Theo số liệu từ cơ quan hải quan Trung Quốc, trong 10 tháng năm 2024, quốc gia này đã chi gần 6,7 tỷ USD để nhập khẩu khoảng 1,5 triệu tấn sầu riêng. So với cùng kỳ năm ngoái, lượng sầu riêng nhập khẩu tăng 10,1% và tăng 4,4% về giá trị. 

Lượng sầu riêng mà người dân Trung Quốc tiêu thụ chiếm 91% tổng lượng tiêu thụ trên toàn thế giới, cho thấy tiềm năng to lớn của thị trường này. 

Đáng chú ý, Thái Lan dù giữ vị trí nhà cung cấp sầu riêng lớn nhất tại thị trường Trung Quốc trong 10 tháng năm 2024, nhưng đang chịu sự cạnh tranh rất lớn đến từ các quốc gia Đông Nam Á, điển hình là Việt Nam. 

Cụ thể, Trung Quốc đã chi gần 3,87 tỷ USD để nhập khẩu khoảng 785.000 tấn sầu riêng từ Thái Lan với giá bình quân 4.927 USD/tấn. Song, lượng sầu riêng nhập từ Thái Lan giảm 13,2% và giá trị giảm 12,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi, giá sầu riêng xuất khẩu bình quân của Việt Nam chỉ 3.964 USD/tấn, thấp hơn hàng Thái Lan 963 USD/tấn. Theo đó, các doanh nghiệp Trung Quốc ồ ạt chốt đơn mua gần 702.000 tấn sầu riêng từ Việt Nam, giá trị đạt khoảng 2,78 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam tăng mạnh 55% về lượng và giá trị tăng tới 42,5%.

Trong 10 tháng vừa qua, “vua trái cây Việt” chiếm tới 46,9% lượng sầu riêng Trung Quốc nhập khẩu, đứng thứ 2 chỉ sau Thái Lan với 52,4%.

Thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy, Trung Quốc đẩy mạnh mua sầu riêng Việt Nam giúp loại trái cây này lập kỷ lục lịch sử xuất khẩu trên 3 tỷ USD trong chỉ 10 tháng, tăng 45,7% so với cùng kỳ năm 2023. Đồng thời, đóng góp phần lớn vào tốc độ tăng trưởng chung toàn ngành rau quả trong 10 tháng năm 2024, khi tỷ trọng chiếm 49,11% tổng kim ngạch.

Theo Bộ NN-PTNT, trong tháng 11 vừa qua, sản lượng thu hoạch sầu riêng giảm đáng kể, bởi sầu riêng Tây Nguyên vào cuối vụ thuận, trong khi sầu riêng các tỉnh miền Tây và Đông Nam bộ vào vụ nghịch. 

sau rieng
Sầu riêng Việt Nam chiếm 46,9% tổng lượng sầu riêng Trung Quốc nhập khẩu. Ảnh: Mạnh Khương

Hiện tại, sầu riêng đã chuyển sang thu hoạch vụ nghịch tại Đồng bằng sông Cửu Long. Đây cũng chính là thời điểm cả thế giới gần như chỉ Việt Nam còn sầu riêng thu hoạch, trong khi vụ chính của Thái Lan rơi vào các tháng giữa năm. 

Do đó, từ tháng 10 năm nay kéo dài cho đến tháng 2 năm sau, Việt Nam gần như độc quyền xuất khẩu loại trái cây này vào thị trường Trung Quốc. Thế nên, giá sầu riêng thu mua tại các nhà vườn luôn neo ở mức rất cao.

Tại các tỉnh phía Nam của nước ta, các nhà vườn đang bán sầu riêng Ri6 và Monthong loại A và B với giá dao động từ 100.000-165.000 đồng/kg.

Trước đà tăng tốc xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam sang Trung Quốc, Thái Lan đang phải khuyến khích người nông dân và các doanh nghiệp tập trung vào việc tăng cường kiểm soát chất lượng và các tiêu chuẩn, giải quyết các vấn đề như sầu riêng mềm và tình trạng sâu bệnh… nhằm bảo vệ thị phần của mình tại thị trường tỷ dân.

Ngoài ra, Thái Lan còn đẩy mạnh việc đổi mới các giống sầu riêng để phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng, mang lại lợi thế cạnh tranh trên thị trường Trung Quốc. 

Cùng với đó, tận dụng ưu thế từ tuyến đường sắt Trung Quốc – Lào để giảm đáng kể chi phí và thời gian vận chuyển đối với sầu riêng Thái Lan, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm.