Số hóa 3D là công nghệ xử lý dữ liệu về màu sắc, chi tiết, số hóa thành không gian 3D và tái hiện chính xác 100% khi đưa lên môi trường thực tế ảo. Nền tảng du lịch tương tác thông minh 3D/360 dựa trên công nghệ 3D laser scanning tiên tiến của thế giới giúp thu thập dữ liệu, tái hiện không gian với kích thước chính xác, màu sắc chân thật một cách nhanh chóng.
Đối với di tích hình ảnh được bao quát trọn vẹn từ trái qua phải, từ trên xuống dưới và từ ngoài vào trong chi tiết từng vật thể, ngóc ngách. Khi du khách chạm vào và bắt đầu di chuyển các điểm đi trong hình, du khách như đang đi vào không gian của di tích.
Công nghệ này đang được triển khai tại Bảo tàng Quảng Ninh, quần thể di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử, khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt chiến thắng Bạch Đằng… góp phần quảng bá hình ảnh, thúc đẩy du lịch, bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa cũng như tăng trải nghiệm cho du khách.
Hiện Bảo tàng Quảng Ninh có hơn 135.000 hiện vật, trong đó có 12 bảo vật quốc gia. Tính riêng năm 2022, Bảo tàng này đón khoảng 700 nghìn lượt khách, ngày cao điểm lên tới 10.000 lượt. Góp phần vào việc thu hút du khách là việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số vào trưng bày, thuyết minh, giới thiệu…
Tại mỗi khu vực trưng bày, Bảo tàng bố trí các màn hình cảm ứng lớn được ghép từ 3 màn hình cảm ứng 70in, khách tham quan có thể truy cập Internet để tìm hiểu về bảo tàng ảo, website của bảo tàng.
Trên website baotangao.baotangquangninh.vn, du khách có thể tham quan phiên bản số hóa theo hướng dẫn viên ảo một cách sinh động, hấp dẫn. Toàn bộ không gian bảo tàng được mô hình hoá bằng công nghệ 3D, từ kiến trúc phía ngoài độc đáo bên bờ vịnh Hạ Long, cho đến những không gian ấn tượng bên trong: “khoang thuyền” chở lịch sử nhiều thời đại, hầm lò khai thác than dưới lòng đất, quần thể di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử, khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt chiến thắng Bạch Đằng, quần thể bãi cọc Bạch Đằng, đình đền miếu mạo dàn trải bên tả ngạn sông Bạch Đằng, khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần, di tích đền thờ nữ tướng Lê Chân tại Đông Triều…
Tại không gian trưng bày “Di tích Yên Tử - Nhà Trần tại Quảng Ninh”, Bảo tàng Quảng Ninh sử dụng màn hình trực tuyến được tạo bởi 30 màn hình 50in có cổng kết nối là 3 cáp kết nối trực tuyến với 3 điểm của di tích Yên Tử là: Đầu ga cáp treo 1, đầu ga cáp treo 2 và khu vực Tháp Tổ. Cách làm này giúp khách tham quan cảm nhận được cảnh quan thực tại của di tích, thêm cảm xúc khi xem, nghe thuyết minh giới thiệu về giá trị lịch sử - văn hóa của di tích.
Hay không gian “Đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên của tỉnh Quảng Ninh” được trưng bày dưới dạng "ống núi" nhằm tái hiện các hang động kỳ vĩ của di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Tại mỗi ống núi, ngoài việc thiết kế nội dung và hình thức trưng bày còn được kết hợp với phần trình chiếu ánh sáng, âm thanh thông qua ứng dụng của hệ thống máy chiếu thông minh tạo cho du khách cảm giác như lạc vào các hang động của Vịnh Hạ Long.
Mới đây, thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chương trình nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu và công bố tác phẩm văn học nghệ thuật Việt Nam trên nền tảng cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Quỹ Hỗ trợ sáng tạo văn học nghệ thuật Việt Nam đã thực hiện quay phim, chụp ảnh, số hóa 3D không gian, kiến trúc nghệ thuật, các di tích lịch sử văn hóa, di tích cách mạng, các bảo vật quốc gia tại Quảng Ninh. Trong đó, tại Quảng Ninh đề án tập trung vào di tích và danh thắng Yên Tử. Đồng thời với việc số hóa 3D quần thể di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử, đơn vị thực hiện dự án còn số hóa không gian khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại TX Đông Triều.
Qua cách tiếp cận này, du khách trước khi đến với di tích có thể tìm hiểu các không gian văn hóa, các hiện vật trên môi trường ảo. Bên cạnh đó, với một số hiện vật chỉ được lưu ở kho bảo tàng mà chưa được trưng bày, hoặc không thể mang đi trưng bày, như Bảo vật quốc gia tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông tại tháp Huệ Quang ở Yên Tử, việc số hóa hiện vật giúp du khách chiêm ngưỡng một cách sống động, ý nghĩa.
Có thể thấy, việc tiếp cận và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số đang góp phần tích cực bảo vệ và phát huy các di sản văn hóa, lịch sử của dân tộc, giúp các bảo tàng, khu di tích bắt nhịp xu hướng phát triển, thêm thu hút khách tham quan.