Suốt 3 năm qua, ông Giuliani dường như đi đây đó khắp thế giới với tư cách như một đại sứ bất kham của Tổng thống Trump, phớt lờ mọi quan ngại từ các trợ lý an ninh quốc gia cũng như các nhà ngoại giao Mỹ trong khi thực hiện những nhiệm vụ lãnh đạo Nhà Trắng giao phó.

Tuy nhiên, các báo cáo mới cho thấy, vị luật sự riêng từng được ca ngợi là "thị trưởng của nước Mỹ" này đã đồng thời theo đuổi vận may cá nhân và cách ông tự xử lý các vấn đề hiện đang bị truy xét gắt gao đến mức ngay cả tổng thống cũng tìm cách lánh xa.

{keywords}
Tổng thống Trump bắt đầu thuê cựu Thị trưởng New York Giuliani làm luật sư riêng cho ông kể từ tháng 4/2018. Ảnh: CNBC

Thứ Tư, 27/11 đánh dấu một ngày tồi tệ đối với cựu Thị trưởng New York Giuliani khi búa rìu dư luận nhắm vào ông ngày càng tăng, sau khi cả hai tờ báo New York Times và Washington Post đồng loạt đăng tải báo cáo điều tra về hoạt động làm ăn của ông.

Các bài báo khắc họa chân dung của một người đàn ông đã tận dụng mối quan hệ thân thiết với tổng thống để tìm kiếm các thỏa thuận béo bở ở Ukraina, có thể giúp tăng ảnh hưởng của công ty Giuliani Partners cũng như tài sản cá nhân của ông.

Những tiết lộ được đưa ra đúng vào thời điểm các nhà lập pháp đang điều tra động cơ đằng sau những nỗ lực của ông Giuliani nhằm lật đổ cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraina Marie Yovanovitch xem liệu chúng là tuân theo lệnh của Tổng thống Trump hay các quan chức Ukraina muốn loại bỏ nhà ngoại giao này.

Hãng thông tấn CNN cũng đưa tin, các công tố viên liên bang đang điều tra các thỏa thuận kinh doanh của luật sư Giuliani như một phần của cuộc điều tra rộng hơn nhắm vào các cộng sự kinh doanh của ông, có thể bao gồm cả những cáo buộc hình sự từ thông đồng, cản trở công lý, đến vi phạm các quy định tài chính trong chiến dịch vận động tranh cử và rửa tiền.

Những mối quan hệ phức tạp

Các công tố viên liên bang ở New York đang tìm hiểu các mối quan hệ của ông Giuliani và các cộng sự với công ty dầu mỏ và khí đốt quốc doanh của Ukraina. Theo CNN, luật sư riêng của Tổng thống Trump đã có câu trả lời bất nhất về những liên hệ của ông với một nhà tài phiệt Ukraina, doanh nhân mà trước đây ông từng tuyên bố "chẳng có liên quan gì".

Ràng buộc pháp lý chặt chẽ quanh luật sư Giuliani đã khiến lãnh đạo Nhà Trắng phải nói với người dẫn chương trình phát thanh bảo thủ Bill O'Reilly vào tối 26/11 rằng, ông không biết cựu Thị trưởng New York đang làm gì ở Ukraina khi các hành vi đó tiếp tục trở thành tâm điểm truy xét trong cuộc điều tra luận tội tổng thống do Hạ viện khởi xướng.

Trong một động thái gợi nhớ đến cách đối phó với luật sư riêng của tổng thống trước đây - Michael Cohen, người hiện đang thụ án 3 năm tù giam, ông Trump đã có những phát biểu ám chỉ bản thân hoàn toàn mù mờ về chương trình nghị sự của ông Giulian ở Ukraina, bất chấp lời khai của các nhân chứng trước các nhà điều tra Hạ viện cho thấy điều ngược lại.

Khi người dẫn chương trình O'Reilly lặp lại câu hỏi rằng ông có ra lệnh cho luật sư Giuliani tới Ukraina hoặc gây sức ép với Kiev hay không, lãnh đạo Nhà Trắng quả quyết: "Không, tôi không chỉ đạo ông ấy. Nhưng ông ấy là một chiến binh. Rudy đã tới (Ukraina). Ông ấy có thể đã thấy thứ gì đó. Song, anh phải hiểu rằng, Rudy còn đại diện cho những người khác".

Ông Trump cũng nhấn mạnh, luật sư đã có các giao dịch ở Ukraina suốt nhiều năm qua.

Giới phân tích nhận định, khó có thể cho rằng luật sư Giuliani còn có bất kỳ khách hàng nào khác quan trọng hơn tổng thống Mỹ. Hơn nữa, tuyên bố của Tổng thống Trump mâu thuẫn trực tiếp với phát biểu của ông trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Ukraina Volodymyr Zelensky ngày 25/7.

Theo bản ghi nội dung cuộc gọi, ông Trump đã nói với tân lãnh đạo Kiev rằng: "Tôi sẽ cử ông Giuliani gọi điện cho ngài... Rudy biết rất nhiều về những gì đang xảy ra".

Tuyên bố cũng đi ngược lại lời khai của Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland, người khẳng định trước các ủy ban điều tra của Hạ viện rằng, luật sư Giuliani về cơ bản đang thực thi các chính sách đối ngoại của ông Trump với Kiev, cố gắng dàn xếp chuyện đổi chác bằng cách gắn một chuyến thăm Nhà Trắng của tân Tổng thống Zelensky với việc ông phải giúp đỡ điều tra nghi vấn tin tặc Ukraina can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng như con trai của chính khách này - Hunter Biden, người từng có chân trong hội đồng quản trị của công ty năng lượng Burisma ở Ukraina.

Hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy các việc làm sai trái của cha con ông Biden, ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ nhiều khả năng là đối thủ chính của ông Trump trong cuộc đua tái cử năm 2020.

Hoạt động ngoại giao ngầm

Các tiết lộ về việc luật sư Giuliani đang đàm phán các thỏa thuận tài chính cá nhân với chính những người ông đang moi thông tin càng làm tăng sự lộn xộn liên quan đến hoạt động ngoại giao ngầm của ông.

Theo New York Times và Washington Post, ông Giuliani đã tìm cách có được các thỏa thuận làm ăn trị giá tới hàng trăm ngàn USD với giới chức Ukraina, đồng thời tận dụng các mối quan hệ tại đất nước này để khai thác các thông tin gây hại cho nhà Biden.

Mặc dù các bên liên quan vẫn chưa chốt thỏa thuận nhưng những tiết lộ trên có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Trước hết, chúng đã phản bác các phát biểu lặp đi lặp lại của ông Giuliani rằng, ông không có bất kỳ hoạt động kinh doanh nào ở Ukraina. Thứ hai, chúng ám chỉ, luật sư riêng của ông chủ Nhà Trắng có thể đang nhắm vào các khách hàng tiềm năng ở Ukraina, những người khao khát có được mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Mỹ và Tổng thống Trump, vị khách hàng quyền lực nhất của ông Giuliani.

Kết quả khảo cứu tài liệu của tờ New York Times hé lộ, ông Giuliani gần như đã giành được một thỏa thuận với Bộ Tư pháp Ukraina, trong đó cơ quan này chấp nhận trả cho công ty của ông 300.000USD (gần 7 tỷ đồng) để giúp tìm ra các khoản tiền bị biển thủ.

Một dự thảo hợp đồng rò rỉ đề cập trực tiếp đến việc ông Giuliani sẽ đại diện cho Yuriy Lutsenko, cựu công tố viên hàng đầu của Ukraina. Đề xuất chưa ký kết này cũng nêu ra một thỏa thuận, trong đó ông Lutsenko phải trả ít nhất 200.000USD để duy trì hợp tác với công ty của Giuliani và nhóm pháp lý của vợ chồng Joseph E. diGenova và Victoria Toensing, những người cũng có quan hệ mật thiết với Tổng thống Trump. (Cuộc điều tra luận tội của Hạ viện Mỹ xác định, ông Giuliani đã hợp tác chặt chẽ với ông Lutsenko để cố gắng xúc tiến một cuộc điều tra cha con Biden cũng như nghi vấn Ukraina can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016).

Luật sư Giuliani quả quyết, ông không đòi tổng thống phải trả tiền cho các dịch vụ pháp lý do ông đảm nhiệm. Ngay tối 27/11, cựu Thị trưởng New York cũng đăng đàn Twitter gọi các bài viết của tờ New York Times là "tin giả".

"Tôi không theo đuổi cơ hội kinh doanh ở Ukraina như báo đã bịa đặt. Tôi có thể giúp họ (Ukraina) lấy lại 7 tỷ USD tiền bị đánh cắp nhưng tôi đã không làm điều đó. Thù lao nhận được là số 0", ông Giuliani viết. Một tiếng sau, luật sư riêng của lãnh đạo Nhà Trắng chia sẻ thêm: "New York Times và Washington Post đang cố gắng hủy hoại uy tín của tôi, vì tôi biết sự dối trá của họ nhằm che đậy cho nhà Biden".

Giới quan sát hiện nhắc lại chuyện Tổng thống Trump đã quay lưng với cựu luật sư riêng lâu năm Cohen, người từng được ông mô tả là "người tốt với một gia đình tuyệt vời", nhưng sau đó trong mắt ông lại là "kẻ dối trá đáng kính ngạc". Ông Giuliani cũng đóng một vai trò then chốt trong quyết định hạ bệ Cohen của ông Trump.

Khi các rắc rối pháp lý ngày càng chồng chất, ông Giuliani khăng khăng bản thân vẫn có niềm tin vào tổng thống, dù cả hai dường như đang đánh tiếng qua lại thông qua các cuộc phỏng vấn trên truyền thông. Xuất hiện trong chương trình phỏng vấn với kênh Fox News tuần trước, ông Giuliani thẳng thừng bác bỏ ý kiến cho rằng tổng thống sẽ "hy sinh" ông vì lợi ích cá nhân. "Tôi có bảo đảm", ông Giuliani nói và không giải thích gì thêm.

Ông Giuliani sau đó lên tiếng đính chính rằng ông chỉ đang đùa. Tuy nhiên, phát biểu này được tin là một lời cảnh báo của ông Giuliani đối với Tổng thống Trump, rằng ông rất "có nghề" và không dễ dàng bị cho chìm xuống như cựu đồng nghiệp Cohen khi chưa khiến ai đó phải khốn đốn.

Tuấn Anh