Xã Tân Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình có phong cảnh hữu tình, xung quanh bao bọc bởi những dãy núi đá vôi, ở giữa là thung lũng bằng phẳng. Xẻ ngang giữa thung lũng là con sông Rào Nan nước xanh màu ngọc bích, 2 bên có những cánh đồng.

anh 1advsdfsdf.jpg
Năm 2010, Tân Hóa ngập sâu trong biển nước. (Ảnh tư liệu của CTV)

Nơi đây còn nổi tiếng với hệ thống hang động Tú Làn tuyệt đẹp, được chọn làm bối cảnh cho những bộ phim nổi tiếng như: “Kong-đảo Đầu lâu” của đạo diễn Jordan Vogt-Roberts, “Người Bất tử” của Victor Vũ…

Từng được biết đến là vùng “rốn lũ” của huyện Minh Hóa. Mùa mưa, nước sông từ thượng nguồn chảy về Tân Hóa, những hang động ở cuối thung lũng không đủ lớn để nước lũ thoát ra nên cả xã nhanh chóng chìm trong biển nước, người dân phải lên núi ở tạm.

anh 2sdfdsfsdf.jpg
Con đường dẫn vào làng du lịch Tân Hóa. Ảnh: CTV
anh 3sdfsdfsd.png
Tân Hóa có phong cảnh hữu tình, núi non hùng vỹ - Ảnh CTV

Từ năm 2010, người dân Tân Hóa đã sáng chế ra mô hình nhà nổi, rộng khoảng 20m2 làm bằng gỗ, gắn cố định trên hệ thống thùng phuy nhựa, trở thành nơi trú ẩn an toàn, đồng thời là nơi cất giữ tài sản và lương thực phục vụ cho cuộc sống.

Từ một làng quê nghèo khó, mưa lũ. Năm 2014, Tân Hóa bắt đầu tham gia vào hoạt động du lịch của Oxalis (Công ty TNHH MTV Chua Me Đất) với tuyến du lịch khám phá Tú Làn cùng nhiều loại hình khác nhau. Đó là những viên gạch đầu tiên để định hình nên làng du lịch Tân Hóa hôm nay.

anh 4sdfsdfsd.jpg
Xung quang được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi - Ảnh: CTV

Trước đây, những người nông dân quanh năm chỉ biết đến ruộng ngô, nuôi bò hay khai thác gỗ thì giờ đây đã tham gia các khóa đào tạo để trở thành đầu bếp, trợ lý giám sát an toàn và nhân viên khuân vác với mức thu nhập bình quân 6 đến 8 triệu đồng cho 14-16 ngày làm việc mỗi tháng.

Từ những người đầu tiên, đến nay toàn xã có hơn 120 lao động tham gia vào các hoạt động phục vụ du lịch.

anh 5sfsdfdfs.jpg
Nhà nổi giúp người dân tránh lũ giờ trở thành Homestay - Ảnh: CTV
anh 6sdfsdfsf.jpg
Mô hình nhà nổi tránh lũ trở thành mô hình lưu trú có một không hai. Ảnh: CTV

Mỗi năm, các tour khám phá hệ thống hang động Tú Làn đón gần 10.000 lượt khách nên người dân bắt đầu quen dần với sự hiện diện ấy và cũng hòa mình vào không khí này bằng việc chủ động tham gia vào các hoạt động du lịch.

Việc du khách của các tour khám phá Tú Làn cùng trải nghiệm dịch vụ ăn tối tại nhà dân đi kèm các sản phẩm du lịch thích ứng với thời tiết đã mang đến việc làm, nguồn thu nhập cho người dân địa phương. Một cộng đồng làm du lịch dần được hình thành.

anh 7sdfsdfsdf.jpg
Bên trong các Homstay. Ảnh: CTV
anh 8sdfsdfsd.jpg
Người dân trở thành đầu bếp cho thu nhập khá. Ảnh: CTV

“Từ khi có hoạt động du lịch, chúng tôi rất vui vì có thể làm việc và phục vụ khách du lịch mỗi ngày trên chính quê hương của mình. Tôi hy vọng có nhiều du khách đến đây hơn để trải nghiệm vẻ đẹp và sự độc đáo của làng Tân Hóa", anh Trương Xuân Hùng, chủ Homestay Hùng Liên chia sẻ.

Từ tháng 11/2022, công ty Oxalis đã phối hợp với Sở Du lịch tỉnh Quảng Bình và chính quyền địa phương xây dựng đề án phát triển làng Tân Hóa thành làng du lịch cộng đồng do người dân tự vận hành, với các mô hình homestay, nhà hàng ẩm thực phục vụ các món ăn địa phương và các tour du lịch tham quan nét đẹp văn hóa của cộng đồng người Nguồn.

anh 9sdfsdfsd.jpg
Một bữa ăn tối tại nhà dân. Ảnh: CTV
anh 11sdfsdfsdf.jpg
Những đứa trẻ ở Tân Hóa vui mừng khi thấy khách du lịch - Ảnh: CTV

Ông Hồ An Phong, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình cho biết: “Nhờ có du lịch, mô hình nhà nổi tránh lũ trở thành mô hình lưu trú có một không hai. Đây là cách làm vừa đảm bảo an toàn dân sinh, vừa phục vụ trải nghiệm khác biệt của du khách. Người Tân Hóa đã biến cái bất lợi thành sinh kế vững bền trên con đường chinh phục thiên nhiên, gắn bó với thiên nhiên, với làng quê mộc mạc, yên bình”.

Mới đây, Tân Hóa (Quảng Bình) được Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) vinh danh “Làng du lịch tốt nhất thế giới” năm 2023. Sau khi đánh giá 260 hồ sơ từ 60 quốc gia, Việt Nam có bốn làng du lịch gửi hồ sơ từ các tỉnh Quảng Bình, Sơn La, Lai Châu và Hòa Bình nhưng Tân Hóa với mô hình "Làng du lịch thích ứng với thời tiết", là nơi duy nhất được vinh danh.

anh 12sdfsdfsd.jpg
Tân Hóa được vinh danh là làng du lịch tốt nhất thế giới. Ảnh: CTV

Giải thưởng "Làng du lịch tốt nhất thế giới" là sáng kiến toàn cầu của UNWTO nhằm vinh danh những ngôi làng nơi du lịch bảo tồn, phát huy các giá trị, sản phẩm và lối sống dựa vào cộng đồng, nông thôn, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới, tính bền vững . Việc Tân Hóa đạt giải thưởng danh giá này là hành trang vững chắc giúp cho làng tiến ra thế giới, từng bước trở thành trung tâm du lịch trọng điểm vùng tây bắc Quảng Bình, đại diện Oxalis nói.