Việc huy động 500 tấn vàng trong dân có thể khiến thành quả chống vàng hóa bị đổ bể. Các chuyên gia cho rằng, phải cân nhắc thật kỹ đề xuất huy động vàng trong dân nếu không muốn thị trường vàng lại “loạn nhịp”.

“Vàng hóa” sẽ trở lại?

Vấn đề huy động vàng trong dân lại một lần nữa được đề cập khi Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị với Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia với mục đích huy động vàng trong dân.

Theo tổ chức này, hiện người dân Việt Nam đang giữ khoảng 500 tấn vàng.

{keywords} 

Trong cuộc họp thường kỳ tháng 6, Thủ tướng Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước chủ trì nghiên cứu, xem xét vấn đề huy động nguồn lực trong dân (bao gồm cả vàng và tiền) tạo nguồn vốn phục vụ tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, tại buổi tọa đàm công bố báo kinh tế vĩ mô quý II/2016 ngày 14/7, TS Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) cho rằng bản chất của việc huy động vàng là đi ngược lại với nguyên tắc kinh tế.

Ông Thành cho rằng, vàng, hiện được cất giữ trong dân, mang bản chất như mọi tài sản khác và chỉ ưu việt hơn về việc cất giữ, bảo quản. Nếu thực hiện huy động, vàng sẽ mang thêm chức năng là phương tiện lưu thông tương tự như tiền. Khi có thêm chức năng này, nhu cầu về vàng sẽ tăng lên thay vì giảm xuống.

“Cộng với những kích hoạt khác từ phía cầu, như trường hợp Brexit khiến giá vàng thế giới tăng như hiện nay, sẽ tạo ra những cú sốc tích trữ, đầu cơ, khiến thị trường bất ổn và dễ tổn thương hơn. Đây sẽ là nguyên nhân chính dẫn tới hiện tượng vàng hóa trở lại.”, TS Nguyễn Đức Thành cảnh báo.

Trong suốt thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã lần lượt loại vàng và ngoại tệ ra khỏi hệ thống tín dụng. Chuyên gia VEPR đề nghị Ngân hàng Nhà nước cần thực hiện việc này một cách nhất quán, quyết đoán, tránh lặp lại những sai lầm không cần thiết.

{keywords}

Vàng là loại tài sản thường được người dân tích trữ. Ảnh: L.Bằng

Trình bày quan điểm tại một tọa đàm về kinh tế 6 tháng tại Đại học Kinh tế quốc dân, TS Đặng Ngọc Đức, Viện trưởng Viện Ngân hàng tài chính cho rằng: Mục tiêu huy động lượng vàng trong dân để tập trung nguồn lực phát triển kinh tế là tốt đẹp. Thế nhưng việc huy động vàng có thể dẫn đến sai lầm, đó là khả năng quay lại thời kì vàng hóa.

Theo ông Đức, 2 năm qua thị trường vàng đã được điều tiết tốt, giảm bớt vàng hóa. Vì thế, vị chuyên gia này cũng không khỏi lo ngại trước các đề xuất huy động vàng trong dân.

“Việc huy động vàng này thực sự có lợi cho hơn 90 triệu dân hay chỉ một số người đang nắm rất nhiều vàng có lợi? Việc huy động vàng nếu được thực hiện sẽ làm tình trạng vàng hóa quay trở lại và vận hành chính sách tiền tệ khó khăn”, TS Đặng Ngọc Đức cảnh báo.

Dân sẽ tự bán vàng để đem đầu tư

TS Lương Thái Bảo - Viện Ngân hàng Tài chính cũng tỏ ra không đồng tình với việc huy động vàng.

Ở Việt Nam, đặc thù từ xưa đến nay nỗi lo lạm phát cao luôn khiến người ta tìm đến vàng là nơi trú ẩn để bảo tồn giá trị tài sản. Vị chuyên gia này cho rằng chúng ta thiếu vốn nhưng thị trường vàng là thị trường cực kỳ nhạy cảm và “không nên đụng vào”. Các nước trên thế giới, ngay cả nước “chuộng” vàng trang sức lớn như Ấn Độ cũng không đụng vào thị trường vàng.

Ủng hộ quan điểm người dân nắm giữ vàng như một loại tài sản, TS Nguyễn Đức Thành chia sẻ: Nếu kinh tế vĩ mô ổn định, lãi suất tiền mặt ổn định, ở mức cao, có lợi cho người dân thì người dân hoàn toàn có thể bán vàng lấy tiền gửi ngân hàng, tương tự như với USD. Đó là cách chống USD hóa hay vàng hóa hiệu quả.

“Thế giới cơ bản như vậy. Chỉ 1 thứ gửi ngân hàng có lãi là tiền của quốc gia đó”, TS Nguyễn Đức Thành nhấn mạnh và lưu ý cần tạo điều kiện để việc mua bán vàng hay USD diễn ra dễ dàng.

TS Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển khẳng định: Tôi không đồng ý với đề xuất Nhà nước đứng ra huy động vàng. Chúng ta chỉ có thể huy động vàng bằng cách tạo ra môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi hơn, kích thích hơn. Khi đó, người dân sẽ trực tiếp bán vàng để đi đầu tư. Còn khi người dân chưa tin vào thị trường, chưa tin vào môi trường đầu tư thì họ sẽ không bao giờ bỏ vàng ra cho Nhà nước huy động.

“Huy động vàng là suy nghĩ không thực tế. Tôi là người dân tôi cũng không nghe như vậy”, TS Lưu Bích Hồ thẳng thắn.

Lương Bằng