Thử tài chính tả tiếng Việt: Giấu giếm hay dấu diếm?

Động từ “giấu” có nghĩa là cất một vật nào đó ở vị trí khó nhìn thấy để người khác không phát hiện ra. Nhiều từ có thể kết hợp với từ “giấu” như: giấu giếm, che giấu, giấu kín, cất giấu… “Giấu giếm” thường được dùng trong những trường hợp không tốt.

Trong khi đó “giấu diếm” là một từ không có ý nghĩa và không có trong từ điển Tiếng Việt. Đây là một cách dùng sai.

“Xán lạn” là một từ gốc Hán, trong đó, “xán” có nghĩa là rực rỡ, còn “lạn” có nghĩa là sáng sủa. “Xán lạn” là một tính từ mang ý nghĩa tích cực để nói về một điều tươi sáng, rực rỡ.

Tất cả các cách viết khác như “sáng lạn”, “sáng lạng”, “xán lạn”… đều là những cách viết sai nhiều người mắc phải.

“Dành” và “giành” đều là những động từ có nghĩa, cùng cách phát âm nhưng mang ý nghĩa khác nhau. “Dành” mang mang ý nghĩa sở hữu, để lại một cái gì đó cho chính bản thân mình hoặc cho một ai đó trong khi “giành” thường được sử dụng trong trường hợp cố gắng đoạt lấy một thứ gì đó với ý nghĩa lấy về.

Trong trường hợp từ mang ý nghĩa tích lũy, cất giữ một thứ gì đó trong thời gian dài, từ sử dụng đúng là “dành dụm”.

“Xá” và “sá” là hai từ phát âm tương tự nhau nhưng có nghĩa khác nhau. “Sá” có nghĩa là đường, dùng để chỉ đường đi, trong khi “xá” được hiểu là nơi ở, ví dụ ký túc xá, phố xá, quán xá, học xá… Cho nên, từ dùng đúng là “đường sá”.

“Huyên thiên” là từ gốc Hán, trong đó “huyên” là tiếng nói ồn ào, huyên náo; “thiên” nghĩa là trời. Nói “huyên thiên” là nói đủ chuyện, đủ thứ trên trời. Như vậy nói huyên thiên có nghĩa là nói nhiều chuyện không ý nghĩa, không mạch lạc.

Theo từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên), tại mục “luyên thuyên” ghi chú là “ít dùng” và hướng dẫn xem “huyên thuyên”.

Như vậy, “huyên thiên” là từ dùng đúng, trong khi “huyên thuyên”, “luyên thuyên”… là cách nói biến âm, được sử dụng phổ biến hiện nay.