Thu phí ô tô vào nội đô Hà Nội chỉ là giải pháp tình thế

Theo Sở Giao thông vận tải Hà Nội, Đề án “Thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn thành phố có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế số lượng xe cơ giới đi vào” đã được Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Hà Nội (Tramoc) nghiên cứu và xây dựng cùng đơn vị tư vấn là Trung tâm tư vấn phát triển giao thông vận tải thuộc trường Đại học Giao thông vận tải.

Quá trình xây dựng Đề án, Tramoc và đơn vị tư vấn đã tổ chức nhiều hội thảo, tham vấn ý kiến của cộng đồng dân cư, các chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực liên quan và nhận được nhiều ý kiến đóng góp. 

Đề án thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn Hà Nội được đề xuất triển khai nhằm giảm ùn tắc giao thông. (Ảnh: Phạm Hải)

Dẫu vậy, trên thực tế, những ngày vừa qua, khi dự thảo Đề án được Tramoc báo cáo lên Sở Giao thông vận tải Hà Nội, Đề án này vẫn gây ra những băn khoăn cho không ít các chuyên gia trong và ngoài ngành giao thông về tính khả thi cũng như lộ trình triển khai.

Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Thế Hùng, kỹ sư tốt nghiệp ngành Cầu đường tại Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng, CEO Công ty cổ phần Phát triển nguồn mở Việt Nam - VINADES cho hay, một số quốc gia  trên thế giới cũng đã áp dụng cách thu phí phương tiện vào một số khu vực cần hạn chế xe cá nhân, tuy nhiên đây là giải pháp tình thế, không phải biện pháp căn cơ có thể giải quyết vấn đề ùn tắc. 

Thực tế, theo ông Nguyễn Thế Hùng phân tích, khi mà các tòa nhà cao tầng vẫn được cấp phép phá vỡ quy hoạch, mật độ xây dựng tiếp tục tăng, các trường học chưa được di dời khỏi nội thành để giảm mật độ dân cư, tăng diện tích phục vụ các phương tiện giao thông… thì có lẽ chỉ còn cách cấm giao thông trong nội đô mới hết tắc đường. 

Nhấn mạnh việc thu phí xe ô tô vào nội đô phải đồng bộ với sự phát triển của các phương tiện giao thông công cộng, vị CEO Công ty VINADES nêu băn khoăn, với thực trạng giao thông công cộng tại Hà Nội hiện nay nếu thu phí xe cá nhân thì người dân sẽ đi gì vào nội đô? 

Lúc này, người dân lúc đó sẽ chỉ còn 2 lựa chọn là mất phí để đi vào hoặc không vào Hà Nội. Nếu vẫn đi vào thì vẫn tắc, đề án coi như thất bại; nếu người dân không thể đi vào thành phố (coi như đề án thành công) thì phải chăng Hà Nội muốn giảm thương mại, giảm các hoạt động du lịch, dịch vụ?

Giải pháp thu phí ô tô vào nội đô Hà Nội rõ ràng chỉ là giải pháp tình thế nhằm giảm một chút áp lực, chắc chắn không phải “đũa thần” giải quyết được bài toán ùn tắc. “Hà Nội muốn triển khai chống ùn tắc thì phải giải từ bài toán quy hoạch, quản lý, mà việc làm trước mắt và đơn giản nhất là triệt để di dời nhà máy, trường đại học ra khỏi nội thành nhằm giảm mật độ dân cư, không cấp phép xây dựng chung cư hoặc các khu đô thị vào các vị trí này”, ông Nguyễn Thế Hùng nêu quan điểm.

Ứng dụng công nghệ sẽ góp phần giải bài toán ùn tắc giao thông

Bàn về  sự tham gia của các giải pháp công nghệ trong việc giải quyết bài toán ùn tắc giao thông đô thị tại Hà Nội, ông Nguyễn Thế Hùng nhận định, đây là bài toán vô cùng phức tạp vì nó phụ thuộc vào nỗ lực chung của nhiều cơ quan quản lý. 

Theo ông, với tư cách là một doanh nghiệp chuyên ứng dụng phần mềm nguồn mở và dữ liệu mở để phát triển các giải pháp kinh doanh đổi mới sáng tạo, VINADES thấy rằng có nhiều giải pháp công nghệ từ khối doanh nghiệp tư nhân có thể hỗ trợ các cơ quan nhà nước giải quyết bài toán phức tạp này. 

“Ở góc nhìn của chúng tôi, nếu cơ quan quản lý nhà nước tiến hành mở các dữ liệu có liên quan ra để doanh nghiệp cùng hỗ trợ, thì chúng ta sẽ có một hệ thống các giải pháp công nghệ từ khối tư nhân chung tay cùng nhà nước giải quyết nhiều vấn đề cho mảng giao thông”, ông Nguyễn Thế Hùng cho hay.

Theo chuyên gia Nguyễn Thế Hùng, các giải pháp công nghệ cũng sẽ góp phần giải quyết bài toán ùn tắc giao thông đô thị. (Ảnh minh họa: giaothongthongminh.com)

Minh chứng cho đề xuất của mình, đại diện VINADES lấy ví dụ, hiện tại tất cả các phương tiện giao thông hành khách đều đã được bắt buộc gắn thiết bị định vị GPS để giám sát và gửi về Bộ Giao thông vận tải. 

Nếu dữ liệu về các phương tiện giao thông công cộng được cung cấp theo thời gian thực dưới dạng API, thì doanh nghiệp có thể có nhiều tiện ích giúp người dân nắm bắt được tình hình tắc đường để chọn tuyến đường gần nhất, hoặc mau chóng biết được chuyến xe buýt tiếp theo đang ở vị trí nào, còn bao nhiêu phút nữa thì tới bến… giúp người dân dễ dàng di chuyển hơn. 

Các ứng dụng này khối tư nhân sẽ làm, nhà nước tiết kiệm được chi phí phát triển và duy trì, mà vẫn giúp thúc đẩy người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

Hay với dữ liệu giao thông trong quá khứ, nếu được cung cấp dưới dạng dữ liệu mở cũng sẽ giúp các nhà nghiên cứu và chuyên gia có dữ liệu để phân tích và đề xuất những cách thức mới nhằm giải quyết bài toán giao thông… giúp doanh nghiệp có những sáng kiến mới để giải quyết vấn đề giao thông cùng với các cơ quan quản lý.

Bên cạnh đó, đại diện Công ty VINADES cũng cho rằng, ngay cả khi Đề án được Hà Nội triển khai thời gian tới, thành phố cũng nên cân nhắc đến giải pháp thu phí tự động không dừng, sử dụng hệ thống thu phí có sẵn; tuyệt đối không nên sử dụng các công nghệ thu phí khác hoặc nghĩ cách thu phí thủ công. 

Vân Anh