Nước Nga của Putin trước một năm định mệnh

Ảnh: AP

Đã có những thời khắc tuyệt vời nhất cho Putin năm 2014, và cũng có những lúc tồi tệ nhất.

Rực rỡ nhất là ngày 18/3 với bài phát biểu trước Quốc hội đánh dấu việc Nga sáp nhập Crưm. Và điều tồi tệ nhất xảy ra vào ngày 15-16/12 khi đồng rúp mất hơn 20% giá trị, giá dầu xuống mức thấp kỷ lục và các biện pháp trừng phạt của phương Tây có tác động rõ ràng.

Trong năm qua, Putin đã thách thức phương Tây và làm thay đổi trật tự quốc tế khi biên giới Nga lần đầu tiên thay đổi kể từ Thế chiến 2. Và giờ đây, khi cái giá phải trả đang ngày càng lớn, 2015 được coi là năm định mệnh của nước Nga trong lịch sử hậu Xô viết.

Bóng khủng hoảng

Mặc dù có thể hưởng lợi từ trục xoay châu Á trong tương lai, nhưng cái giá phải trả khi quan hệ của Nga với phương Tây xuống cấp có thể thấy rõ ở hiện tại. Bị cắt khỏi dòng vốn phương Tây, các công ty lớn của Nga đang đối mặt với vấn đề trả nợ rất nghiêm trọng. Hãng dầu Rosneft đã phải vật lộn để thanh toán khoản nợ 7 tỉ USD ngày 21/12 và phải trả 20 tỉ USD trong năm 2015.

Một số nhà kinh tế học dự đoán, “cái bóng” vỡ nợ có thể sớm xảy ra ngay trong năm mới. Đó là chưa kể, Ngân hàng trung ương Nga đã dự báo về khả năng thoái vốn hàng loạt trong năm 2015.

Liên minh Hải quan - dự án ưu tiên hàng đầu của Putin trong nỗ lực tích hợp lại không gian Xô viết cũ có nhiều diễn biến trái chiều trong năm 2014. Theo Kataryna Wolzcuk, giáo sư nghiên cứu chính trị và quốc tế Đại học Birmingham, cuộc khủng hoảng Ukraina đã cho thấy một số “vết nứt” trong khối. Việc Moscow trả đũa EU bằng cách cấm nhập khẩu thực phẩm từ khối này là một phép thử cơ bản về việc liệu một Liên minh Kinh tế Âu - Á sẽ trở thành tổ chức đa phương thực sự hay chỉ là dự án ảo do Nga dẫn dắt.

Vì lý do này, Wolczuk nói, 2015 sẽ là một năm “thú vị thậm chí là quyết định” với Liên minh Hải quan.

Những sự kiện kịch tính năm 2014 trên trường quốc tế cũng mang lại tác động đầy kịch tính trong chính nước Nga. Một mặt, mức độ tín nhiệm của Putin chưa bao giờ cao hơn thế, xu hướng yêu nước ủng hộ chính phủ cũng chưa từng phát triển mạnh mẽ hơn thế.

Cùng lúc đó, tỉ lệ di cư cũng đang gia tăng mạnh với hơn 186.000 người rời khỏi nước Nga năm 2015 so với con số 33.000 người năm 2010 và 36.000 người năm 2011. Và dĩ nhiên, khi kinh tế khó khăn, thì đối tượng chịu ảnh hưởng đầu tiên sẽ là dân thường.

Lạc quan

Tại sân băng lớn trong công viên Gorky ở Moscow, những người Nga được hỏi nói rằng, họ trông đợi một năm 2015 sẽ mịn như băng bất chấp nhiều khó khăn về kinh tế và chính trị. Với họ, mọi rắc rối dường như không đáng kể so với sự trỗi dậy của niềm tự hào dân tộc.

“Nga là một quốc gia của sự lạc quan”, Ivan Kasyanov, một vận động viên ở tuổi 20 nói. “Những thứ tồi tệ nhận được chỉ giúp chúng tôi phát triển tốt hơn”. Kasyanov gạt bỏ mọi lo lắng về đồng rúp, giá dầu và cấm vận. “Chúng tôi sẽ nỗ lực nhiều hơn vào phát triển ngành công nghiệp của mình”, anh nói trên một kênh truyền hình nhà nước.

Tuy vậy, có những nơi khác tại Moscow, nhiều người được hỏi lại có nhìn nhận khác. “Mọi thứ thường xuyên thay đổi, nên tôi mong chờ sự ổn định”, một người mua sắm là Olga Mozalyova nói.

Những nhà giao dịch chứng khoán thì không giấu nổi sự lo lắng. Trong thông điệp chào năm mới, Putin đã ca ngợi sự sáp nhập Crưm như một thành tựu lịch sử và quyền hợp pháp của người dân trên bán đảo được trở lại “vòng tay bao bọc” của Nga. Mặc dù cuộc chiến giữa phe ly khai và lực lượng chính phủ Ukraina ở miền đông đã giảm bớt kể từ tháng 9, nhưng hầu như không có tiến triển đáng kể nào nhằm đảm bảo một lệnh ngừng bắn ổn định.

Thông điệp năm mới của Putin né tránh đề cập tới các vấn đề và thách thức. Nhưng ít ngày trước đó, ông đã bóng gió nói về khó khăn thế nào trong 2015 khi yêu cầu các bộ trưởng tiếp tục làm việc kể cả trong dịp nghỉ lễ.

“Vì chính phủ, chúng ta không thể có kỳ nghỉ dài, ít nhất là năm nay, mọi người hiểu rõ ý tôi là thế nào”, Tổng thống Nga nhấn mạnh.

Thái An (theo Eupolitics, Manila Bulletin)