Thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Sơn La đã tinh gọn đáng kể bộ máy hành chính, với việc giảm từ 200 xã, phường, thị trấn xuống còn 75 xã, phường, trong đó có 67 xã. Việc sáp nhập tạo ra không gian và động lực mới để các địa phương phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời mở ra cơ hội lớn trong công tác quy hoạch tổng thể, phát triển đồng bộ hạ tầng và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Tuy nhiên, việc tổ chức lại đơn vị hành chính cũng đặt ra nhiều bài toán mới trong quá trình xây dựng nông thôn mới, nhất là trong bối cảnh địa bàn các xã sau sáp nhập có quy mô dân số, diện tích tăng gấp đôi, gấp ba so với trước. Sự thay đổi này đòi hỏi phải có quyết tâm cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cùng với tăng cường kiểm tra, giám sát trong triển khai thực hiện để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, hạn chế tình trạng buông lỏng quản lý hoặc dàn trải nguồn lực đầu tư.
Việc tinh gọn đầu mối hành chính không chỉ giúp giảm chi phí quản lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi để hình thành các vùng sản xuất tập trung, thúc đẩy liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Ở nhiều xã, việc sáp nhập giúp khắc phục tình trạng manh mún, thiếu liên kết. Hệ thống giao thông liên bản, liên xã được đầu tư đồng bộ hơn, qua đó đẩy mạnh thương mại, dịch vụ. Các sản phẩm đặc trưng theo Chương trình OCOP cũng có điều kiện phát triển rộng hơn, gắn với lợi thế về diện tích và tài nguyên.
Đơn cử như xã Vân Hồ - được sáp nhập từ 4 xã: Vân Hồ, Lóng Luông, Mường Men và Chiềng Yên - hiện có khoảng 400 ha chè, hơn 1.600 ha cây ăn quả. Đây là điều kiện thuận lợi để xây dựng vùng sản xuất hàng hóa tập trung, thu hút đầu tư vào hạ tầng nông thôn và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới.
Song một trong những thách thức lớn hiện nay là sự không đồng đều về mức độ hoàn thiện các tiêu chí giữa các xã sau sáp nhập. Nhiều địa phương có xuất phát điểm khác nhau, dẫn đến khó khăn trong việc quy hoạch tổng thể và duy trì, nâng cao chất lượng tiêu chí.
Ví dụ, xã Tà Xùa trước khi sáp nhập đã đạt 14/19 tiêu chí nông thôn mới. Sau khi sáp nhập thêm Háng Đồng và Làng Chếu, số tiêu chí đạt trung bình giảm còn 10,3, do địa bàn mở rộng, hạ tầng thiếu đồng bộ và đời sống nhân dân còn khó khăn.
Để không làm gián đoạn tiến độ xây dựng nông thôn mới, cuối tháng 7/2025, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành quyết định kiện toàn Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 – 2025. Đặc biệt, công tác kiểm tra, giám sát được yêu cầu thực hiện thường xuyên, có trọng tâm, trọng điểm nhằm phát hiện sớm những bất cập trong tổ chức thực hiện, kịp thời điều chỉnh, đảm bảo hiệu quả và đúng tiến độ.
Bên cạnh sự chỉ đạo chung từ tỉnh, nhiều địa phương đã chủ động triển khai các giải pháp cụ thể. Tại xã vùng cao Tà Xùa, sau khi kiện toàn bộ máy hành chính, xã phát động mô hình “Ngày Chủ nhật xanh”, thu hút 80–120 đoàn viên, hội viên tham gia xử lý rác thải, dọn vệ sinh đường bản.
Tại xã biên giới Chiềng Khoong, địa phương đã nhanh chóng kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới cấp xã, phân công rõ trách nhiệm từng thành viên, đồng thời rà soát hiện trạng các tiêu chí để xây dựng kế hoạch thực hiện phù hợp giai đoạn 2025 – 2030. Các cuộc họp giao ban định kỳ được duy trì để kịp thời xử lý các khó khăn phát sinh. Xã cũng hoàn thiện quy chế làm việc, đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành, nâng cao năng lực quản lý.
Lực lượng công an xã tổ chức tuần tra giữ gìn an ninh trật tự, góp phần hoàn thiện tiêu chí an toàn xã hội. Hạ tầng như trường học, đường giao thông được rà soát và nâng cấp kịp thời phục vụ năm học mới.
Ngay khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành, các xã trong tỉnh đã xác định nhiệm vụ trọng tâm là duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt, đồng thời nghiên cứu triển khai các mục tiêu mới phù hợp với điều kiện của đơn vị hành chính mới. Trên cơ sở đó, công tác kiểm tra, giám sát cần tiếp tục được thực hiện chặt chẽ, khoa học và xuyên suốt ở tất cả các cấp. Có như vậy, Chương trình xây dựng nông thôn mới tại Sơn La mới đảm bảo được tính bền vững, thích ứng hiệu quả với những thay đổi trong bộ máy và điều kiện thực tiễn.
.svg){kind=icon}
