Bệnh nhân quê ở huyện Quỳnh Nhai, Sơn La. Ngay khi có chẩn đoán lâm sàng, các bác sĩ đã lấy bệnh phẩm khẳng định, hướng dẫn cán bộ y tế cơ sở lập hồ sơ bệnh án, giám sát điều trị và sớm có kế hoạch khám tiếp xúc gần liên quan bệnh nhân.

Bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương khám cho nữ bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Đây là bệnh nhân phong được phát hiện trong chương trình khám, điều tra dịch tễ phòng chống phong tại 2 xã Chiềng Khay và Chiềng Bằng (huyện Quỳnh Nhai) do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam và Bệnh viện Da liễu Trung ương tổ chức vào trung tuần tháng 4. Chương trình nhằm phát hiện những bệnh nhân phong tiềm ẩn trong cộng đồng.

Theo PGS.TS Lê Hữu Doanh, Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, mỗi năm nước ta phát hiện khoảng 100 bệnh nhân phong mới, riêng năm 2022 là 50 ca. Trong số này, phần nhiều là bệnh nhân vùng sâu vùng xa, nhưng vẫn có những bệnh nhân ở khu vực đô thị như Hà Nội.

Phong là bệnh truyền nhiễm, có khả năng lây lan, tuy nhiên mức độ lây chậm và khó lây, thời gian ủ bệnh có thể lên tới 5-10 năm. Biểu hiện của bệnh phong chủ yếu ở ngoài da và hệ thống thần kinh ngoại biên như thương tổn da kèm theo mất cảm giác nóng, lạnh, đau... 

Vấn đề khó khăn là không ít người mắc bệnh phong bị chẩn đoán muộn. Nhiều bệnh nhân đi khám nhiều nơi như dị ứng, cơ xương khớp, thần kinh hoặc đa khoa nhưng không tìm ra nguyên nhân chính xác.

Bệnh nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời có thể để lại di chứng mất cảm giác các dây thần kinh, tàn tật vĩnh viễn, biến dạng cơ thể; ngoài ra có thể tạo thành các ổ bệnh tiềm ẩn trong cộng đồng.

 WHO xếp phong vào nhóm "những bệnh bị lãng quên". Sự lãng quên này bao gồm cả việc chính các bác sĩ ngoài ngành Da liễu không được đào tạo, tự quên kiến thức, dấu hiệu triệu chứng của bệnh dẫn đến bỏ sót, chẩn đoán nhầm. Một phần bởi trong thời gian dài, bệnh phong được khống chế tốt. Do đó, theo PGS Doanh, không được mất cảnh giác với bệnh lý này.

Trong chương trình khám và điều tra dịch tễ về bệnh phong, các bác sĩ cũng lồng ghép nội dung sàng lọc lao và tăng huyết áp cho nhân viên y tế cơ sở. Các bác sĩ da liễu cũng phát hiện và phát thuốc điều trị cho hơn 100 bệnh nhân mắc ghẻ, còn lại là các bệnh lý sẩn ngứa, viêm da cơ địa, mày đay, nấm da…

Phát hiện không ít người ở đô thị mắc bệnh phongNgười phụ nữ 47 tuổi ở Hà Nội phát hiện mặt, tay có nhiều ban đỏ, ngứa, đi khám chẩn đoán Lupus ban đỏ hệ thống, điều trị 3 năm vẫn tái phát dai dẳng. Đến Bệnh viện Da liễu Trung ương, chị mới biết mắc bệnh phong.