Trên toàn cầu, việc phát hành và định giá SGK khác nhau đáng kể dựa trên hệ thống giáo dục, chính sách và khuôn khổ tài chính của các quốc gia. Hai vấn đề chính được đặt lên hàng đầu khi xem xét bao gồm: nguồn gốc của SGK (do Bộ Giáo dục cung cấp hay tư nhân) và việc định giá cho loại tài liệu này.

Nhật Bản: Tư nhân cung cấp, Bộ Giáo dục kiểm định, miễn phí SGK

Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ (MEXT) không trực tiếp phát hành SGK mà chỉ giám sát việc cấp phép và phân phối SGK.

Chính phủ nước này duy trì Hệ thống Ủy quyền SGK (Textbook Authorization System), xác nhận những loại SGK đã được phê duyệt phù hợp với quan điểm và tiêu chuẩn được chỉ định. 

Chính phủ Nhật Bản chịu chi phí SGK cho tất cả học sinh.

Ở Nhật Bản, hệ thống giáo dục nhấn mạnh mức độ đồng nhất và thông thường, học sinh sử dụng một bộ SGK được cấp phép phù hợp với chương trình giảng dạy được chính phủ phê duyệt. 

Trên thực tế, một số trường có thể linh hoạt trong việc lựa chọn từ danh sách đã được phê duyệt. Ở cấp tiểu học và trung học, một ủy ban đại diện cho các trường học địa phương thường tham gia chọn lựa SGK. Điều này cho phép các trường lựa chọn loại tài liệu phù hợp nhất với nhu cầu của học sinh, phương pháp giảng dạy và mục tiêu giáo dục cụ thể.

Chính phủ Nhật Bản chịu chi phí SGK cho tất cả học sinh tại các trường cấp quốc gia, công lập và tư thục (trường tiểu học, trường THCS, ba năm đầu tiên của trường THPT tích hợp, và các phân hiệu tiểu học và THCS dành cho người mù, người điếc và người tàn tật), theo giới thiệu trên website của Bộ Ngoại giao Nhật Bản.

Cuba: Miễn phí SGK đến đại học

Giáo dục ở Cuba được coi là quyền cơ bản của mọi công dân và chính phủ đặt trọng tâm cao vào việc đảm bảo rằng mọi người đều có thể tiếp cận giáo dục, bất kể tình trạng kinh tế xã hội.

Một trong những đặc điểm nổi bật của hệ thống giáo dục Cuba là cung cấp SGK miễn phí cho học sinh ở mọi cấp học, từ tiểu học đến giáo dục đại học. 

Ở Cuba, chính phủ đóng vai trò trung tâm trong việc xuất bản và cung cấp SGK cho học sinh. SGK được sử dụng trong hệ thống giáo dục của Cuba thường được xuất bản bởi các cơ quan chính phủ hoặc nhà xuất bản nhà nước điều hành.

Mỹ: Lựa chọn đa dạng từ NXB tư nhân, không miễn phí

Tại Mỹ, hệ thống giáo dục phi tập trung, với mỗi tiểu bang có một mức độ tự chủ nhất định đối với việc lựa chọn chương trình và SGK. 

Sách được sử dụng trong các trường học ở Mỹ được xuất bản bởi các công ty tư nhân. Các nhà xuất bản (NXB) này phát triển SGK đáp ứng nhu cầu và tiêu chuẩn cụ thể của các bang khác nhau. Mỗi tiểu bang có bộ tiêu chuẩn chương trình giảng dạy riêng, phác thảo những gì học sinh nên biết và có thể làm ở mỗi cấp lớp.

Hệ thống giáo dục Mỹ phi tập trung, với mỗi tiểu bang có một mức độ tự chủ nhất định đối với việc lựa chọn SGK. 

Bởi vì hệ thống giáo dục Mỹ phi tập trung, có rất nhiều loại SGK có sẵn từ các NXB khác nhau. Các nhà giáo dục và khu học chánh có thể chọn phương án phù hợp nhất với phương pháp giảng dạy của họ và nhu cầu của học sinh.

Tuy nhiên, mối quan tâm về chi phí liên quan đến SGK là một vấn đề quan trọng ở Mỹ. Giá SGK cao đã đặt ra câu hỏi về khả năng chi trả, khả năng tiếp cận các nguồn giáo dục và gánh nặng tài chính đối với các gia đình. Các NXB đang đề xuất SGK kỹ thuật số với mức phí rẻ hơn, theo Hãng tin Vox.

Phần Lan: Miễn phí SGK, giáo viên được quyền chọn, học sinh trả sách vào cuối năm học

Khi nói đến SGK và tài nguyên giáo dục, Phần Lan có cách tiếp cận độc đáo. Trong hệ thống trường học toàn diện của Phần Lan, bao gồm học sinh từ 7-16 tuổi, SGK và tài liệu giáo dục được cung cấp miễn phí cho học sinh.

Học sinh thường không sở hữu SGK, thay vào đó, sách thường được nhà trường cung cấp và trả lại vào cuối năm học để các học sinh khác sử dụng lại.

Phần Lan có một khung chương trình quốc gia đặt ra các hướng dẫn tổng thể về những gì nên được dạy trong trường học. Khung này vạch ra các năng lực cốt lõi, kỹ năng và mục tiêu học tập mà học sinh cần đạt được.

Giáo viên Phần Lan có quyền tự chủ cao trong việc lựa chọn phương pháp và tài liệu giảng dạy, kể cả SGK. Họ được khuyến khích lựa chọn các nguồn tài nguyên phù hợp nhất với nhu cầu, sở thích và phong cách học tập của học sinh.

Các nhà xuất bản tư nhân ở Phần Lan ấn hành nhiều loại tài liệu giáo dục, bao gồm SGK, sách bài tập và các tài nguyên khác. Các nhà xuất bản này tạo ra các tài liệu phù hợp với khung chương trình giảng dạy và đáp ứng nhu cầu đa dạng của giáo viên và học sinh.

Singapore: Bộ Giáo dục độc quyền cung cấp SGK

Tại Singapore, Bộ Giáo dục (MOE) đóng vai trò trung tâm trong việc cung cấp sách giáo khoa và tài liệu giáo dục, đảm bảo phương pháp học tập gắn kết và chuẩn hóa. MOE phát triển và lựa chọn các SGK được ủy quyền phù hợp với khung chương trình giảng dạy tập trung, trong đó phác thảo nội dung, kỹ năng và kết quả học tập cho từng lớp, cấp.

Mặc dù SGK được ủy quyền bởi MOE nhưng các trường học và nhà giáo dục có thể linh hoạt lựa chọn từ các tài liệu đã được phê duyệt.

MOE thực hiện nhiều biện pháp để làm cho tài nguyên giáo dục có giá cả phải chăng. SGK được trợ giá và chương trình cho thuê SGK giúp giảm chi phí cho học sinh tiểu học và trung học được thúc đẩy. Các gia đình gặp khó khăn có thể tiếp cận hỗ trợ tài chính, đảm bảo không học sinh nào bỏ lỡ cơ hội giáo dục.

Tử Huy