Bà Rịa - Vũng Tàu nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có bờ biển dài hơn 300km và vùng biển rộng hơn 100.000km2 cùng huyện đảo Côn Đảo. Đặc điểm và lợi thế này đã giúp Bà Rịa - Vũng Tàu có tiềm năng, thế mạnh để phát triển kinh tế biển trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ VII, tỉnh xác định mục tiêu phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững, trên cơ sở khai thác tài nguyên biển có chiều sâu, bảo đảm ổn định lâu dài, không xâm phạm, xâm hại đến các giá trị của biển, hải đảo; đồng thời, phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh. Để thực hiện mục tiêu đó, tỉnh ưu tiên nâng cấp các dự án mở rộng bến cảng, xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng khu trung tâm, ven biển".
Bên cạnh đó, từ chỗ chỉ có một vài cảng biển chuyên dùng phục vụ cho ngành dầu khí và phục vụ đánh bắt hải sản, không có hệ thống giao thông kết nối, đến nay, tỉnh đã hình thành hệ thống cảng biển tổng hợp được quy hoạch là cảng loại đặc biệt cấp quốc gia. Cụ thể, tại hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải đã có 22 dự án đi vào hoạt động, với tổng chiều dài cầu bến khu vực Cái Mép - Thị Vải đạt 9.947m. Cảng Cái Mép - Thị Vải đã có 7 dự án cảng container đi vào hoạt động, công suất thiết kế đạt 6,8 triệu TEU/năm. Hiện nay, cảng Cái Mép - Thị Vải là cụm cảng duy nhất ở Việt Nam có các chuyến tàu mẹ trực tiếp đi châu Âu, châu Mỹ và có tần suất đi Mỹ cao nhất Đông Nam Á, lọt vào nhóm 50 cảng biển có sản lượng khai thác container cao nhất thế giới từ năm 2019.
Cùng với phát triển hệ thống cảng biển, dịch vụ logistics cũng từng bước phát triển mạnh để tạo nên hệ sinh thái cảng biển. Ngoài hệ thống cảng bến thủy nội địa, đến nay, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có 20 dự án kho bãi logistics đi vào hoạt động với tổng diện tích khoảng 224 ha.
Công tác quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 Trung tâm logistics Cái Mép Hạ cũng đã hoàn thành để làm cơ sở pháp lý khi lựa chọn nhà đầu tư có năng lực tham gia đầu tư xây dựng, kết nối Bà Rịa - Vũng Tàu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Cuối tháng 7/2023, tỉnh đã khánh thành cảng tàu khách Côn Đảo và hiện đang triển khai dự án Trung tâm Logistics Cái Mép Hạ trở thành cảng cửa ngõ và cảng trung chuyển tầm cỡ khu vực và thế giới, một khu thương mại tự do gắn với cảng biển.
Cũng theo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, để tận dụng và phát huy hiệu quả từ hệ thống cảng biển, tỉnh cũng đã quy hoạch và xây dựng hệ thống các khu công nghiệp gắn với cảng biển. Đến nay, Bà Rịa - Vũng Tàu có 15 Khu công nghiệp với tổng diện tích khoảng 8.510 ha. Nhiều dự án đầu tư đang được triển khai gồm: Nhà máy sản xuất PPP và kho ngầm chứa LPG của Tập đoàn Hyosung với vốn đầu tư 1,2 tỷ USD; Tổ hợp hóa dầu miền Nam 5,4 tỷ USD; Trung tâm Điện lực Long Sơn 4,5 tỷ USD…
Đối với ngành nghề khai thác hải sản, hiện tại, tỉnh có 7 doanh nghiệp, 2 hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực khai thác thủy sản, 334 tổ hợp tác đoàn kết đánh bắt trên biển. Sản lượng đánh bắt bình quân khoảng 300.000 tấn/năm. Diện tích tiềm năng nuôi thủy sản khoảng 16.153ha. Sản lượng nuôi thương phẩm trung bình khoảng 20.486 tấn/năm. Toàn tỉnh có 54 doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu thủy sản đạt tiêu chuẩn ISO, HACCP, Halal..., đủ điều kiện xuất khẩu sang châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc..., kim ngạch hằng năm đạt khoảng 342 triệu USD, tăng cao so với nhiệm kỳ trước.
Nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế biển, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã và đang tập trung khai thác, nuôi trồng, chế biến hải sản và dịch vụ hậu cần nghề cá để góp phần đáng kể vào chuyển đổi mạnh trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Toàn tỉnh hiện có 54 doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu thủy sản đạt tiêu chuẩn ISO, HACCP, Halal... đủ điều kiện xuất khẩu sang châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc... với kim ngạch xuất khẩu hàng năm đạt khoảng 342 triệu USD.
Hiện tỉnh cũng đặc biệt chú trọng đầu tư phát triển du lịch biển chất lượng cao. Đây là một trong những thế mạnh của tỉnh. Cụ thể, trên địa bàn tỉnh có 3 khu du lịch biển nổi tiếng, mỗi năm thu hút hàng triệu lượt khách trong nước và quốc tế, đó là Vũng Tàu, Long Hải và Côn Đảo. Đặc biệt, Côn Đảo với lợi thế là một hòn đảo có hệ sinh thái còn giữ được vẻ tự nhiên, hoang sơ và có bề dày lịch sử cách mạng hào hùng, đang được tỉnh huy động các nguồn lực để phát triển thành khu du lịch quốc gia đặc sắc mang tầm cỡ khu vực và quốc tế, đóng góp ngân sách lớn cho kinh tế, xã hội của tỉnh.
Những kết quả phát triển kinh tế ghi nhận từ thực tiễn, đặc biệt là kinh tế biển được đánh giá là một trong những điểm nhấn nổi bật nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lần thứ VII và triển khai Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 7-10-2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
4 phương hướngđột phá, 8 nhiệm vụ, giải pháp cho nửa cuối nhiệm kỳ
Để hướng tới mục tiêu đến năm 2030 trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương, nửa cuối nhiệm kỳ lần thứ VII và những năm tiếp theo, Đảng bộ tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đề ra 4 phương hướng đột phá: Hoàn thành các tuyến giao thông kết nối tỉnh với vùng Đông Nam Bộ, thúc đẩy liên kết vùng; hình thành trung tâm logistics cấp quốc gia, thành lập khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ với các chuẩn mực hàng đầu thế giới; hình thành các đô thị du lịch với hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, trở thành trung tâm vui chơi giải trí và nghỉ dưỡng xứng tầm quốc tế; hình thành các khu công nghiệp công nghệ cao để thu hút các nhà đầu tư và nguồn nhân lực với công nghệ hiện đại.
UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xác định 8 nhiệm vụ, giải pháp để phát triển kinh tế-xã hội trong thời gian tới, nhấn mạnh nhiệm vụ phát triển kinh tế biển, bao gồm: Bảo vệ môi trường, bảo tồn, phát triển bền vững đa dạng sinh học biển; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng và phòng, chống thiên tai; phổ biến, giáo dục pháp luật, thông tin tuyên truyền về biển, đảo, tập trung hoàn thiện các quy hoạch, kế hoạch liên quan đến biển, đảo; huy động nguồn lực, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư cho phát triển bền vững biển; bảo đảm quốc phòng, an ninh và mở rộng hợp tác quốc tế; phát triển kết cấu hạ tầng biển, ven biển và đô thị ven biển; phát triển văn hóa-xã hội vùng biển, đảo và ven biển; phát triển các ngành kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh.
"Phát triển kinh tế biển là ưu tiên hàng đầu của Bà Rịa-Vũng Tàu không chỉ trong nhiệm kỳ lần thứ VII. Đây là một trong những thành quả đạt được từ đầu nhiệm kỳ đến nay, góp phần tạo thêm thế và lực mới, mở ra thời cơ mới để tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ VII và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, phát triển bứt phá trong giai đoạn mới, khẳng định vị trí, vai trò của tỉnh trong tứ giác kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ", bà Nguyễn Thị Yến, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy, nhấn mạnh.