Sau nhiều năm thực hiện, mới đây tỉnh An Giang đã nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học "Ứng dụng công nghệ WEBGIS và ảnh viễn thám quản lý tiến độ xuống giống và cảnh báo phòng trừ dịch hại lúa ở tỉnh An Giang”. Đề tài giúp tìm ra được giải pháp quản lý thời vụ lúa bằng phương pháp viễn thám, cảnh báo dịch hại lúa kịp thời, ứng phó nhanh chóng, giúp nông dân phòng trừ có hiệu quả bằng phương pháp WEBGIS. 

Trong thời gian thực hiện, đề tài đã tập trung nghiên cứu các nội dung như: theo dõi tiến độ xuống giống lúa bằng phương pháp viễn thám; thu thập dữ liệu cơ sở bằng phương pháp điều tra nông dân; xây dựng phần mềm hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu bằng phương pháp WEBGIS; phương pháp GIS; phương pháp WEBGIS…

Từ kết quả nghiên cứu, nhóm thực hiện đề tài đã thành lập bản đồ hiện trạng cơ cấu mùa vụ lúa tỉnh An Giang gồm 8 cơ cấu canh tác lúa khác nhau; thành lập 4 bản đồ tiến độ xuống giống lúa tại tỉnh An Giang tương ứng với 4 vụ lúa thu đông, đông xuân, hè thu và vụ thu đông; thành lập chuỗi 69 bản đồ trà lúa và 69 bản đồ cảnh báo dịch hại trên đồng lúa theo chu kỳ 8 ngày/lần... 

Hiện, đề tài được chuyển cho Sở nông nghiệp và Phát triển Nông thôn An Giang ứng dụng rộng rãi trong ngành trồng trọt của tỉnh này.

W-lua-gao-2-1.jpg
Ứng dụng công nghệ viễn thám có thể thành lập bản đồ cây trồng, theo dõi dịch bệnh, dự báo năng suất nông sản.

Tương tự, Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Tháp cũng thực hiện chuyển đổi số ngành nông nghiệp toàn diện trên địa bàn tỉnh. Theo đó, ngành nông nghiệp Đồng Tháp tiếp tục tự động thu thập, xử lý, thống kê số liệu tiến độ sản xuất thông qua ứng dụng công nghệ viễn thám; tiến hành thu thập dữ liệu thống kê về ứng dụng cơ giới hóa trong nông nghiệp. 

Thông qua thiết bị giám sát IoT, ứng dụng thuật toán trí tuệ nhân tạo AI - Artificial Intelligence dự báo, cảnh báo thiên tai, dịch hại ảnh hưởng đến quá trình sản xuất. 

Bên cạnh đó sẽ kết hợp công nghệ GIS cùng với giải thuật trí tuệ nhân tạo dự báo sản lượng cây trồng, vật nuôi và thủy sản nhằm chủ động thị trường tiêu thụ, thúc đẩy hoạt động xúc tiến thương mại và nâng cao chất lượng nông sản; đồng bộ, thống nhất dữ liệu từ tuyến Trung ương đến địa phương.

Ông Vũ Anh Tuân, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cho biết, Bộ NN-PTNT là một trong những đơn vị ứng dụng công nghệ viễn thám sớm nhất ở nước ta.

Tại Việt Nam hiện có 2 chiến lược chi phối các hoạt động liên quan đến ứng dụng viễn thám là Chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ đến năm 2030 và Chiến lược phát triển viễn thám quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040. Trong đó, Chiến lược nêu rõ các mục tiêu ứng dụng rộng rãi công nghệ viễn thám trên mọi lĩnh vực, trong đó có các lĩnh vực thuộc ngành nông nghiệp, đẩy mạnh xã hội hóa, đưa trình độ viễn thám của Việt Nam lên tầm quốc tế… 

Hiện nay, ứng dụng viễn thám trong ngành nông nghiệp được triển khai phổ biến trong điều tra quy hoạch rừng (được ứng dụng từ cách đây 40 năm); thành lập bản đồ cây trồng (bản đồ lúa, bản đồ các loại cây trồng khác); dự báo sản lượng; theo dõi và dự báo hạn hán; theo dõi diện tích nuôi trồng thủy sản; các ứng dụng liên quan đến theo dõi, phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu như: lũ lụt, sạt lở đất, thiệt hại do thiên tai, phát thải khí nhà kính, quản lý tài nguyên nước…

Một quá trình hình thành nghiên cứu của Viện Hàn lâm đã khá hoàn chỉnh từ thực hiện nghiên cứu, mô hình hóa, thuật toán, sau đó đưa ra các sản phẩm như theo dõi năng suất lúa, cây trồng, cảnh báo mất rừng. Từ đó, phối hợp với Bộ NN-PTNT xây dựng các hệ thống cho các lĩnh vực trồng trọt, chỉ số phát triển rừng, hoặc chỉ số carbon, chỉ số sinh khối…, ông Tuân cho hay.

Theo Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan, chúng ta cần xem bà con nông dân cần gì, bởi cuối cùng công nghệ được triển khai tới tận đồng ruộng, phục vụ người nông dân.

Việc tận dụng sức mạnh công nghệ cũng giúp ngành nông nghiệp vượt qua sự mù mờ về dữ liệu, quản trị điều hành. Thế nên, tư duy của mỗi ngành, lĩnh vực của Cục, vụ, đơn vị tư vấn… thuộc Bộ cần phải thay đổi sang tư duy số, tư duy công nghệ trong đó có công nghệ viễn thám trong một số lĩnh vực. Bên cạnh đó, cần có tư duy tích hợp đa ngành trong phối hợp trong lĩnh vực viễn thám để triển khai và khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu được cung cấp. 

Diệu Bình và nhóm PV, BTV