- Lễ ký kết thỏa thuận thành lập 2 trung tâm dạng 2 về toán và vật lí tại Việt Nam dưới sự bảo trợ của UNESCO giữa Bộ trưởng Bộ KHCN Chu Ngọc Anh đại diện Chính phủ Việt Nam và bà Irina Bokova, Tổng GĐ Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) vừa diễn ra sáng 24/8.

Việc thành lập 2 trung tâm dạng 2 về toán và vật lí của UNESCO tại Việt Nam không những giúp Việt Nam tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực ASEAN và châu Á mà còn với các nước phát triển, đang phát triển khác thông qua mạng lưới của UNESCO, đồng thời nâng cao vị thế của khoa học Việt Nam trên thế giới.

Các trung tâm sau khi được thành lập sẽ tham gia vào các dự án nghiên cứu quốc tế, với sự hợp tác của Chương trình KH cơ bản quốc tế (IBSP), Trung tâm vật lý lý thuyết quốc tế (ICTP) và các tổ chức khoa học khác thuộc UNESCO.

{keywords}
Bà Irina Bokova và ông Chu Ngọc Anh tại lễ ký kết. Ảnh: Lê Văn.

Các trung tâm cũng sẽ tổ chức các sự kiện khoa học chuyên giao tri thức thông qua các hoạt động ngắn hạn, bao gồm các lớp học, hội thảo, hội nghị phù hợp với các chương trình của UNESCO.

Phát biểu tại lễ ký kết, bà Irina Bokova tin tưởng rằng các trung tâm quốc tế mới sẽ đóng vai trò trụ cột trong việc thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các năng lực nghiên cứu đổi mới sáng tạo của khu vực ASEAN cũng như châu Á, châu Phi, hỗ trợ hoạt động đào tạo, củng cố nâng cao năng lực con người và thể chế hoặc thúc đẩy hoạt động chính sách công sắc bén hơn.

Bên cạnh đó, Tổng GĐ UNESCO cũng cho rằng, việc thành lập các trung tâm còn có ý nghĩa lớn lao hơn khía cạnh khoa học. "Đó là liên quan tới vấn đề tiến bộ và phát triển bền vững của thời đại ngày nay. Đó là còn là vè quyền con người, nhân quyền và nhân phẩm của con người".

Ông Chu Ngọc Anh trong lễ ký kết cũng khẳng định, với việc thành lập hai trung tâm quốc tế này, Việt Nam mong muốn thể hiện trách nhiệm của mình đối với việc phát triển khoa học cơ bản theo những mục tiêu mà UNESCO đề ra, hỗ trợ các quốc gia trong khu vực và các quốc gia đang phát triển khác trong hai lĩnh vực này

"Chính phủ Việt Nam sẽ cam kết ủng hộ cao nhất đối với hoạt động của 2 trung tâm, tạo mọi điều kiện về thể chế, tài chính, nhân lực để 2 trung tâm hoạt động hiệu quả".

Việc thành lập trung tâm dạng 2 về toán và vật lí tại Việt Nam được thông qua tại kỳ họp lần thứ 38 của Đại hội đồng UNESCO cuối năm 2015.

Trung tâm dạng II là một loại hình các viện chuyên môn trong những lĩnh vực thuộc thẩm quyền của UNESCO như giáo dục, khoa học, văn hóa, thông tin của các nước thành viên UNESCO được UNESCO công nhận và bảo trợ.

Tính đến nay, UNESCO công nhận và bảo trợ khoảng 98 trung tâm khoa học dạng II, trong đó có 49 trung tâm thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam là nước thứ 4 có trung tâm loại này được UNESCO công nhận.

Trao đổi với VietNamNet tại lễ ký kết, GS Phùng Hồ Hải, Phó Viện trưởng Viện Toán học (Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam) cho biết, sau lễ ký kết này, 2 trung tâm đào tạo quốc tế về toán và vật lí sẽ được thành lập. Viện Toán học sẽ tham gia về nhân lực trong việc thành lập trung tâm, đồng thời trung tâm về toán cũng sẽ được đặt trong trụ sở của Viện Toán học hiện nay.

"Đây là lần đầu tiên Việt Nam có 2 trung tâm được UNESCO công nhận ở trình độ quốc tế và tham gia vào quá trình đào tạo quốc tế về nhân lực theo chương trình phát triển nhân lực của UNESCO. Bên cạnh đó, đây sẽ là cơ hội lớn để học sinh Việt Nam được học tập, trao đổi, cọ xát với những giáo sư, nhà khoa học ở các nước phát triển và các bạn SV trong khu vực".

Lê Văn