Năm 2018, khi thuế suất trong khối ASEAN về 0%, ngoài Thái Lan thì ô tô Indonesia đã chuẩn bị sẵn sàng để tràn vào Việt Nam.

Nhập khẩu tăng đột biến

Ông Cao Bảo Anh – Vụ Công nghiệp nặng – Bộ Công Thương cho biết: Indonesia đứng thứ 6 về lượng ô tô xuất khẩu sang Việt Nam trong năm 2016. Tuy nhiên, nếu chỉ tính riêng 4 tháng năm 2017, Indonesia là thị trường lớn thứ 2 về cung cấp ô tô cho Việt Nam, với 5.981 xe, tương đương hơn 102 triệu USD, gấp hơn 2 lần tổng giá trị nhập khẩu cả năm 2016. Trong cùng thời điểm Việt Nam đã nhập khẩu linh kiện ô tô từ Indonesia với giá trị trên 53 triệu USD.

Tuy nhiên, vị này cũng thừa nhận, hiện nay, ngành công nghiệp hỗ trợ nói chung, công nghiệp hỗ trợ ô tô tại Việt Nam nói riêng phát triển khá khiêm tốn.

Mới đây, Bộ Công Thương cũng đã có báo cáo đánh giá về thị trường ô tô Việt Nam và thừa nhận sự thất bại đối với việc nâng tỷ lệ nội địa hóa xe dưới 9 chỗ. Riêng lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ ngành ôtô, mục tiêu đề ra tỷ lệ nội địa hóa đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi là 40% vào năm 2005, 60% vào năm 2010, tuy nhiên đến nay mới đạt bình quân khoảng 7-10%.

{keywords}

Ô tô Indonesia siêu rẻ sẵn sàng ồ vào Việt Nam (ảnh IT)

Phân tích về vấn đề này, ông Trịnh Đình Thắng – Phó tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội cho biết: Các doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội hiện có khoảng 200 doanh nghiệp nhưng số doanh nghiệp có công nghiệp hỗ trợ với hàm lượng công nghệ cao chỉ đếm được trên đầu “ngón tay”. Còn lại, đa phần các doanh nghiệp của Việt Nam sản xuất các sản phẩm đã được nội địa hóa thì cũng vẫn chỉ mang hàm lượng công nghệ rất thấp như: săm, lốp ô tô, ghế ngồi, gương, kính, bộ dây điện, ắc-quy, các sản phẩm nhựa... Do đó, lĩnh vực này phải phụ thuộc vào nước ngoài tới 90% nên giá trị linh kiện nhập khẩu hàng năm của các doanh nghiệp ô tô trong nước khoảng 3,5 tỷ USD. “Điểm yếu của các sản phẩm trong nước là chất lượng không đồng đều, giá cả chưa hợp lý và chế độ phục vụ, giao hàng chưa đúng thời gian…”, ông Thắng nói.

Ô tô Việt Nam đắt gấp 1,7 lần

Để chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc “đổ bộ” ồ ạt vào Việt Nam vào năm 2018 tới đây khi thuế suất khối ASEAN về 0%, Đại sứ quán Indonesia vừa tổ chức Diễn đàn kinh doanh "Triển vọng hợp tác Indonesia - Việt Nam về công nghiệp ô tô và phụ tùng ô tô, xe máy" để tạo điều kiện cho hàng chục các tập đoàn ô tô lớn của Indonesia “thăm dò” thị trường Việt Nam.

Nói về thị trường của Việt Nam, ông Ibnu Hadi, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng Hòa Indonesia tại Việt Nam nhận định, Việt Nam là thị trường tiềm năng đối với các nhà đầu tư trên thế giới nhờ vào tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định. Với dân số khoảng 93 triệu dân, trong đó 85% muốn sử dụng phương tiện giao thông riêng, thu nhập bình quân theo đầu người 2.215 USD (số liệu năm 2016), nhu cầu tiêu thụ ô tô trong thời gian tới là rất lớn. Trong năm 2016, tổng giá trị thương mại hai bên đã đạt 5,6 tỷ USD. Lãnh đạo hai nước cũng cam kết đạt được giá trị thương mại song phương là 10 tỷ USD vào năm 2018.

Theo một báo cáo của Bộ Công Thương, hiện giá ô tô của Việt Nam hiện đang quá cao. Mức giá trung bình đắt hơn gần gấp đôi so với mặt bằng chung ASEAN như Thái Lan hay Indonesia, chưa kể tới các nước như Mỹ, Nhật Bản…

Nguyên nhân lớn nhất khiến giá ô tô ở mức cao là do thuế và phí của Việt Nam cao, đồng thời sản lượng tích lũy trong nước thấp. Chất lượng xe sản xuất, lắp ráp trong nước dù đã được cải thiện vẫn không bằng xe nhập khẩu.

Một nghiên cứu được công bố mới đây của Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) cho thấy, giá ô tô của Việt Nam có những dòng xe đắt hơn Indonesia tới 1,7 lần. Cụ thể, đối với dòng xe Innova, phiên bản thấp nhất của mẫu MPV có giá tương đương 33.723 USD tại Việt Nam và 20.108 USD tại Indonesia, tức giá ở Việt Nam cao gấp gần 1,7 lần so với Indonesia.

Ông Widjanarko Koko - Giám đốc phụ trách thương mại của Toyota Indonesia, đánh giá, Thái Lan có hơn 2.000 nhà cung ứng linh kiện và phụ kiện cho ô tô, trong khi đó, Việt Nam hiện chỉ có khoảng 700-800 nhà cung ứng. Hiện sản xuất, lắp ráp ô tô và nhà cung cấp linh kiện, phụ kiện ô tô Việt Nam giống như Indonesia cách đây 10 năm trước.

Ông Đoàn Duy Khương- Phó Chủ tịch VCCI cũng cho rằng: So với các “đại gia” ngành ô tô trên thế giới, doanh nghiệp ASEAN chỉ như cái tem dán lên thân hình con voi. Như khi so với tất cả các nước trong ASEAN, thì Việt Nam vẫn khó có thể cạnh tranh được với Indonesia vì họ có ngành công nghiệp ô tô lâu đời hơn. Ngoài ra, trong khối ASEAN còn có Thái Lan mạnh hơn cả Indonesia trong lĩnh vực sản xuất ô tô. “Nói nhiều tới hợp tác, nếu không tạo được giá trị gia tăng, tạo công ăn việc làm cũng như hiệu quả phục vụ người tiêu dùng thì hợp tác đó không toàn diện”, ông Khương nói.

(Theo Dân Việt)