1,32 triệu người học “nghề kép” tại Đức mỗi năm

Hiện tại, quy mô hệ thống đào tạo kép của CHLB Đức chiếm khoảng 1,32 triệu người/năm với độ tuổi trung bình của người tham gia học là 19,4 tuổi. Có thể nói, đây chính là là trụ cột của hệ thống đào tạo nghề ở CHLB Đức.

Tại một hội nghị về đào tạo nghề mới đây, bà Phạm Thị Minh Hiền - Cục Kiểm định chất lượng giáo dục nghề nghiệp, Tổng cục giáo dục nghề nghiệp đã có những chia sẻ về hệ thống đào tạo này.

Mô hình đào tạo nghề kép của CHLB Đức là bài học kinh nghiệm cho nhiều nước

Sau khi tốt nghiệp phổ thông cơ sở ở CHLB Đức, học sinh thường có 3 lựa chọn để học cao hơn là học nghề kép, học nghề toàn thời gian tại các trường nghề hoặc học đại học.

Theo số liệu năm 2018 của Viện nghiên cứu đào tạo nghề liên bang, khoảng 52% dân số ở độ tuổi 16 - 24 tham gia hệ thống đào tạo nghề kép.

Hệ thống này được triển khai đào tạo tại doanh nghiệp và trường nghề.

Cụ thể, đối với đào tạo tại doanh nghiệp phải tuân thủ quy định do Chính phủ liên bang ban hành. Các doanh nghiệp thực hiện các thủ tục đăng ký với Phòng Thương mại quản lý trên địa bàn để được cấp phép đào tạo.

Người học muốn học nghề theo mô hình đào tạo nghề kép thường tìm đăng ký học với doanh nghiệp chứ không phải với trường nghề dù khoảng 30% thời lượng ở trường nghề là bắt buộc.

Các doanh nghiệp sau kiểm tra hồ sơ và năng lực thực tế của người học, nếu thấy đáp ứng yêu cầu, doanh nghiệp và người học sẽ ký hợp đồng đào tạo.

Hợp đồng giữa 2 bên là căn cứ pháp lý điều chỉnh quá trình triển khai hợp đồng của doanh nghiệp. Nội dung của hợp đồng tương tự như hợp đồng lao động, cụ thể gồm các nội dung như thời gian đào tạo, thời gian bắt đầu, kết thúc đào tạo, ngày nghỉ, nội dung đào tạo, phụ cấp đào tạo người học được hưởng và việc thanh lý hợp đồng,....

Nội dung đào tạo tại doanh nghiệp chủ yếu là kỹ năng thực hành tại nơi làm việc và phải tuân thủ chuẩn đào tạo tại doanh nghiệp. Người dạy ở doanh nghiệp toàn thời gian phải phải có bằng cử nhân nghề. Với người dạy bán thời gian thì không cần phải có chứng chỉ chính quy nào, yêu cầu chỉ là lao động có kỹ năng của công ty.

Các phòng thương mại có trách nhiệm đăng ký cấp phép hành nghề cho người dạy tại doanh nghiệp.

Thời gian học nghề kép giao động từ 2 - 3,5 năm tùy vào từng lĩnh vực ngành nghề và bậc đào tạo trong khung trình độ quốc gia.

Khác với đào tạo tại doanh nghiệp trong đào tạo kép do Chính phủ Liên bang quy định, đào tạo tại trường nghề lại do chính quyền từng bang quy định. Chính quyền các bang đầu tư và chi trả toàn bộ chi phí đào tạo tại các trường nghề. Việc giám sát quá trình đào tạo tại trường nghề bao gồm đánh giá chất lượng do cơ quan thanh tra trường học – thuộc chính quyền từng bang thực hiện.

Nội dung đào tạo tại trường nghề trong đào tạo kép thực hiện theo chương trình khung bao gồm các môn học cơ sở để học chuyên ngành và các nội dung lý thuyết chuyên ngành để hỗ trợ việc đào tạo tại doanh nghiệp; các môn học khác như kỹ năng mềm, ngoại ngữ, thể chất…

Giáo viên tại trường nghề bao gồm những người dạy môn chung, lý thuyết nghề và giáo viên dạy các môn thực hành nghề. Yêu cầu với giáo viên là phải có bằng Thạc sỹ tương đương bậc 7 trong Khung trình độ quốc gia.  

Thời gian học nghề kép giao động từ 2 - 3,5 năm tùy vào từng lĩnh vực ngành nghề và bậc đào tạo trong khung trình độ quốc gia. Để tốt nghiệp, người học phải đỗ kỳ thi theo chuẩn quốc gia.

Người tốt nghiệp khóa đào tạo nghề kép muốn học lên trình độ nghề cao hơn tương đương bậc 6 của Khung trình độ quốc gia thì có 2 lựa chọn gồm học các khóa học lấy bằng cử nhân nghề hoặc chuyển học bậc đại học hàn lâm.

Hiện tại ở Đức có khoảng 20% các doanh nghiệp tham gia đào tạo kép.Trung bình 95% số người học tốt nghiệp có việc làm, trong đó khoảng 68% người học tiếp tục được công ty nhận đào tạo thuê tuyển ký hợp đồng lao động.

Mức đầu tư trung bình cho một người học nghề kép là 18.000 euro/năm nhưng khoảng 2/3 tổng chi phí sẽ được bù đắp từ việc tham gia của người học trong quá trình sản xuất kinh doanh.

Với quy mô và hiệu quả đào tạo của mô hình như vậy nên đào tạo kép được gọi là trụ cột của hệ thống đào tạo nghề ở CHLB Đức.

Trường Giang (Còn nữa)

Bài 2: Việt Nam học tập được gì từ hệ thống đào tạo nghề kép của CHLB Đức?

Tỉ lệ thất nghiệp tăng ở nhóm có trình độ, giảm ở nhóm trung cấp nghề

-Quý II/2019, cả nước có 1.054 nghìn người trong độ tuổi lao động thất nghiệp, trong đó số người thất nghiệp có trình độ đại học là hơn 160,5 nghìn người; cao đẳng là 68,7 nghìn người; trung cấp là 49,6 nghìn người; sơ cấp nghề là 16,8 nghìn người.