Tôi có người quen mới 41 tuổi, đang đi làm bình thường. Sau bữa ăn tối, anh than mệt và chỉ 15 phút sau đã hôn mê. Khi xe cấp cứu 115 tới nhà, anh ấy qua đời. Tại sao một người đang sống bình thường lại bị đột tử? Bác sĩ lý giải giúp tôi đột tử có giống đột quỵ não không? Tôi cảm ơn! (Vũ Văn Ninh - Yên Bái).

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Đình Việt - Trưởng khoa Nội tim mạch và Cấp cứu tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ tư vấn: 

Đột tử do tim là tình trạng ngưng tim đột ngột, khác với đột quỵ não. Đột quỵ não do tắc mạch hoặc vỡ mạch máu lên não với biểu hiện yếu chân tay, méo miệng, khó nói, hôn mê. Bệnh nhân không tử vong ngay lập tức như đột quỵ tim.

Đột tử khiến người bệnh có thể tử vong 1 giờ. Bệnh nhân có thể bị vỡ tim, vỡ mạch máu lớn của tim. Nguyên nhân do các bệnh lý tim mạch như hẹp tim hai lá, tim bẩm sinh, cục máu đông, mạch vành quá hẹp dẫn tới tim không đủ máu nuôi dưỡng nên ngừng đột ngột.

Đột tử còn do tình trạng rối loạn nhịp. Người bệnh có biểu hiện tim ngừng đập hoặc cơn rối loạn nhịp nhanh trước đó. Một số người có sẵn bệnh nền rối loạn nhịp do bệnh lý bẩm sinh nhưng khi cao tuổi mới biểu hiện hoặc bệnh nhân có thể bị lóc tách động mạch chủ điều trị không đúng.  

Đột tử có thể xảy ra ở bất kể lứa tuổi nào từ trẻ nhỏ tới người già. Trong đó, người cao tuổi hay gặp nhất do bị nhồi máu cơ tim. Có 50% số bệnh nhân nhồi máu cơ tim không kịp đến bệnh viện, đột tử tại nhà.

Để phát hiện có nguy cơ đột tử không, người dân cần tầm soát các bệnh lý về mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường. Người đã đặt stent mạch vành hoặc có biểu hiện bất thường như dễ hồi hộp, đánh trống ngực, ngất cần đi kiểm tra. 

Dấu hiệu nhận biết tình trạng ngừng tim rất đặc trưng như: người bệnh đột ngột cảm thấy mệt mỏi, hụt hơi, hồi hộp, có dấu hiệu ngừng tuần hoàn (co giật, tím tái, đại tiểu tiện không tự chủ), không thấy mạch đập. Ngay sau đó, bệnh nhân hôn mê và tử vong chỉ trong vài phút nếu không phát hiện sớm.

Người bệnh được cấp cứu ban đầu đúng sẽ còn cơ hội cứu sống. Người xung quanh cần thực hiện cấp cứu ngừng tuần hoàn như ép tim ngoài lồng ngực, hô hấp nhân tạo, gọi điện tới 115 hoặc đường dây nóng các bệnh viện gần nhất.

Để phòng bệnh, những người rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, đái tháo đường cần quản lý tốt bệnh nền. Ăn nhiều rau xanh, cá, ăn thịt trắng. Hằng ngày, bạn nên tập thể thao, hạn chế bia rượu, bỏ thuốc lá.

Với người có bệnh tim bẩm sinh, có bất thường ở tim cần dự phòng bằng các chương trình khám sức khỏe đều đặn, đồng bộ phát hiện sớm nguy cơ. Bác sĩ có thể can thiệp, điều trị dự phòng đột tử.

Một học sinh suýt đột tử khi đang tập văn nghệKhi đang tập văn nghệ ở trường, nữ sinh 18 tuổi bỗng thấy hoa mắt, chóng mặt rồi ngưng tim. Nguyên nhân được cho là có liên quan đến một loại thực phẩm chức năng mà bệnh nhân đã sử dụng.