Nhà Đấu Xảo là công trình nằm ở đâu Hà Nội ngày nay?

Nhà Đấu Xảo có kiến trúc giống một tòa lâu đài, chiều dài 110m, rộng 30m, cao 27m và nằm trong khuôn viên 3.000m2. Nhà Đấu Xảo được kiến trúc sư người Pháp Aldophe Bussy thiết kế và hoàn thành năm 1902. Bấy giờ, Nhà Đấu Xảo là công trình đặc sắc hàng đầu bán đảo Đông Dương.

Đến năm 1985, các kỹ sư Liên Xô đã giúp Việt Nam xây dựng Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt – Xô trên nền móng của Nhà Đấu Xảo cũ. Hiện công trình này nằm trên đường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Người Pháp đã thiết kế Nhà Đấu Xảo, tuy nhiên, công trình tráng lệ này được xây dựng phần lớn bởi sức lao động của nhân dân Việt Nam. Ban đầu, Nhà Đấu xảo là nơi triển lãm các sản phẩm, hàng hóa tự nhiên hoặc gia công ở miền Bắc. Từ “đấu xảo” cũng được hiểu như hành động ganh đua, thi đấu về sự “tinh xảo” trong sản phẩm.

Toàn quyền Pháp Paul Bert là người đầu tiên tổ chức triển lãm tại Nhà Đấu Xảo vào tháng 2/1902. Đến năm 1906, nó được đổi tên thành Bảo tàng Maurice Long.

Khi phát-xít Nhật tiến đến Đông Dương đã thay thế quyền lực của quân Pháp và chiếm Nhà Đấu Xảo. Vì công trình này có tầng trệt và tầng hầm kiên cố, quân Nhật đã biến nó thành nơi cất trữ lương thực, vũ khí, phục vụ hoạt động ăn ở, huấn luyện của binh lính. Từ thời điểm đó, người Việt trong vùng cũng không được đặt chân đến Nhà Đấu Xảo.

Do trở thành căn cứ của quân Nhật, Nhà Đấu Xảo bị lôi vào cuộc chiến giữa phát-xít và quân Đồng minh. Năm 1945, không quân Mỹ đã tổ chức ném bom và phá hủy Nhà Đấu Xảo.

Chiều ngày 1/5/1938, cuộc mít-tinh quy mô lớn chào mừng Ngày Quốc tế Lao động đã được tổ chức bởi Đảng Cộng sản Đông Dương tại Nhà Đấu Xảo. Cuộc mít-tinh quy tụ hơn 25.000 người từ nhiều nơi trên cả nước.

Đây là sự kiện lớn nhất trong giai đoạn 1936-1939 khi Đảng Cộng sản vận động dân chủ, biểu dương sức mạnh của nhân dân lao động. Dù rất tức giận, nhưng đứng trước cuộc mít-tinh có hàng vạn người, được tổ chức quy củ, chỉ đạo chặt chẽ, thực dân Pháp không có phương án nào để đàn áp.