Trump sẽ đối xử với châu Á thế nào?

Đối thoại mềm mỏng hay chủ trương chính sách cứng rắn? - Đó là một câu hỏi lớn mà châu Á đang đối diện khi Tổng thống đắc cử Donald Trump chính thức vào Phòng Bầu Dục.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump (Ảnh: Gage Skidmore)

Từ Trung Quốc, Nhật Bản tới nhiều nước nhỏ bé hơn ở Đông Nam Á, giới lãnh đạo đang muốn biết liệu Tổng thống Trump có thực hiện các cam kết tranh cử của ông hay không - vì chúng sẽ có thể làm rung chuyển các liên minh, làm thay đổi bản đồ địa chính trị và có nguy cơ tạo ra xung đột toàn diện.

Nhật Bản

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã nhanh chóng cảm nhận được những thay đổi sâu sắc trong các mối quan tâm của Mỹ. Ông là sẽ là nhà lãnh đạo đầu tiên ở châu Á gặp trực tiếp Tổng thống đắc cử Donald Trump vào ngày 17/11 trên đường tới hội nghị APEC ở Peru, nơi ông sẽ cố gắng bảo vệ liên minh Nhật - Mỹ.

Trong chiến dịch tranh cử, Trump từng khiến Nhật Bản và Hàn Quốc, hai đồng minh thân thiết nhất của Mỹ, choáng váng khi gợi ý họ đang hưởng lợi miễn phí các cam kết của Mỹ. Ông cho rằng Nhật Bản nên tự kiếm lấy vũ khí hạt nhân để tự vệ trước Triều Tiên.

"Nhật Bản là đồng minh gắn bó nhất của Mỹ ở châu Á, và ông ấy (Abe) sẽ muốn điều này được tái khẳng định", Kingston nhận xét. Nhật cũng muốn biết Trump có kế hoạch nào để tiếp cận Triều Tiên - nước liên tục thử tên lửa kể từ đầu năm nay.

Trung Quốc

Trung Quốc vốn là "một túi cát để Trump đấm" khi tranh cử. Ông đe dọa thực hiện một cuộc chiến thương mại toàn diện với Bắc Kinh, cáo buộc cường quốc châu Á này "cưỡng bức" Mỹ.

"Có thể ở giai đoạn đầu nhiệm kỳ, ông Trump có thể tấn công Trung Quốc để thiết lập quyền lực của một vị tổng tư lệnh mới", biên tập viên báo Global Times nhận định. Tuy nhiên, Shen Singli - Phó Viện trưởng Viện Quan hệ quốc tế, Đại học Fudan ở Thượng Hải - lại nghi ngờ chuyện Trump sẽ thực hiện những tuyên bố ông đưa ra khi tranh cử vì quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là rất khăng khít.

"Một cuộc chiến thương mại là điều khó tưởng tượng", ông Shen nhận định. "Trump là một người thông minh. Ông ấy nói thế để giành phiếu. Một khi nắm quyền, ông ấy sẽ tiếp tục khôn ngoan và không muốn làm tổn hại các cơ hội tái cử".

Shen Singli còn cho rằng Trump sẽ tập trung hơn vào các ưu tiên trong nước, nên Mỹ sẽ ít cạnh tranh với Trung Quốc về các vấn đề như Biển Đông.

Hàn Quốc

Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ giữa lúc Hàn Quốc đang trải qua một thời kỳ tồi tệ. Tổng thống Park Geun-hye đang bị bê bối tham nhũng bủa vây, dẫn tới những cuộc biểu tình lớn chưa từng có đòi bà từ chức.

"Đối với Abe, gặp gỡ ngay từ đầu là rất khôn ngoan", John Delury thuộc Đại học Yonsei ở Seoul nhận xét. "Hàn Quốc lúc này đang vô lãnh đạo, không có ai thực sự để gặp ông Trump".

Trong tuần, Park Geun-hye sẽ bị các công tố viên Hàn Quốc thẩm vấn, nên bà khó mà di chuyển khỏi đất nước. Nhiều trợ tá của nữ Tổng thống đã từ chức, và bà cũng đã buộc phải sa thải Thủ tướng.

Có rất nhiều nguy cơ. Hàn Quốc về mặt lý thuyết hiện đang trong tình trạng chiến tranh với Triều Tiên. Nước này là nơi đồn trú của 28.500 binh sĩ Mỹ theo cam kết của Washington bảo vệ đồng minh trong trường hợp xảy ra xung đột. Nước này cũng là nơi Mỹ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tinh vi THAAD.

Trong chiến dịch tranh cử, Donald Trump từng tuyên bố ông sẽ cân nhắc chuyện rút quân Mỹ đóng ở Hàn Quốc nếu như Seoul không đóng góp phần chi phí lớn hơn.

"Trump nói về việc tái đàm phán liên minh - ông cảm thấy mình có một sự ủy nhiệm lớn. Bà Park thì đã mất đi tín nhiệm. Đó là cách rất tệ để bước vao đàm phán", Delury bình luận thêm

Philippines

Quan hệ giữa Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và người đồng cấp Mỹ Barack Obama đã sứt mẻ nghiêm trọng. Duterte dành những lời thô tục nói về Obama và cảnh báo sẽ tách rời Washington về kinh tế và quân sự.

Nhà Trắng dưới quyền Trump sẽ có một mối quan hệ tốt hơn với ông Duterte, theo Richard Javad Heydarian - một giáo sư khoa học chính trị tại Đại học De La Salle ở Manila. Hiện Tổng thống Philippines đã chỉ định đối tác thương mại của Trump ở Philippines làm đặc sứ thương mại Mỹ.

Tuy nhiên, Heydarian lo ngại một chính quyền dưới sự lãnh đạo của ông Trump - với tràn ngập các vấn đề trong nước - sẽ không mang lại lợi ích cho các nước nhỏ hơn ở châu Á như Philippines về lâu về dài.

"Khả năng Mỹ phóng chiếu sức mạnh sẽ giảm bớt và trọng lực sẽ hướng vào Trung Quốc", Heydarian nhận định.

Xem thêm: Tin thế giới

Thanh Hảo

Những thói quen của Trump mỗi ngày Dù bận rộn và lịch trình luôn thay đổi song Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump luôn giữ các thói quen hàng ngày dưới đây: Chi tiết ngạc nhiên khi Trump gặp Obama tại Nhà Trắng Tổng thống đắc cử Donald Trump đã rất ngạc nhiên trước khối lượng công việc đồ sộ của ông chủ Nhà Trắng. Các con của Trump được tiếp cận tin tối mật? Nhóm của ông Donald Trump vừa thông báo với các nhân viên Nhà Trắng về khả năng sẽ cho phép những người con lớn của Tổng thống đắc cử tiếp cận với các thông tin tối mật về an ninh Mỹ. Trợ tá của Hillary Clinton "tiên tri" thất cử Một trong những trợ tá cấp cao của Hillary Clinton đã đưa ra nhận xét được cho là cực kỳ chính xác về nguyên nhân bà thất cử. Các 'ông lớn' muốn gì ở Trump? Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ. Trong khi đây là tin mừng với các địch thủ của Mỹ, thì với các đồng minh, thực tế này ‘lành ít dữ nhiều’.