Những vụ án tham nhũng nổi tiếng trong lịch sử phong kiến Việt Nam

A. Vua Tự Đức

Đáp án chính xác là xảy ra dưới thời vua Tự Đức.

Tháng 12/1854, thương nhân Trung Quốc là Chu Trung Lập gửi đơn lên triều đình tố giác quan lại địa phương ăn của đút lót thương thuyền ngoại quốc. Tự Đức phái quan Quản viện đô sát điều tra. Chiếu theo Hoàng Việt luật lệ, 17 người bị xử tội chết, 25 người bị lưu đày, 12 người bị làm lao dịch, 8 người bị phạt đánh gậy và cách chức. Nhiều quan lớn liên quan bị trừng phạt nặng nề.

B. Vua Minh Mạng

C. Vua Gia Long

A. Chấp nhận

B. Không chấp nhận

Đáp án chính xác là Không chấp nhận.

Tháng 5/1823, một ông quan làm việc tại Phủ Nội Vụ tên là Lý Hữu Diệm lấy trộm hơn một lạng vàng bị phát giác. Bộ Hình đưa ra xét xử vụ án. Theo điều 229 của bộ luật triều Nguyễn có đoạn viết: Kho của vua gọi là Nội Phủ, nó ở trong cấm địa của Hoàng thành. Hễ lấy trộm món gì ở đó dù nhiều hay ít đều bị tội chém đầu. Thay bằng tuyên án chém đầu Bộ Hình giảm xuống thành tội đi đày. Vụ án tâu lên, vua Minh Mạng không chấp nhận giảm án và dứt khoát hạ lệnh cho Bộ Hình đưa can phạm ra chợ Đông Ba chém đầu cho mọi người trông thấy.

Đại Nam thực lụcghi lại như sau: “Thư lại Nội Vụ Phủ là Lý Hữu Diệm lấy trộm hơn một lạng vàng… Án tâu lên, Vua dụ rằng “Khoảng năm Gia Long, bọn Nguyễn Đăng Được thông đồng với thợ bạc là Nguyễn Khoa Nguyên đúc trộm ấn giả, để trộm đổi ấn ở kho, đều xử chém ngay. Nay Hữu Diệm ở đấy cân vàng mà còn giám công diêm lấy trộm, huống chi của kho thì sao? Thế là trong mắt hắn đã không có pháp luật. Chi bằng theo đúng tội danh mà định tội để răn người khác. Lý Hữu Diệm phải giải ngay đến chợ Đông chém đầu cho mọi người biết. Hồ Hữu Thẩm phải truyền cho bọn viên lại Nội Vụ Phủ cùng đến xem, hoặc giả mắt thấy long sợ mà tự khuyên răn nhau để khỏi mắt tội, há chẳng là một phương thuốc hay cho mọi ngươi sao?” .

A. Tội trảm (chém đầu)

B. Tội giảo (thắt cổ)

Đáp án chính xác là tội giảo.

Trước kia khi quân Xiêm (Thái Lan) tiến sát tỉnh Hà Tiên, Tuần phủ Hà Tiên Trịnh Đường lấy trộm 1.000 quan tiền công của kho đem xuống thuyền chạy trốn, có nguyên án sát Đặng Văn Nguyên trông thấy. Sau khi tỉnh Hà Tiên thu phục, Trịnh Đường lại tâu tiền ở kho bị giặc lấy mất. Đến khi Tham tán Hồ Văn Khuê phát giác, chỉ đích danh tham tặc và tâu lên, vua Minh Mạng biết chuyện, rất tức giận bèn tuyên dụ: “Trịnh Đường trước đây có lỗi đã được gạt bỏ vết xấu mà lại dung. Để Hà Tiên thất thủ, tội đã kho tha thứ, lại còn dám nhân lúc ấy, lấy cắp tiền công đến 1.000 quan vội bỏ thành trì đất đai mà chạy! Bản tâm của y chính là nhằm lợi dụng lúc có giặc cướp để làm việc gian tham đó, thực đáng ghét. Nay lập tức cách chức, cho xích lại, giao Viện tiếp biện là Trần Chấn xét rõ, tâu lê ”. (Đại Nam thực lục).

Sau khi thành án, Trịnh Đường bị xử tội giảo quyết (thắt cổ cho chết ngay).

C. Tội cưu thủ (chém rồi lấy đầu đem bêu)

A. Trịnh Khả

Đáp án chính xác là Trịnh Khả (1403 - 1451).

Đầu đời Lê Nhân Tông, Trịnh Khả được phong hàm Nhập nội suy trung tán lí dương vũ công thần, kiêm Lỗi Giang trấn phủ quân; Thượng tướng quân, cai quản việc quân các vệ ở Tây Đạo, tước Quận thượng hầu. 

Sinh thời, ông rất ghét bọn quan lại tham ô và bọn xu nịnh, Đại Việt thông sử viết: “Viên Chủ bạ Nam Đạo là Đàm Thảo Lư ẩn lậu 4 quan tiền thuế, theo luật không đến nỗi xử tử, nhưng y đã từng vu hãm Nguyễn Thiên Tích nên ông ghét lắm, bèn quyết định ghép vào tội chết”. Viên Chuyển vận phó sứ huyện Văn Bàn là Trương Tông Ký ăn hối lộ, việc phát giác, án làm xong sắp đem chém thì tả hữu xin tha, ông nói: “Ăn trộm của một nhà còn không tha được huống hồ ăn trộm của một huyện sao tha được”.

Để kẻ bị tội tâm phục khẩu phục, Trịnh Khả lại cho tra xét lại và cuối cùng vẫn xử tội chết, điều đó khiến các quan vừa nể vừa sợ.

B. Vua Gia Long

C. Vua Tự Đức