Vì sao Bush không ngăn được thảm kịch 11/9?

- Trong bối cảnh tranh luận giữa các ứng viên Tổng thống Mỹ đang gay cấn, một vấn đề cũ lại được tỷ phú Donald Trump xới lên. Đó là chính quyền Tổng thống George W. Bush đáng lý có thể ngăn được thảm kịch 11/9/2001. Ông Trump hoàn toàn có lý.

TIN BÀI KHÁC

‘Những cái tai điếc’

Theo tờ New York Times, ngày 6/8/2001, Tổng thống Bush nhận được báo cáo mật về mối đe dọa của trùm khủng bố Osama Bin Laden và mạng lưới al-Qaeda. Bản báo cáo 'buổi sáng dành cho tổng thống' được cơ quan tình báo chuẩn bị và nêu rõ rằng: "Bin Laden quyết tấn công vào Mỹ". Vài tuần sau đó, al-Qaeda thực hiện thành công ý đồ của họ.

Tổng thống Mỹ George W. Bush

Sau khi tòa tháp đôi sụp đổ, các quan chức Mỹ né tránh những lời chỉ trích rằng, họ đã phớt lờ thông tin mà Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đưa ra trước đó. Các vị này nói rằng, họ không được báo cáo chính xác vụ tấn công nhằm vào đâu và khi nào sẽ xảy ra.

Điều này không sai, vì CIA không thể chỉ ra thời điểm chính xác cũng như các mục tiêu mà Bin Laden nhắm tới, nhưng họ đã nói về âm mưu này rất nhiều lần mà không ai trong số các quan chức trong chính quyền Mỹ coi đó là hiểm họa thật sự.

Tổng thống Bush được cảnh tỉnh về vụ tấn công từ mùa xuân 2001. Ngày 1/5/2001, CIA báo cáo Nhà Trắng về việc một nhóm hiện đang có mặt ở Mỹ đang lên kế hoạch tấn công khủng bố. Ngày 22/6, một báo cáo khác cho biết al-Qaeda 'sắp' tấn công, dù cơ quan tình báo cho rằng khung thời gian tấn công có thể rất linh hoạt.

Nhiều người trong chính quyền khi đó đã coi cảnh báo này chỉ là nói quá. Một quan chức tình báo và là thành viên trong chính quyền Bush tiết lộ rằng, những lãnh đạo tân bảo thủ mới nắm quyền tại Lầu Năm Góc lúc đó đã 'nhắc' Nhà Trắng rằng CIA đang 'mắc lỡm'.

Theo thuyết này, Bin Laden chỉ giả vờ tấn công để làm chính quyền phân tán khỏi Saddam Hussein. Trong con mắt của họ thì Hussein mới là mối đe dọa lớn hơn.

Quan chức tình báo Mỹ đã phản bác lại rằng giả thiết đó thật kỳ khôi, vì một kẻ Hồi giáo cực đoan như Bin Laden sao lại có âm mưu với một lãnh đạo Iraq thế tục như Hussein. Nhưng lập luận này cũng đã bị bỏ qua dù cho CIA chuẩn bị một bản phân tích khẩn cầu Nhà Trắng thừa nhận mối đe dọa từ Bin Laden là thật.

Các mật vụ có liên hệ với Bin Laden từng báo cáo lại vào hôm 29/6 rằng, các kế hoạch tấn công có thể sẽ có ‘hậu quả nghiêm trọng’, gây thương vong lớn.

Ngày 1/7, một báo cáo cho hay chiến dịch này đã bị hoãn lại, nhưng sẽ ‘sớm tiến hành’. Một số báo cáo khác có lưu ý ông Bush rằng, dù kế hoạch tấn công này có trì hoãn thì nó vẫn sẽ diễn ra. Nhà Trắng đã không có hành động quan trọng nào để ngăn ngừa âm mưu khủng bố.

Lỗ hổng an ninh nghiêm trọng

Trên tạp chí National Interest, Gary Hart cho rằng đặt vấn đề này ra khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng hiện nay, thì đúng là chính quyền Bush có thể đã làm được rất nhiều việc để ngăn vụ tấn công đó ở tầm vĩ mô hơn. Đánh giá này dựa trên kinh nghiệm của ông Hart khi còn làm đồng Chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia thế kỷ 21.

Hình minh họa báo cáo của CIA bị chính quyền Bush ‘bỏ qua’.

Ủy ban này được lập nên vào tháng 10/1998, có nhiệm vụ báo cáo tổng thống về các thực tiễn mới, gồm cả cơ hội lẫn mối đe dọa, tác động đến an ninh quốc gia của Mỹ trong 25 năm đầu thế kỷ 21. Đó được coi là báo cáo toàn diện nhất về an ninh quốc gia kể từ sau khi Luật An ninh quốc gia được thông qua năm 1947.

Năm 1999, trong một báo cáo sơ bộ, ủy ban này nhận định rằng: "Mỹ sẽ bị những kẻ khủng bố tấn công bằng vũ khí hủy diệt hàng loạt. Và người Mỹ sẽ chết, có thể với số lượng lớn, ngay trên đất Mỹ".

Còn báo cáo cuối cùng vào ngày 31/1/2001 đã khuyến nghị rất mạnh mẽ rằng, chính quyền Bush nên lập nên một Bộ An ninh Nội địa để củng cố và hợp nhất ba cơ quan chính là hải quan, tuần tra biên giới và bảo vệ bờ biển thành một bộ riêng trong nội các, chịu trách nhiệm trước tổng thống và giải trình trước người dân Mỹ.

Tám tháng sau đó, lỗ hổng này cũng như việc phớt lờ các cảnh báo chi tiết của CIA đã để lại hậu quả là thảm kịch khủng bố khiến hàng nghìn người thiệt mạng. Thậm chí, Hart đã cảnh báo nhiều lần tới Hiệp hội Hàng không Quốc tế tại Montreal và chuyển lời khi gặp Ngoại trưởng Rice về mối đe dọa khủng bố.

Trên báo Montreal sáng ngày 6/9/2001, báo Montreal đăng bài báo với tiêu đề: 'Hart cảnh báo về tấn công khủng bố vào Mỹ'. Chỉ năm ngày sau đó, hai chiếc máy bay đâm vào tòa tháp đôi của Mỹ cùng nhiều vụ đâm máy bay khác.

Lê Thu