Đạt được tự chủ công nghệ chiếm vị trí nổi bật trong bài phát biểu khai mạc Đại hội đại biểu toàn quốc đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) khi được nhắc tới 4 lần. Theo Reuters, cụm từ không được nhắc đến vào năm 2017. Từ “công nghệ” được nhắc 40 lần, tăng từ 17 lần trong bài phát biểu năm 2017.
Dù ông Tập không nhắc đến nước nào hay lĩnh vực cụ thể nào đối với mục tiêu này, vài ngày trước, Washington đã áp dụng quy định mới vô tiền khoáng hậu nhằm làm suy yếu nỗ lực phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của Bắc Kinh.
Các nhà phân tích HSBC dự đoán điều đó có thể dẫn đến tăng cường chi tiêu cho STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) hay hỗ trợ chính sách. Iris Pang, nhà kinh tế trưởng tại hãng ING, nhận định bài phát biểu của ông Tập đã đề cập đến “vấn đề bức thiết về nhân tài và thúc đẩy tự chủ trong tiến bộ công nghệ”. Ông tin rằng điều này sẽ dẫn đến chi cho nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn tăng.
Trong bài phát biểu của mình, ông Tập điểm tên một số ngành công nghiệp mà ông cho là Trung Quốc đã đạt các mốc đột phá trong thập kỷ qua, bao gồm máy bay cỡ lớn, định vị vệ tinh, chuyến bay vào vũ trụ, tất cả đều dựa trên sự ủng hộ dồi dào của nhà nước. Ông không nhắc đến bán dẫn, lĩnh vực mà Trung Quốc đã đổ hàng tỷ USD tài trợ.
Theo hãng nghiên cứu CVInfo, các doanh nghiệp chip Trung Quốc nhận được hơn 30 tỷ USD tiền mặt từ các nhà đầu tư mạo hiểm trong giai đoạn 2020-2021. Họ cũng tự do mua bán hàng hóa và vật tư theo nhu cầu thị trường để cạnh tranh với các sản phẩm ngoại.
Dù vậy, bất chấp một số ngôi sao đã nổi lên như SMIC, YMTC, chưa có hãng chip nội địa nào thực sự giành vị trí cao trên thị trường toàn cầu và lĩnh vực này vẫn phụ thuộc nặng nề vào công nghệ nước ngoài. Nó cũng ghi nhận một số thất bại đắt giá.
Chẳng hạn, năm 2017, chính quyền Vũ Hán và các nhà đầu tư Bắc Kinh đã rót hàng chục tỷ NDT vào xưởng đúc chip Wuhan Hongxin với lời hứa hẹn sản xuất 30.000 wafer/tháng, song sụp đổ vào năm 2021 do các vấn đề tài chính. Ngay trước khi đại hội diễn ra, nhiều người liên quan đến quỹ bán dẫn quốc gia đã bị điều tra vì tham nhũng. Quỹ đã huy động được 342,7 tỷ NDT (47,6 tỷ USD) cho tới nay.
Nhà phân tích Song Xuetao và Zhang Wei nhận thấy, trong bài phát biểu của mình, ông Tập kêu gọi Trung Quốc “xây dựng một hệ thống hoàn toàn mới do quốc gia dẫn dắt” đối với công nghệ, khác với lời kêu gọi năm 2017 là xây dựng hệ thống đổi mới công nghệ “dựa trên doanh nghiệp” và “dựa trên thị trường”. Đặc biệt, đối với lĩnh vực chip, “có thể sẽ có thay đổi mô hình quan trọng trong tương lai, từ dựa theo thị trường cho đến dựa theo nguồn vốn quốc gia”, trích báo cáo của các chuyên gia.
Du Lam (Theo Reuters)
.svg){kind=icon}
