Theo khảo sát mới được VietnamWorks công bố, có tới 59% chuyên gia nhân sự đồng ý rằng "robot hóa và tự động hóa” là nhân tố khoa học - công nghệ chủ chốt nhất ảnh hưởng, làm thay đổi thị trường lao động Việt Nam trong 5 năm tới (Ảnh minh hoa. Nguồn: Internet).

Thị trường lao dộng 5 năm tới sẽ thay đổi mạnh mẽ

Ngày 5/12/2018, VietnamWorks, trang web tuyển dụng trực tuyến thuộc Navigos Group phát hành "Báo cáo về triển vọng nghề nghiệp và xu hướng kỹ năng tại Việt Nam giai đoạn 2018 - 202"2. Báo cáo được công bố dựa trên việc phân tích kết quả cuộc khảo sát độc lập được VietnamWorks thực hiện vào nửa cuối 2018 với hơn 200 chuyên gia nhân sự hiện đang giữ các vị trí quản lý trở lên tại các tập đoàn và các công ty có thương hiệu hàng đầu tại Việt Nam.

Trong khảo sát nêu trên, các chuyên gia nhân sự được khuyến khích dự đoán về sự thay đổi của các nhân tố ảnh hưởng tới thị trường lao động Việt Nam và những kỹ năng cần thiết cho các công việc của tương lai. “Các nhóm nhân tố, các nhóm ngành, và các nhóm kỹ năng trong báo cáo này được tham khảo từ báo cáo “Tương lai của việc làm” (“The Future of Jobs”) của WEF và vận dụng vào các cuộc khảo sát để lấy ý kiến các chuyên gia nhân sự tại Việt Nam”, VietnamWorks thông tin thêm.

Khảo sát của VietnamWorks chỉ ra rằng, các yếu tố khoa học - công nghệ chủ chốt sẽ tạo ra những biến động của thị trường lao động Việt Nam trong 5 năm sắp tới bao gồm: Robot hóa và tự động hóa; Mạng di động và công nghệ điện toán đám mây; Cải thiện năng lực xử lý của máy tính (Processing Power) và dữ liệu lớn (Big Data). Những yếu tố kinh tế - xã hội chủ chốt tạo ra những biến động của thị trường trong 5 năm sắp tới lần lượt là: Thay đổi bản chất công việc, công việc linh hoạt; Sự phát triển của tầng lớp lao động tri thức cao; Sự phát triển của nguồn nhân lực trẻ.

Những nhân tố khoa học - công nghệ được dự đoán sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ nhất, làm thay đổi thị trường lao động Việt Nam trong 5 năm tới, theo khảo sát của VietnamWorks.

Cụ thể, khi được hỏi về các nhân tố khoa học – công nghệ nào sẽ thay đổi thị trường lao động trong 5 năm tới, “robot hóa và tự động hóa” được dự đoán sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến thị trường với 59% ý kiến đồng ý của các chuyên gia nhân sự. Cùng với đó, lĩnh vực CNTT gồm sự phát triển của “Mạng di động, công nghệ điện toán đám mây” và “Năng lực xử lí của máy tính và dữ liệu lớn” cũng được dự đoán sẽ gây thay đổi thị trường lao động với lần lượt 57% và 54% ý kiến các chuyên gia nhân sự đồng tình.

Các chuyên gia nhân sự nhận định, thị trường lao động cũng sẽ bị thay đổi bởi những yếu tố kinh tế - xã hội liên quan đến đặc thù công việc và cấu trúc lao động. Theo đó, “Sự thay đổi bản chất công việc & công việc linh hoạt” với 66% ý kiến đồng ý của chuyên gia tuyển dụng. Theo sau lần lượt là “Sự phát triển của tầng lớp lao động tri thức cao” chiếm 55% ý kiến; và “Sự phát triển của nguồn nhân lực trẻ” chiếm 54%.

Đáng chú ý, 40% chuyên gia cho rằng “nhu cầu về bảo mật thông tin cá nhân” và “nhận thức về trách nhiệm với môi trường” sẽ có sự ảnh hưởng nhất định đến nhu cầu tuyển dụng của thị trường lao động. Dù có tỉ lệ thấp hơn nhưng “quyền lực và sự tác động của phụ nữ đến nền kinh tế” cũng chiếm đến 25% ý kiến đồng tình.

Top 3 nhóm ngành nghề có triển vọng phát triển nhất trong 5 năm tới

Khi được hỏi nhóm công việc nào sẽ có sự tăng trưởng nhu cầu sử dụng lao động trong tương lai, nhóm ngành “Kỹ sư & kỹ thuật cao” nhận đến 90% ý kiến đồng tình của các chuyên gia nhân sự tham gia khảo sát. Tương tự, 89% ý kiến cũng cho rằng nhóm ngành “Máy tính & công nghệ cao” sẽ phát triển mạnh. Bên cạnh đó, nhóm ngành “Nghệ thuật, thiết kế, giải trí, thể thao và truyền thông” cũng được dự báo sẽ có triển vọng phát triển với 62% ý kiến đồng tình.

Nhận định về nhóm công việc có khả năng giảm sút về nhu cầu tuyển dụng, 42% ý kiến cho rằng đó sẽ là nhóm nghề có tính chất lặp lại như “Hành chính và thư ký”. Mặc dù đang nằm ở Top 3 nhóm ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao nhất năm 2018 theo báo cáo phát hành vào tháng 11/2018 của VietnamWorks, nhưng nhóm ngành “Hành chính và thư ký” trong 5 năm tới được dự đoán sẽ gặp phải sự sụt giảm vì có thể bị thay thế bởi máy móc.

Báo cáo mới của VietnamWorks cho thấy, sự phát triển của các nhóm nghề trong tương lai sẽ tạo ra những yêu cầu mới mẻ về năng lực cần thiết của ứng viên. Theo đó, 87% ý kiến của các chuyên gia nhân sự cho rằng ứng viên cần thể hiện “năng lực nhạy bén với vấn đề”. Quan trọng không kém chính là “năng lực sáng tạo” với 86% ý kiến đồng tình và “năng lực linh hoạt nhận thức” với 85% ý kiến. Đồng thời, “khả năng thủ công khéo léo và chính xác” cũng không còn quan trọng trong 5 năm tới khi chỉ có 15% nhà tuyển dụng chọn đáp án này.

87% ý kiến cho rằng người lao động cần trang bị “kỹ năng học hỏi tích cực” để có thể đáp ứng được những thay đổi từ thị trường. Theo sau đó là “kiến thức về công nghệ thông tin và truyền thông”, cũng như “kỹ năng quản lý bản thân và người khác” đều nhận 77% ý kiến đồng tình. Những kỹ năng liên quan đến giao tiếp như lắng nghe và thấu hiểu; diễn đạt; phản biện không còn được ưu tiên hàng đầu.

VietnamWorks nhận định, trong tương lai các nhân tố khoa học - công nghệ được dự báo sẽ thay đổi bản chất nhiều công việc, dẫn theo sự đòi hỏi về những kỹ năng phức tạp hơn. Theo đó, các nhà tuyển dụng dự đoán top 3 những kỹ năng phức tạp cần thiết nhất trong tương lai lần lượt là: “hợp tác với người khác” (điều chỉnh hành động theo hành động của người khác) chiếm 79% ý kiến của các chuyên gia; 67% ý kiến đồng ý rằng “kỹ năng quản lý con người” là quan trọng; cùng đứng vị trí thứ 3, đạt 65% bình chọn của chuyên gia,“trí tuệ cảm xúc” và “kỹ năng đánh giá, ra quyết định” trở thành những kỹ năng tiếp theo được đánh giá là cần thiết để người lao động có thể phát triển sự nghiệp trong tương lai.

Nhà tuyển dụng sẽ ưu tiên tuyển nhân sự có kỹ năng phù hợp với công nghệ mới

Báo cáo của VietnamWorks chỉ ra rằng, các chuyên gia nhân sự cho thấy họ ưu tiên nhất việc “phát triển tự động hóa” hoặc “tuyển dụng nhân lực có kỹ năng phù hợp với công nghệ mới” cùng với 87% ý kiến lựa chọn. Việc “đào tạo nhân viên hiện tại” đứng ở vị trí thứ 3, với 82% ý kiến. Đối với “đào tạo nhân viên”, 47% ý kiến cho biết họ sẽ “đào tạo nội bộ” trong khi chỉ có 20% cho biết họ sẽ “đào tạo thông qua các nhà cung cấp khóa học”

Ông Gaku Echizenya - TGĐ Navigos Group chia sẻ, thị trường đang trải qua những biến động lớn với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Do đó, doanh nghiệp cần cập nhật thông tin thị trường từ những nguồn uy tín để kịp thời phản ứng trước những thay đổi, từ đó đề ra chiến lược tuyển dụng và thu hút nhân tài. “Với người lao động, cần chủ động học hỏi kiến thức về kỹ năng số hóa và công nghệ, trang bị những kỹ năng cần thiết như hợp tác với người khác, quản lý con người,…để tăng năng lực cạnh tranh. Về phía nhà trường, cần phân tích nhu cầu thị trường nhân sự trong tương lai để tuyển sinh hợp lý, cập nhật chương trình học với kiến thức số hóa, tạo cơ hội cho sinh viên ứng dụng thực tế để nâng cao kiến thức, kỹ năng và sẵn sàng cho phát triển sự nghiệp”, ông Gaku Echizenya đề xuất.