Năm 2024 với gia đình anh Lầu A Vàng ở xóm Khuổi Bốc, xã Bảo Toàn, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng) rất đặc biệt: Gia đình anh đã thoát khỏi diện nghèo của xã. Anh kể kết quả ấy đến từ sự hỗ trợ của nhà nước và nỗ lực của bản thân gia đình.
Năm ngoái, gia đình anh Vàng được thụ hưởng Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, chăn nuôi bò cái sinh sản từ Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, mức hỗ trợ 10 triệu đồng để mua bò giống. Cùng với vốn đối ứng, vợ chồng anh mua 1 cặp bò và bê để phát triển chăn nuôi.
Được hỗ trợ con giống, gia đình anh có thêm động lực phát triển kinh tế, tăng thu nhập. Từ kinh nghiệm chăn nuôi, gia đình anh trồng thêm cỏ voi để đảm bảo nguồn thức ăn cho vật nuôi, chuồng trại cũng được tu sửa. Nhờ phát triển chăn nuôi bò sinh sản, kinh tế gia đình có sự đổi thay đáng kể. Các con của anh Vàng được học hành đầy đủ, gia đình đã thoát nghèo.
Gia đình anh Vàng là một trong số 22 hộ nghèo của xóm Khuổi Bốc, xã Bảo Toàn, triển khai dự án hỗ trợ nuôi bò cái sinh sản. Cùng với xóm Khuổi Bốc, trong xã Bảo Toàn, dự án còn triển khai tại 22 hộ gia đình nghèo ở xóm Cốc Chom.
44 hộ nghèo này được hỗ trợ tổng kinh phí 453 triệu đồng để mua 44 con bò cái sinh sản. Đến năm 2024, số bò cái này đã sinh thêm 15 con bê, các gia đình rất phấn khởi, thêm động lực lao động sản xuất. Việc “trao cần câu” giúp các hộ nghèo có sinh kế ổn định được xem là giải pháp thiết thực nhằm giảm nghèo bền vững.
Tại huyện Bảo Lạc, thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững 2021-2025, đến nay huyện đã giải ngân 24 tỷ đồng để thực hiện Dự án 2 “đa dạng hóa phát triển sinh kế”. Riêng năm 2024, tổng nguồn vốn thực hiện hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo là 10,2 tỷ đồng.
Tổng cộng có 46 dự án được triển khai, trong đó có 13 dự án chăn nuôi, 33 dự án trồng trọt, chủ yếu là các cây, con tiềm năng, thế mạnh của địa phương như quế, hồi, dâu tằm, trúc sào, mận, nuôi bò sinh sản, lợn đen bản địa.
Để khai thác tối đa hiệu quả nguồn vốn, địa phương chủ động phân bổ, lồng ghép với các chương trình, chính sách hỗ trợ đặc thù; lựa chọn những mô hình sản xuất phù hợp với thực tế để nhân rộng, tăng cường đào tạo nghề, chuyển giao kỹ thuật, trang bị thêm kiến thức, kỹ thuật chăm sóc cây trồng, vật nuôi, mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân.
Nhằm phát huy lợi thế của địa bàn miền núi, huyện Bảo Lạc tập trung phát triển kinh tế đồi rừng. Toàn huyện có diện tích tự nhiên 92.072,89 ha với hơn 82.889 ha đất lâm nghiệp. Huyện chú trọng mở rộng diện tích các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao (trúc sào, hồi, quế...); chú trọng phát triển một số loại cây ăn quả đặc sản, đặc hữu của địa phương như lê vàng, mận máu.
Đơn cử với cây trúc sào, giai đoạn 2021-2023, huyện trồng mới 320 hecta trúc sào, nâng diện tích trúc sào toàn huyện lên trên 2.173 hecta với khoảng 1.311 hecta đang cho khai thác ổn định theo hướng sản xuất hàng hóa. Mỗi hecta cho thu nhập từ 40 - 60 triệu đồng.
Vùng trồng trúc sào lớn nhất huyện Bảo Lạc là ở xã Huy Giáp. Xã có 70% là đồng bào dân tộc Dao. Xác định cây trúc sào là cây trồng thế mạnh, góp phần giảm nghèo tại địa phương, thời gian qua, xã lồng ghép các nguồn vốn chương trình, dự án trên địa bàn hỗ trợ người dân mua giống mở rộng diện tích trúc sào.
Các lớp tập huấn cho nông dân nghèo về kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch được xã phối hợp tổ chức; đồng thời địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân tận dụng đất đồi núi, bỏ hoang và chuyển đổi diện tích trồng ngô cho năng suất thấp sang trồng trúc sào. Đến nay, xã có trên 1.000 hecta trúc sào, trong đó hơn 700 hecta cho khai thác. Từ trồng trúc sào, nhiều hộ nghèo được tăng thu nhập, thoát nghèo bền vững, đa chiều.
Ngoài nuôi bò sinh sản, trồng trúc sào, các mô hình sinh kế khác cũng đem lại hiệu quả kinh tế cao tại huyện Bảo Lạc như: trồng dâu, nuôi tằm, trồng hồi để chiết xuất tinh dầu, nuôi lợn đen bản địa...
Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững được thực hiện với trọng tâm là tạo sinh kế cho người dân bằng việc hỗ trợ các mô hình phù hợp với nhu cầu trình độ canh tác và thế mạnh của địa phương. Lãnh đạo huyện Bảo Lạc đánh giá đây là chính sách thiết thực, tạo đòn bẩy giúp người dân vươn lên thoát nghèo.
Điều quan trọng là các mô hình tác động tích cực đến nhận thức của người dân, giúp dân nghèo từ phát triển sản xuất nhỏ lẻ làm quen dần với hình thức phát triển sản xuất tổ cộng đồng, đối ứng, ràng buộc trách nhiệm lẫn nhau. Mô hình hiệu quả cũng tạo việc làm, động lực phát triển kinh tế, tăng thu nhập cho hộ gia đình, phấn đấu vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng.