Theo Inquirer, trong ngày 16/7, Bộ Giao thông Philippines cho biết, các thỏa thuận cho vay hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) từ Trung Quốc trị giá 276 tỷ peso (hơn 4,9 tỷ USD), dành cho 3 dự án đường sắt được ký kết dưới thời ông Duterte, đã bị hủy bỏ.
Thứ trưởng Giao thông Philippines Cesar Chavez thông báo, những đơn vay của Manila gửi tới Ngân hàng Eximbank Trung Quốc dành cho 3 dự án đã bị rút lại, sau khi cựu Bộ trưởng Tài chính Carlos Dominguez III “hủy đơn thay vì giữ ở trạng thái chờ”, do ngân hàng trên không có động thái nào. Trung Quốc cũng chưa chứng nhận những đơn vay do Philippines chuyển đến trong năm 2021-2022.
Ba dự án đường sắt này bao gồm dự án Bicol của Công ty Đường sắt quốc gia Philippines, dự án đường sắt Subic-Clark (SCRP) và giai đoạn 1 dự án đường sắt Mindanao (MRP). Dự án Bicol dài 380km có kinh phí 142 tỉ peso, dự án SCRP dài 71,12km có chi phí 50 tỉ peso và dự án MRP dài 102km có chi phí 83 tỉ peso.
Hiện tại, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đang yêu cầu các quan chức đánh giá lại các khoản vay phát triển hạ tầng dưới thời người tiền nhiệm. Tân Tổng thống Philippines cũng đang tìm cách đàm phán lại với Bắc Kinh, hy vọng sẽ có được các khoản vay viện trợ phát triển chính thức, do chính phủ không có tiền đầu tư vào những dự án này.
Một quan chức tiết lộ, do không đủ tiềm lực tài chính để đầu tư, chính phủ của ông Marcos Jr. sẽ cân nhắc mô hình hợp tác công-tư (PPP) như là một lựa chọn trong định hướng chi tiêu hạ tầng công trong 6 năm tới. Bộ trưởng Tài chính Philippines Benjamin Diokno chia sẻ, chính phủ sẽ xem xét liệu còn khả năng vay vốn Trung Quốc cho 3 dự án trên không, và sẽ gửi đơn vay trở lại nếu thấy vẫn có thể vay.
Về phía Trung Quốc, một quan chức giấu tên nói với Reuters rằng, hợp tác đường sắt Philippines - Trung Quốc "vẫn sẽ tiếp tục".
Việt Dũng