không phải là trường hợp duy nhất gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do thuốc lá. Một trường hợp khác là ông Tấn, 55 tuổi, ở Bình Thuận, bị kén khí phổi khổng lồ kết hợp ung thư phổi.
Một tháng trước, ông Tấn cảm thấy đau âm ỉ ở vùng xương chậu và mông trái. Ban đầu, ông nghĩ đây là triệu chứng bệnh xương khớp nên tự điều trị tại nhà, nhưng tình trạng không thuyên giảm. Khi đi khám, bác sĩ phát hiện ông có một kén khí lớn trong phổi phải (kích thước 16×11 cm) và đã tư vấn ông đến bệnh viện lớn để phẫu thuật.
Kén khí phổi là những bong bóng khí hình thành bất thường trong phổi. Khi kén khí phát triển lớn, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như xẹp phổi, tràn khí màng phổi hoặc nhiễm trùng. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ phổ biến dẫn đến tình trạng này. Bác sĩ cho biết ông Tấn đã hút thuốc lá trong suốt 30 năm, gần đây với mức độ 2 gói/ngày.
Theo chuyên gia phẫu thuật tim, mạch máu, lồng ngực Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, để phòng ngừa các bệnh lý phổi và ung thư phổi, người dân cần bỏ thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc. Ngoài ra, cần tầm soát ung thư phổi định kỳ, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ cao, duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và hạn chế tiếp xúc với ô nhiễm không khí.
Thuốc lá chứa hàng nghìn hóa chất độc hại, trong đó có ít nhất 70 chất có thể gây ung thư. Hút thuốc lá lâu dài làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh hô hấp. Nicotine trong thuốc lá có tác dụng gây nghiện mạnh mẽ, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, dẫn đến nghiện thuốc và các vấn đề tâm lý như lo âu, trầm cảm.
Ngoài tác hại đối với người hút, khói thuốc thụ động cũng gây nguy hiểm cho những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai. Các nghiên cứu cho thấy khói thuốc thụ động là nguyên nhân gây ra các bệnh như viêm phế quản, bệnh hô hấp cấp tính ở trẻ em và làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, ung thư ở người lớn.
Để giảm thiểu hệ lụy của thuốc lá, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, cộng đồng và các tổ chức y tế trong việc nâng cao nhận thức và giáo dục người dân về tác hại của thuốc lá. Các biện pháp phòng ngừa có thể bao gồm cấm quảng cáo thuốc lá và hạn chế sử dụng thuốc lá ở các nơi công cộng; đồng thời, mỗi cá nhân cần nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá và hành động để bảo vệ sức khỏe của mình và những người xung quanh.
An Hà (tổng hợp)