Chương trình OCOP đã đạt những kết quả quan trọng trong thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề, tạo việc làm và tăng thu nhập, nâng cao mức sống cho dân cư miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Tháng 3 năm 2018, UBND tỉnh Hà Giang ban hành Quyết định số 500/QĐ-UBND phê duyệt đề án Mỗi xã một sản phẩm tỉnh Hà Giang giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030, với mục tiêu sẽ thực hiện tại 100% các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Giai đoạn 2018 - 2020, tỉnh tập trung phát triển các sản phẩm chủ lực, sản phẩm làng nghề mang tính đặc trưng, riêng biệt, có lợi thế cạnh tranh, nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường; Giai đoạn 2020 - 2030 mở rộng ra tất cả các sản phẩm truyền thống có tiềm năng sản xuất hàng hóa và các sản phẩm mới.

Hiện nay, Hà Giang có 193 sản phẩm được công nhận, trong đó có 2 sản phẩm đạt cấp Quốc gia 5 sao, 39 sản phẩm đạt 4 sao, 152 sản phẩm đạt 3 sao; với 6 nhóm ngành hàng gồm: Thực phẩm 164 sản phẩm; đồ uống 13 sản phẩm; thảo dược 1 sản phẩm; thủ công mỹ nghệ, trang trí 3 sản phẩm; vải, may mặc 6 sản phẩm; dịch vụ du lịch và bán hàng 1 sản phẩm…

Theo kết quả chấm điểm, trong số 20 sản phẩm, sản phẩm của Hà Giang được chấm điểm cao thứ 2 từ 93 – 95 điểm. Kết quả trên phản ánh nỗ lực của Hà Giang trong triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) gắn với xây dựng nông thôn mới và tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa.

Về đề án OCOP, điển hình là xã Xuân Giang, huyện Quang Bình - xã thuộc khu vực II vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi - đã cấy trên 260 ha lúa; chọn những cây, con đặc sản của địa phương để thúc đẩy sản xuất hàng hóa chất lượng cao OCOP; xây dựng làng nghề chế biến sau thu hoạch để tạo chuỗi giá trị. Đối với cây lúa nước, xã chọn vùng trồng lúa hàng hóa đặc sản như: Nếp cẩm, Nếp cái hoa vàng, Tám thơm đưa vào sản xuất hàng hóa. Các vùng lúa đặc sản sẽ cấy tập trung thành vùng theo lối canh tác truyền thống. Cùng với trồng lúa là xúc tiến thành lập HTX, đầu tư công nghệ chế biến sâu lúa gạo đặc sản từ Nếp cẩm, Nếp cái hoa vàng đạt chuẩn OCOP.

Đối với huyện Đồng Văn, là huyện vùng cao biên giới của tỉnh Hà Giang, có 19 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc đều nằm trong danh sách vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trong đó có 2 xã khu vực II (xã còn khó khăn) và 17 xã khu vực III (đặc biệt khó khăn) đã triển khai Đề án 4 về phát triển cây Lê trong giai đoạn 2016-2020 tại 8/19 xã, thị trấn có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp.

Đến nay, toàn huyện có 172,92 ha cây Lê ăn quả, tập trung tại các xã, thị trấn như: Phố Cáo, Phố Bảng, Lũng Cú, Má Lé, Lũng Táo, Phố Là. Việc xây dựng nhãn hiệu Lê Đồng Văn giúp tăng thu nhập cho người dân, đồng thời, đây chính là sản phẩm du lịch đặc trưng huyện muốn xây dựng, gìn giữ và phát triển. Gắn với chương trình cải tạo vườn tạp, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn định hướng cho người dân trồng cây ăn quả lâu năm, trong đó có cây Lê. Từng bước quy hoạch các vườn Lê ăn quả có chất lượng cao, thay thế cho các cây Lê phân bố rải rác được trồng tại mỗi gia đình.

Tương tự, ở huyện Mèo Vạc, có 18 đơn vị cấp xã thì  có 1 xã khu vực II (xã còn khó khăn) và 17 xã khu vực III (đặc biệt khó khăn), là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào H’Mông, đã rà soát, đánh giá thực trạng, quy mô, khả năng phát triển của sản phẩm đăng ký theo kế hoạch. Nhiều sản phẩm đăng ký tham gia chương trình OCOP như Thịt lợn đen Lũng Pù; gạo Khẩu mang của HTX toàn thôn Tát Ngà, xã Tát Ngà; đậu răng ngựa của HTX dịch vụ du lịch Tà Làng, xã Pải Lủng; dịch vụ homestay Làng Văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc H’Mông, thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi; rượu Tam giác mạch của HTX Tả Lủng, xã Tả Lủng; sản phẩm tinh dầu xả Java của HTX Bảo Châu, xã Khâu…

Nhìn chung, chương trình OCOP đã tạo ra cơ hội để Hà Giang xúc tiến thương mại các sản phẩm của mình, thông qua đó, xúc tiến du lịch, tạo ra hình ảnh một Hà Giang hùng vĩ mà gần gũi thân thương. Đồng thời giúp nông dân liên kết, xây dựng hợp tác để sản xuất ra sản phẩm OCOP; góp phần tạo việc làm, thúc đẩy phát triển kinh tế của hộ gia đình nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tiếp sức tích cực cho phong trào xây dựng nông thôn mới; đồng thời, góp phần tạo việc làm, thúc đẩy phát triển kinh tế của hộ gia đình nông thôn, khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Như Quỳnh, Đăng Tấn, Ngân Phương, Thanh Hùng, Hồng Hạnh