Những năm trước đây, sau khi thu hoạch xong vụ lúa mùa vào tháng 10, ruộng đất của bà con ở vùng cao Ngải Trồ, xã A Mú Sung thường bị bỏ không qua cả mùa đông. Tuy nhiên, từ vụ đông năm 2019 - 2020, người dân nơi đây bắt đầu làm quen với việc trồng rau ôn đới.

Gia đình chị Tẩn Lở Mẩy là hộ nghèo ở thôn Ngải Trồ. Chị Mẩy tâm sự: Chồng tôi mất vì bệnh nặng cách đây mấy năm, gia đình từ trước đến nay chủ yếu sống dựa vào ruộng lúa 1 vụ và trồng ngô. Tôi có 3 con nhỏ, hoàn cảnh kinh tế luôn khó khăn, thiếu thốn. Vụ đông năm 2019 - 2020, khi được chính quyền xã và thôn tuyên truyền về trồng rau trái vụ để nâng cao thu nhập, ban đầu tôi đắn đo vì chưa làm bao giờ. Được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn, tôi mạnh dạn trồng hơn 3.000 m2 rau ruộng bậc thang của gia đình. Bắt đầu trồng từ đầu tháng 2, đến nay ruộng rau đã xanh tốt, hy vọng sẽ giúp gia đình tôi cải thiện cuộc sống.

{keywords}
Vùng cao Bát Xát trồng rau ôn đới, thoát nghèo bền vững. 

Cũng là hộ nghèo trong thôn, thấy một số hộ trồng rau, gia đình anh Sùng A Sài cũng trồng 1 ha rau. Anh Sài cho biết, gia đình chỉ định trồng thử một ít, nhưng khi được hỗ trợ giống, phân bón trả sau và được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật, anh đã đăng ký trồng 1 ha rau. Anh cũng không lo lắng về tiêu thụ vì đã có đơn vị cam kết thu mua với giá 4.000 đồng/kg rau.

Là năm đầu tiên trồng thử rau ôn đới nhưng thôn Ngải Trồ đã có 20 hộ tham gia với tổng diện tích 10 ha, chủ yếu là bắp cải, su hào. Ông Vàng Thông Phin, Phó Chủ tịch UBND xã A Mú Sung, người trực tiếp giúp bà con tham gia mô hình dẫn chúng tôi tham quan các ruộng bậc thang trồng rau. Ông cho biết: Cây rau hiện là niềm hy vọng lớn của người dân Ngải Trồ nói riêng và xã A Mú Sung nói chung. Trước khi trồng, người dân đã thấy nhiều vùng khác ở Bát Xát sản xuất hiệu quả nên cũng muốn làm theo. Điều đặc biệt nhất ở Ngải Trồ là trong số 20 hộ trồng rau thì có tới 8 hộ nghèo và khó khăn nhất của thôn. Người dân đều cố gắng thực hiện thành công mô hình này nên dành rất nhiều công chăm sóc rau theo đúng hướng dẫn kỹ thuật của cán bộ nông nghiệp huyện.

Mô hình trồng rau ôn đới ở vùng cao A Mú Sung mới chỉ bắt đầu từ năm 2020, còn ở xã Y Tý, mô hình này đã đem lại hiệu quả kinh tế cao trong những năm gần đây. Chúng tôi đến gia đình ông Đỗ Thanh Bình, một hộ từ vùng đồng bằng lên thôn Mò Phú Chải, xã Y Tý thuê đất của người dân địa phương trồng rau ôn đới mấy năm qua.

Từ khu đất bỏ trống và một số ruộng bậc thang không trồng cấy trong mùa đông, ông Bình đã cải tạo đất, đánh luống, dẫn nước vào trồng bắp cải, cải củ. Với kinh nghiệm nhiều năm trồng rau, ông cho rằng ít nơi có thổ nhưỡng, khí hậu lý tưởng, thuận lợi để trồng rau ôn đới như Y Tý.

Nhờ chăm sóc tốt, chỉ sau khoảng 2 tháng, rau đã cho thu hoạch, bán với giá 7 nghìn - 10 nghìn đồng/kg. Rau trồng ở Y Tý ngon hơn nhiều nơi khác, đầu ra lại thuận lợi, ông Bình cung cấp cho các nhà hàng, siêu thị ở thành phố Lào Cai và Hà Nội. Mỗi năm, ông trồng kế tiếp từ 3 đến 4 lứa rau trái vụ, thu hoạch hàng chục tấn, thu về hàng trăm triệu đồng. Điều đáng nói là mô hình trồng rau trái vụ của gia đình ông Bình đã tạo việc làm thường xuyên và nâng cao thu nhập cho nhiều lao động là người Mông, người Hà Nhì ở Y Tý.

Ông Phạm Văn Tâm, Chủ tịch UBND xã Y Tý cho biết: Từ mấy năm trước, Công ty TNHH Thương mại Hoa Lợi đã lên Y Tý trồng rau ôn đới, sau đó một số cá nhân cũng đầu tư đạt hiệu quả kinh tế cao tại các thôn Phìn Hồ, Mò Phú Chải, Trung Chải. Năm 2019, xã Y Tý thu hoạch 1.455 tấn rau ôn đới các loại, thu về gần 8 tỷ đồng. Thấy rõ hiệu quả của mô hình này, đồng bào Mông, Dao, Hà Nhì ở Y Tý học và làm theo.

Năm 2020, xã Y Tý sẽ trồng khoảng 40 ha rau an toàn ôn đới, rau ứng dụng công nghệ cao. Xã Y Tý hiện có khoảng 309 ha ruộng bậc thang trồng lúa 1 vụ, nếu người dân tích cực chuyển đổi một phần sang trồng rau sạch ôn đới sẽ góp phần giảm nghèo bền vững.

Văn Thường
Ảnh: Nguyễn Hằng