Vùng Trung du và miền núi phía Bắc (TDMNPB) là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Vùng là cửa ngõ phía Tây và phía Bắc của quốc gia với Trung Quốc, Lào và các nước ASEAN; có hệ thống nhiều cửa khẩu lớn, nhỏ, có tiềm năng phát triển các hoạt động kinh tế cửa khẩu, kết nối các địa phương khác trong cả nước về giao thương, xuất nhập khẩu hàng hóa với thị trường Trung Quốc...

Vùng được coi là “phên dậu” và “lá phổi” của Tổ quốc, có vai trò quyết định đối với an ninh nguồn nước và môi trường sinh thái, là nơi bảo vệ đa dạng sinh học và rừng đầu nguồn của cả vùng Bắc Bộ. Đồng thời, đây cũng là an toàn khu, “cái nôi” của cách mạng Việt Nam; là vùng có nhiều tiềm năng và lợi thế cho phát triển nhanh và bền vững, tài nguyên thiên nhiên đa dạng và phong phú, có nhiều di sản văn hoá đặc sắc, nhất là của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Lễ công bố diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị Hội đồng điều phối vùng trung du và miền núi phía bắc lần thứ 3, do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang chủ trì.


Theo Quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt ngày 4/5/2024, phạm vi, ranh giới lập quy hoạch vùng trung du và miền núi phía bắc bao gồm toàn bộ lãnh thổ đất liền của 14 tỉnh: Cao Bằng, Điện Biên, Bắc Giang, Bắc Kạn, Hà Giang, Hòa Bình, Lạng Sơn, Lai Châu, Lào Cai, Phú Thọ, Sơn La, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Yên Bái.

Quy hoạch đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, vùng trung du và miền núi phía bắc trở thành vùng có thu nhập trung bình cao, một số tỉnh nằm trong nhóm các tỉnh phát triển khá của cả nước, tiệm cận với ngưỡng thu nhập cao.

Đến năm 2050, vùng trung du và miền núi phía bắc sẽ là hình mẫu phát triển xanh của cả nước, có tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt khoảng 7,5-8%/năm, thu nhập bình quân đầu người khoảng 15.000-18.000 USD.

Vùng trung du và miền núi phía bắc được tổ chức thành 3 tiểu vùng, 5 hành lang kinh tế, 3 vành đai phát triển và 1 khu động lực.

Hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ đang là trở lực lớn cho vùng Trung du và miền núi Bắc bộ phát triển, tuy nhiên làm sao để cải thiện nhằm tạo động lực phát triển kinh tế vùng đặc biệt nâng cao chất lượng đời sống cho đồng bào là câu hỏi khó.

Hiện 90% vận tải của vùng Trung du và miền núi Bắc bộ phụ thuộc vào vận tải đường bộ. Do đó, cần quan tâm đẩy mạnh phát triển hạ tầng đường sắt để kết nối với vận tải biển giữa vùng và các vùng lân cận, tạo thuận lợi cho lưu thông và nâng cao giá trị hàng hoá của vùng.

W-giaothong.png
Ảnh minh hoạ

Bởi vậy, vùng sẽ tập trung phát triển kết cấu hạ tầng, ưu tiên phát triển hệ thống giao thông kết nối với Thủ đô Hà Nội, vùng đồng bằng sông Hồng, tiểu vùng Bắc Trung Bộ và với Trung Quốc, Lào nhằm tháo gỡ một trong những nút thắt phát triển lớn nhất là năng lực kết nối giao thông, bao gồm cả trục dọc và trục ngang.

Đồng thời sẽ đẩy nhanh tiến độ, chuẩn bị và khởi công xây dựng các tuyến đường sắt tốc độ cao Lạng Sơn-Hà Nội, Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh.

Cùng với đó, thực hiện đầu tư tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn)-Trà Lĩnh (Cao Bằng); triển khai xây dựng tuyến cao tốc Sơn La-Điện Biên, Bắc Kạn-Cao Bằng; xây dựng tuyến cao tốc kết nối Sơn La với đường cao tốc Hà Nội-Lào Cai; nâng cấp cảng hàng không Điện Biên thành cảng hàng không quốc tế sau năm 2030.

Về phương hướng phát triển lĩnh vực công nghiệp, Quy hoạch đặt mục tiêu xây dựng Thái Nguyên, Lào Cai trở thành trung tâm luyện kim; Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Giang trở thành trung tâm cơ khí, điện tử có trình độ cao; Bắc Giang trở thành trung tâm sản xuất chất bán dẫn, công nghiệp hỗ trợ; các sản phẩm hoá chất cơ bản, hoá dược chủ yếu tập trung tại Phú Thọ, Lào Cai và Bắc Giang.

Về nông nghiệp, hình thành các vùng chuyên canh sản xuất nông nghiệp tập trung với quy mô thích hợp gắn với chế biến, thị trường trong và ngoài nước; đưa Thái Nguyên trở thành trung tâm chế biến chè trong khi Lai Châu trở thành trung tâm chế biến mắc ca.

Phát triển vùng cây ăn quả, cây đặc sản chủ yếu tại Sơn La, Bắc Giang, Tuyên Quang, Hoà Bình, Phú Thọ; vùng quế, hồi chủ yếu tại Lạng Sơn, Yên Bái, Lào Cai và Cao Bằng.

Vùng trồng rau màu, hoa ôn đới chất lượng cao tập trung tại các địa bàn có điều kiện, khí hậu đặc thù như Lào Cai, Sơn La và Lai Châu; xây dựng Sơn La trở thành trung tâm chế biến nông sản của khu vực Tây Bắc