Trước thời điểm sáp nhập, tỉnh Thái Nguyên có 115/121 xã và tỉnh Bắc Kạn có 29/95 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đến hết tháng 6/2025, tổng cộng hai địa phương có 54 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 12 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.
Sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Chương trình xây dựng nông thôn mới tại Thái Nguyên bước vào giai đoạn mới với quy mô rộng hơn, yêu cầu cao hơn và nhiều thách thức phức tạp hơn.

Các xã sau sáp nhập phần lớn có diện tích và dân số lớn hơn, nhưng chưa hoàn thiện quy hoạch chung, dẫn đến việc chưa đạt tiêu chí về quy hoạch, một trong những tiêu chí quan trọng trong Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Do đó, các tiêu chí chương trình sẽ tiếp tục được điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.
Đặc biệt, phần lớn các xã khu vực phía Bắc của tỉnh thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (xã khu vực III), có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, mức độ hoàn thành tiêu chí còn thấp, nhất là các tiêu chí “khó” như: giao thông, trường học, cơ sở văn hóa, môi trường, thu nhập và tỷ lệ hộ nghèo đa chiều, những tiêu chí cần nguồn lực đầu tư lớn và thời gian thực hiện dài hạn.
Trong giai đoạn 2026 - 2030, Thái Nguyên đặt mục tiêu 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đây là chỉ tiêu mang tính chiến lược, thể hiện quyết tâm cao của tỉnh trong phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, đặc biệt tại các địa bàn khó khăn.
Để đạt mục tiêu đó, tỉnh xác định cần tích hợp các chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới vào nghị quyết đại hội đảng bộ cấp xã và cấp tỉnh nhiệm kỳ 2025 - 2030. Cùng với đó, hệ thống văn bản chỉ đạo, cơ chế, chính sách đặc thù cấp tỉnh sẽ tiếp tục được rà soát, điều chỉnh, bảo đảm phù hợp bối cảnh mới, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn và bền vững.
Thái Nguyên cũng cần xây dựng cơ chế đầu tư linh hoạt, chú trọng hỗ trợ cao hơn cho các xã đặc biệt khó khăn, nhất là các xã phía Bắc. Ưu tiên dành cho các lĩnh vực như nước sạch, môi trường, hạ tầng nông thôn, ứng dụng công nghệ xanh, phát triển du lịch nông thôn và sản phẩm OCOP. Đồng thời, cần thí điểm các cơ chế tài chính hỗ trợ theo kết quả đầu ra, thúc đẩy xã hội hóa nguồn lực từ doanh nghiệp và cộng đồng.
Một trong những nội dung quan trọng là đổi mới phương thức truyền thông. Tỉnh sẽ chuyển mạnh từ truyền thống sang ứng dụng công nghệ số, truyền thông trên các nền tảng số, thực hiện đồng bộ theo từng nội dung thành phần của chương trình. Các chuyên đề trọng tâm như chuyển đổi số trong nông nghiệp, du lịch nông thôn, OCOP, bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh trật tự sẽ được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận xã hội.
Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và đánh giá thực hiện sẽ được tăng cường ở tất cả các cấp. Qua đó, kịp thời tháo gỡ khó khăn, ngăn chặn sai phạm, đảm bảo sử dụng hiệu quả, minh bạch các nguồn lực trong quá trình xây dựng nông thôn mới.
Bên cạnh đó, Thái Nguyên chú trọng huy động và lồng ghép hiệu quả các nguồn lực từ ngân sách Trung ương, địa phương, vốn tín dụng, quỹ phát triển và các nguồn hợp pháp khác, đảm bảo bố trí vốn kịp thời, đáp ứng tiến độ triển khai.